Dick Sanderman houdt tempo erin

Gevraagd naar zijn motivatie om nogmaals te beginnen aan zon grote klus, gaf de componist aan dat hij goed materiaal wil verschaffen aan jonge organisten die bezig zijn met kerkmuziek, in het bijzonder de psalmen. Hij werd daarin vooral gestimuleerd tijdens zijn werkzaamheden als gecommitteerde bij het afnemen van examens voor kerkelijk orgelspel, wanneer hij zag hoe enthousiast jonge mensen zich voorbereiden op hun taak als kerkorganist. Daarnaast wil hij steun geven aan organisten in gemeenten waar het ritmisch zingen nog maar kort geleden is ingevoerd, met alle problemen van dien.

Zijn isometrisch koraalboek werd in 2001 bijzonder goed ontvangen; inmiddels is de vierde druk verschenen. Kort na het verschijnen ervan kwam de vraag of hij ook niet een boek met ritmische koraalzettingen kon verzorgen. Het simpelst was geweest om alleen de koraalharmonisaties in ritmische notatie te herschrijven, zoals in de vorige eeuw met het welbekende koraalboek van Worp is gedaan.
Hij koos er echter voor om geheel opnieuw te beginnen, nieuwe voorspelen en nieuwe koraalharmonisaties. Was zijn eerste boek geschreven naar het voorbeeld van achttiende- en negentiende-eeuwse uitgaven, het nu gepubliceerde boek ademt een wat andere geest. In het voorwoord verantwoordt Sanderman deze bundel als volgt: „De kerktoonsoorten doen zich in de ritmische psalmen nadrukkelijk gelden, terwijl ze in de isometrische psalmen vrijwel volledig verdrongen worden door de moderne toongeslachten majeur en mineur. Dat wordt vooral in de koraalzettingen merkbaar. De component ritme speelt in sommige voorspelen een belangrijke rol, terwijl de component harmonie in de voorliggende uitgave regelmatig een meer eigentijds karakter heeft.
Ook worden in deze uitgave hogere eisen aan de organist gesteld dan bijvoorbeeld bij het koraalboek van Worp. Pedaalspel is vereist, een tweede klavier is onmisbaar voor de voorspelen in triovorm. Hoewel overal de hand van Sanderman herkenbaar blijft, heeft hij in sommige gevallen gebruik gemaakt van voorbeelden van grote componisten uit het verleden. Te noemen valt het tweede voorspel van Psalm 75 in de vorm van een trio à la Bach. Bij Psalm 141 staat zelfs „met dank aan Franck!

Cadans
Dit tweede boek van Sanderman heeft, evenals zijn eerste koraalboek, voor iedere psalm een eigen bewerking gekregen. Bij sommige psalmen treffen we twee voorspelen aan. Ook de koraalzettingen vertonen de nodige variatie: naast de gebruikelijke vorm komen ook koralen met bovenstem voor en koralen in een discantzetting. Hierbij is de begeleiding onder de midden-c gehouden, waardoor het mogelijk wordt om op één klavier met gedeelde registers een uitkomende stem te laten horen.
Een ander onderscheid met de bestaande koraalbundels is het gebruik van verbindende akkoorden om de rusten tussen de regels op te vullen. De componist heeft dit gedaan om de zingende gemeente in de slag te houden. Het was hem gebleken dat vooral bij ritmische zang het vasthouden van de cadans nogal eens problemen geeft.
De koralen zijn maatloos genoteerd, het begin van een nieuwe regel is gemarkeerd met een verticale streep. Moeten twee regels direct achter elkaar gezongen worden, dan wordt dit aangegeven met een onderbroken streep. Al met al nuttige vondsten die het zingen van de gemeente, ondersteund door een goede begeleiding, zeker zullen bevorderen. Dank zij de stevige uitvoering, voorzien van een frisse omslag, is het een bundel om lang plezier van te hebben.

N.a.v. Koraalboek 150 Psalmen door Dick Sanderman; 324 pag.; uitgave Lindenberg Productions b.v.; prijs tot 1 januari 2005 € 55,00, daarna € 62,50.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen