Lianne van Middelkoop: „De leider van de groep was eventjes niet blij met mij en kwam tegen de tralies staan

Lianne van Middelkoop uit Alphen a/d Rijn is helemaal gek van gorillas. „Mijn wens is om nauwer contact met ze te hebben. Zo lang ik me kan herinneren, heb ik apen leuk gevonden. Hoe ze klimmen en rennen, vheb ik apen sozieso altijd al leuk gevonden.enland en dan wel Afrika.land en dan wel Afrika.ind ik een grappig gezicht. Ik heb een paar films over gorillas en als ik die bekijk, dan stroomt mijn hart gewoon over van liefde. Ik zou graag een gorilla als huisdier willen hebben!

Aapvrij
Apenheul is een park met een bijzonder karakter. Het park laat de dieren in een natuurlijke leefomgeving met hun natuurlijke gedrag zien. Ruim voor de openingstijd lopen we via de dienstingang het park binnen. „We gaan jullie eerst aapvrij maken, vertelt Margot, een van de stagiaires van Apenheul in Apeldoorn. In haar kantoor krijgt Lianne een groene Apenheultrui. Zelf krijg ik een 100% aapvrije tas met ritssluiting en de woorden: Deze tas voelt zich thuis in Apenheul. Elke bezoeker van Apenheul kan zijn bagage achterlaten in een kluisje of meenemen in een aapvrije tas. Even later wordt Lianne voorgesteld aan de gorillaverzorgers Ronald en Martine. Daarna gaat ze de hokken rond om de vijftien gorillas te leren kennen.

Gorilla-eiland
Bij lekker weer gaan de gorillas naar buiten, het gorilla-eiland op. Dat is een één hectare groot gebied, omgeven door een breed riviertje. Terwijl de gorillas nog in hun hokken bivakkeren, legt Lianne samen met Ronald nieuwe takken op het eiland. Gorillas houden namelijk erg van de bast van de takken. Vandaar ook dat de bomen op het eiland beschermd zijn. Zodra Lianne en Ronald het eiland af zijn, mag de toegang voor de apen naar buiten open. Al snel springen de gorillas over het eiland. Met vlugge sprongen arriveren ze bij de nieuwe takken. In een gemakkelijke zithouding –ellebogen op de knieën– genieten ze van hun dagelijkse kostje. De kale stokken laten ze liggen.
Apenheul huisvest verschillende mensapen, zoals gorillas, bonobos, orang-oetans en witwang-gibbons. Het gorilla-eiland van Apenheul kent op dit moment een gorillagroep van vijftien dieren. In de loop van de jaren werden al meer dan dertig gorillababys geboren, die allemaal door hun eigen moeders in de groep zijn grootgebracht. Veel van deze babys zijn al volwassen en leven in andere dierentuinen in Nederland, Duitsland, Frankrijk, Zwitserland, Groot-Brittannië, Israël en Australië.

Grote schoonmaak
Als alle gorillas op het eiland zijn, is de dagelijkse schoonmaak van de binnenverblijven aan de beurt. Lianne helpt ijverig mee. Eerst het oude stro wegvegen, daarna de hokken uitsoppen, vervolgens schoonspuiten met een hogedrukspuit. En ten slotte drogen. Met een Apenheulwagentje wordt nieuw stro aangevoerd. Lianne verspreidt het over de hokken. Het schoonmaken is een hele klus. Gelukkig is er wel een pauze tussendoor in de kantine van het dienstgebouw. Lianne doet het werk met plezier. Toch zou ze het niet elke dag willen doen. „Maar voor een keertje is het wel leuk.

Wortels voeren
Half één: etenstijd voor de gorillas. De parkbezoekers zitten al op de tribune te wachten, met hun gezicht richting gorilla-eiland. Maar helaas, het voeren gebeurt vandaag binnen vanwege de regen en de kou. Via de omroep worden de mensen naar de binnenverblijven geroepen. Daar kunnen ze door het glas heen het voeren van de gorillas goed volgen. De apen krijgen wortels. Lianne helpt mee met het voeren. De wortels worden door de tralies aan de apen gegeven. De kleine Loango, geboren op 23 december 2004, krijgt niets van zijn moeder. Een jonge bezoeker van Apenheul is er verbaasd over. Maar de kleine aap drinkt nog gewoon melk bij zijn moeder.
Tegen het glas zit een bordje: niet op de ramen kloppen! ... zou u daar zelf ook niet tureluurs van worden? Degenen die het meest en het hardst op de ramen kloppen, zijn de gorillas zelf. Ze vliegen aan lange touwen door de binnenverblijven en schoppen, bonken en klappen op de ruiten en luiken.

Nieuwsgierige doodshoofdaapjes
Na het voeren zit de meeloopochtend van Lianne erop. Ze bedankt de verzorgers en brengt haar trui terug naar het dienstgebouw. Samen maken we nog een rondje door het park. Er zijn enorm veel soorten apen in Apenheul. Van de reuzengrote gorilla tot het allerkleinste aapje ter wereld. Een groot aantal apen klimt en klautert zelfs helemaal vrij tussen de bezoekers. Neem bijvoorbeeld de ruim tachtig kleine doodshoofdaapjes. Voor we het weten, hebben we er allebei al één op onze schouder zitten. Gelukkig wegen ze maar zon 750 gram. Lianne: „Ik moet er niet aan denken een gorilla op mn schouder te hebben! Nieuwsgierig steken de kleine aapjes hun neus in de papaplu en snuffelen ze aan onze tassen. Even verderop staat een moeder met een lege kinderwagen. In een mum van tijd zitten er vijf doodshoofdaapjes op en in. De bagage is gelukkig goed beschermd. Een jong meisje laat geschrokken een plukje voering uit de mouw van haar jas zien. Nee, zo vredelievend zijn deze kleine aapjes niet... Het is maar goed dat we allebei een aapvrije tas hebben. Zo blijft onze bagage verborgen voor de grijpgrage apenvingers.

Terugblik van Lianne
„Dinsdag 10 mei 2005, ochtendje Apenheul. Om half negen werden we verwacht. Ik mocht meekijken achter de schermen bij de gorillas. Deze dag gingen Ronald en Martine voor de gorillas zorgen. In het kantoor konden we onze spullen achterlaten en kon ik me omkleden om aan de slag te gaan. Gevraagd werd of ik geen ziekte onder de leden had of verkouden was. Gorillas zijn namelijk vatbaar voor mensenziektes. Ik hoorde die dag dat wij ook vatbaar zijn voor apenziektes. Nu maar hopen dat ik niks heb meegenomen!
Ronald en Martine vertelden me eerst dat de gorillas op mij konden gaan reageren. Ik moest niet te dicht bij de tralies lopen en me gedragen zoals ik dat ook doe bij mensen die ik niet ken. Zo reageerden de apen minder op mij.
Ik kreeg eerst wat informatie over de groep van vijftien gorillas. De groep is (waarschijnlijk) de grootste en meest hechte groep op de wereld. Het is heel bijzonder als een groep zo hecht is. Ik werd voorgesteld aan de leider van de groep, aan de oudste van de groep en de jongste. Ook kreeg ik een puberale gorilla te zien. Althans, hij schijnt zich wel eens puberaal te gedragen!
Toen was het tijd om de hokken schoon te maken. De dieren hadden hun ontbijt al gehad, maar dat had ik niet meegemaakt. Ronald maakte de schuiven open, zodat ze naar buiten konden gaan. Niet iedereen had even veel zin, maar uiteindelijk zaten de apen toch allemaal buiten.
Het huis van de gorillas bestaat uit een vrij groot aantal aparte hokken, die toch doorlopen in elkaar. Zo kan een aap zichzelf nooit in de knel lopen. Eerst mestten we de hokken uit. Het vieze hooi werd eruit gehaald. Ook de afgekloven takken haalden we weg. Daarna gooiden we emmers sop in de hokken, waarna we met schrobbers de hokken schrobden. Toen dat gebeurd was, kwam de hogedrukspuit aan de beurt. Daarmee spoot Ronald de hokken en muren goed schoon. Daarna was het mijn taak met een van de verzorgers de hokken weer droog te maken. Dat deden we met trekkers. De grond moest goed droog zijn voordat er weer nieuw hooi op kwam. Toen dat allemaal klaar was, werden er balen hooi in gegooid, die ik dan verspreidde over de hokken. Daarna hadden we pauze en werd de keuze aan de dieren zelf gesteld: binnen of buiten. Ze wilden allemaal graag naar binnen want het regende en het was best koud.
Na een kwartiertje pauze moesten we verder met het schoonmaken van de tweede helft van de hokken. Dat klusje was snel geklaard en toen was het alweer tijd voor de lunch. Het is de gewoonte de dieren met mooi weer op het eiland te laten en ze daar te voeren. Bij de voederplaats is een grote tribune, zodat de mensen de gorillas kunnen bekijken tijdens het eten. Vanwege het weer werd besloten de dieren binnen te voeren. Dat was voor mij een groot voordeel, want zo kon ik veel dichter bij de gorillas komen. Aan mij was gevraagd om, als er eten uit de hokken viel, het niet op te rapen en door de tralies te steken, omdat de dieren niet gewend zijn aan vreemd volk. De leider van de groep was ook eventjes niet blij met mij en liet dit merken door tegen de tralies te komen staan. Toen hij merkte dat ik er niet zo veel aandacht aan schonk, ging hij lekker verder met knabbelen aan zijn wortel.
Na al dit leuks te hebben meegemaakt, zat mijn werkdag erop. Dat vond ik erg jammer, maar na de verzorgers te hebben bedankt voor hun uitleg en begeleiding, mochten we samen nog door het park wandelen en de rest van de apen en andere dieren bewonderen. Ook dit was erg leuk en de doodshoofdaapjes vielen bij mij zeker in de smaak.

Wist je dat...
- er nog wilde gorillas leven in de jungle van Westelijk Afrika?
- een groep gorillas bestaat uit een volwassen mannetje (de zilverrug), een aantal volwassenen en hun nakomelingen?
- gorillas goedaardig zijn?
- gorillas alleen door de mens worden bedreigd (jacht, oerwoudvernietiging)?
- gorillas echte vegetariërs zijn?
- de gorilla de grootste is van alle apen?
- volwassen mannetjesgorillas wel 150 tot 200 kilo kunnen wegen?
- de vrouwtjes ongeveer de helft wegen?

Waarom hebben gorillas zon dikke buik?
Gorillas eten de hele dag door. Hun voedsel bestaat uit allerlei planten, vruchten en bast van takken. Omdat daar niet veel voedingswaarde in zit, verorberen ze alles in grote hoeveelheden. Daarom hebben gorillas zulke dikke buiken.

Waarom krijgen de gorillas naast hun voedsel ook nog gorillaballen?
Gorillaballen zijn speciale deegballen met ingrediënten als babyvoeding, melassestroop, granen, vitaminepreparaten en andere reformproducten. Zo krijgen de gorillas toch de nodige voedingsstoffen binnen.

Primaten
Apen, mensapen en halfapen worden samen de primaten genoemd. Letterlijk betekent dat opperdieren. De variatie tussen primaten is enorm. Toch hebben al deze primaten een aantal kenmerken gemeen:
1. Goed ontwikkelde grijphandenZe komen uitstekend van pas bij het klimmen en bij het vasthouden van dingen. Doordat ze de duim tegenover de vingers kunnen plaatsten, hebben primaten een stevige greep. De meeste primaten hebben trouwens ook grijpvoeten!
2. Grote hersenenIn verhouding tot hun lichaamsgewicht zijn de hersenen van primaten veel groter dan die van andere dieren. Dankzij die grote hersenen kunnen primaten veel leren en onthouden, bijvoorbeeld waar ze voedsel kunnen vinden, wie hun vrienden en vijanden zijn, en hoe ze zich in ingewikkelde sociale groepen moeten gedragen.
3. Uitstekend gezichtsvermogenDankzij hun grote ogen, die naar voren zijn gericht, kunnen de primaten stereoscopisch zien. Daardoor kunnen ze goed afstanden schatten, wat heel belangrijk is bij het klimmen en springen van tak tot tak. Ze kunnen ook kleuren zien, en dat kunnen lang niet alle dieren. Zo kunnen ze zien of vruchten al rijp zijn en kunnen ze allerlei bloemen, vruchten en bladeren herkennen. Ook bij het voortplantingsgedrag komt dit vermogen om kleuren te zien soms van pas.
4. GroepsdierenBijna alle primaten leven hun leven lang in sociale groepen. Een van de grote voordelen daarvan is dat een dier in een groep meer veiligheid heeft. Alle ogen en oren letten samen op of er geen roofdier in de buurt is. Dat is vooral van belang voor jonge primaten, want die zijn soms heel lang afhankelijk van hun ouders en de andere groepsleden.
Bron: HYPERLINK "http://www.apenheul.nl" www.apenheul.nl

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen