Naar het ziekenhuis in België

De parkeerplaats van de Eeuwfeestkliniek telt opvallend veel autos met een Nederlands kenteken. Het worden er elk jaar meer. Ds. A.A.W. Boon verwisselde vorig jaar het Sint Antonius Ziekenhuis in Nieuwegein voor het Antwerpse hospitaal.
In 1995 verkeerde de predikant uit Krabbendijke aan de rand van het graf, door galstenen die de afvoer van spijsverteringssappen uit de alvleesklier blokkeerden. Door middel van een Endoscopische Retrograde Cholangio- en Pancreaticografie (ERCP) werden de stenen verwijderd. Nadat de alvleesklier tot rust was gekomen, volgde verwijdering van de galblaas. De koorts die daarna opstak, zou het gevolg zijn van een longontsteking. In werkelijkheid was sprake van een lekkende galweg, die buikvliesontsteking had veroorzaakt. Ook was een groot abces bij de lever gevormd. „Ik ben opnieuw met spoed geopereerd, waarbij een drain is aangebracht. Na vier dagen stopte die met lopen en dacht de arts dat het lek boven was. In werkelijkheid was de drain verstopt.
De ontsteking had nu de gelegenheid om zich verder te verbreiden. Bij een nieuwe operatie ging de hele buik open en bracht de chirurg twee drains aan om de buikholte te kunnen spoelen. „Vanwege de enorme productie van pus zijn de hechtingen na enkele dagen weer verwijderd. De buik moest van binnenuit dichtgroeien. Daarbij is heel veel bindweefsel gevormd. Bovendien ontstond een zwakke plek in het buikvlies, die voor een wondbreuk heeft gezorgd. Na ontslag uit het ziekenhuis hield ik last van ontstekingen aan de galweg en de lever, jaar na jaar

Systematisch onderzoek
Voor het opereren van de wondbreuk consulteerde ds. Boon anderhalf jaar geleden een chirurg in het ziekenhuis van Bergen op Zoom. Een wachtlijst was er niet, maar de weken werden maanden. Uiteindelijk hakte de echtgenote van de predikant de knoop door. Ze belde de ziektekostenverzekeraar en vroeg permissie om uit te wijken naar Antwerpen. „Over de Eeuwfeestkliniek hadden we heel goede berichten ontvangen. Een gemeentelid die in Goes te horen kreeg dat zijn been moest worden geamputeerd, fietst dankzij een vaatchirurg in Antwerpen nog steeds rond. Zo zijn er meer voorbeelden te geven.
Verzekeraar Avero Achmea bood alle ruimte, maar nog voor de predikant contact kon leggen met een Belgische chirurg speelden de galweg en de lever weer op. Hij besloot maar meteen naar Antwerpen te gaan. „Op Nieuwegein waren we een beetje uitgekeken. Daar schreven ze enkel een ontstekingsremmer voor.
Op de EHBO van de Eeuwfeestkliniek werd direct een maag-darm-leverarts gebeld. „Die gaf telefonisch door dat een echo en een röntgenfoto van buik- en borstholte moesten worden gemaakt. De echo deed hij zelf. Ik kreeg een ander antibioticum dan ik altijd had gehad, en moest na veertien dagen terugkomen voor een vervolgafspraak. Bij dat bezoek nam hij zeer uitgebreid notitie van de voorgeschiedenis. Op zijn verzoek om het dossier te mogen inzien, stuurden ze vanuit Nieuwegein niet meer dan een uittrekseltje. De Belgische specialist is me vervolgens heel systematisch gaan onderzoeken, om het een na het ander uit te sluiten. Een logische werkwijze, maar in Nieuwegein was dat nog nooit gebeurd.

Menselijker
Binnen drie weken was voor de Belgische maag-darm-leverarts duidelijk dat de Zeeuwse patiënt uitermate allergisch is voor lactose, en al jaren geen melkproducten had mogen gebruiken. Een gastroscopie, ter plekke door de specialist uitgevoerd, bracht een chronische ontsteking van de maagwand aan het licht, door een terugvloeien van gal. „Door de medicatie die ik kreeg, was ik voor het eerst sinds jaren vrij van klachten.
Na afronding van het internistische traject dichtte een Belgische chirurg alsnog de wondbreuk. Opvallend was voor ds. Boon het geringe aantal lege bedden in het ziekenhuis, het relatief sobere meubilair en het ontbreken van luxe. „Er geldt daar met recht dat je brood zeker is en je water gewis. Een meergangenmenu bieden ze niet, maar medisch scoren ze beduidend hoger. In België wordt veel doelmatiger gewerkt, de afstemming tussen specialisten is stukken beter, de bejegening menselijker.
Toen de rekening kwam, begreep de predikant waarom zijn verzekering geen enkel bezwaar had gemaakt. „Het prijsverschil met Nederland is enorm. Om geholpen te worden, moet je als buitenlander wel een bedrag vooruit betalen. Ook de vervolgrekeningen heb ik voorgefinancierd, maar bij Avero Achmea hoef je zelden langer dan veertien dagen op je geld te wachten.

Onkundig
De vrouw van de Krabbendijkse predikant was anderhalf jaar geleden nabij de dood. Door een medicijnvergiftiging die op de huisartsenpost niet was onderkend, hoewel de patiënte een- en andermaal had aangegeven dat ze zelf aan een medicijnvergiftiging dacht. Een dag later werd ze met loeiende sirenes naar het ziekenhuis in Goes gebracht, waar oedeemvorming in de hersenen werd vastgesteld. „Ten gevolge van medicijnvergiftiging. Ze heeft een week op de intensive care gelegen.
Met de gezondheidszorg in Nederland heeft het echtpaar het nu wel gehad. Als ze wat mankeren, reizen ze direct af naar de Eeuwfeestkliniek. Ze zijn niet de enigen. Veel Zeeuwen en Brabanders beoordelen de aanbiedingen van zorgverzekeraars op de ruimte die wordt geboden voor behandeling in het buitenland.
Ook Mirjam Meijer-Van Heteren uit Yerseke is intussen overgestapt naar een ziekenhuis van de zuiderburen. Na een drama in de Nederlandse ziekenhuiswereld, dat begint als ze begin 2004 de huisarts bezoekt vanwege pijnklachten in rug en zij. Na onderzoek in het ziekenhuis van Goes krijgt ze te horen dat de klachten waarschijnlijk worden veroorzaakt door een spastische dikke darm. „Ik geloofde daar niets van, maar je bent onkundig. In de loop van het jaar kwam de pijn steeds terug, het eten ging slechter, ik was vaak misselijk. Opkomende geelzucht is voor de maag-darm-leverarts reden om opnieuw echografisch onderzoek te doen. „We waren amper thuis of we werden gebeld door de huisarts. De kop van de alvleesklier was vergroot en de galweg zat verstopt. Ik moest direct naar het ziekenhuis.

Genieten
De huismoeder ligt al klaar voor een ingreep, als ze hoort dat die niet doorgaat. Een scan heeft uitgewezen dat ze zo goed als zeker alvleesklierkanker heeft, met een uitzaaiing op de aorta. Ze moet naar het Erasmus Medisch Centrum in Rotterdam, waar een stent zal worden aangebracht om geblokkeerd spijsverteringssap te laten afvloeien. „Woensdag was daar geen tijd meer voor, donderdag is alleen inwendig echografisch onderzoek gedaan, pas vrijdag werd de stent gezet. Ik had intussen drie dagen niet mogen eten, terwijl ik al acht kilo was afgevallen.
Het weekend mag ze naar huis, maandag moet ze terugkomen en krijgt ze enkele zakken bloed vanwege een veel te laag hb-gehalte. s Middags wordt het echtpaar opgehaald voor een gesprek, waarin de diagnose van Goes wordt bevestigd. „Ze gaven me nog een paar maanden. Wat haar echtgenoot, ds. W. Meijer, het meest bijbleef, was het advies ter afsluiting van het gesprek. „Geniet er nog even van! Daarmee werden we naar huis gestuurd. Tot vrijdags een maag-darm-leverarts uit Rotterdam belde. Men was niet meer zeker van de diagnose. Zowel in Goes als in Rotterdam was Mirjams bloed nog nooit onderzocht op tumormarkers. Dat is pas gebeurd op de dag waarop we zonder hoop naar huis zijn gestuurd. De uitslagen wezen totaal niet op kanker.

Stent
Omdat uitgebreid vervolgonderzoek niets oplevert, wordt besloten de buik te openen voor directe inspectie en het wegnemen van weefsel. De chirurg is ervan overtuig dat wat hij ziet toch kanker is, maar pathologisch-anatomisch onderzoek wijst anders uit. De patiënte wordt naar huis gestuurd met de mededeling dat ze een ontsteking heeft, die met rust moet genezen.
Lichamelijk knapt ze steeds verder af. Op advies van derden wendt ze zich ten slotte tot een natuurgeneeskundig therapeut in Middelburg. Die stelt vast dat een parasiet en een bacterie de boosdoeners zijn. „Door de medicijnen die ze voorschreef, ben ik gaan opknappen. Vanuit Rotterdam kreeg ik daarnaast prednison. Eerst in een veel te hoge dosering. Dat ontdekten we zelf, door het lezen van de bijsluiter. De dosering gaat op gewicht en ik woog nog maar 42 kilo.
Inmiddels is de dichtgeslibde stent volgens voorschrift verwisseld. Zelf is Mirjam Meijer ervan overtuigd dat er ook aan haar galweg iets mankeert, maar dat is volgens de hoogleraar onmogelijk. In juni wordt de stent voor de derde keer verwisseld, voor de problemen met de spijsvertering en de buikkrampen van de patiënte is geen aandacht. Als ze daar begin augustus opnieuw over begint, belooft de arts die ze dan heeft dat hij met collegas zal overleggen. „Half september heb ik zelf maar eens gebeld. De bespreking was nog niet geweest. Die stent had inmiddels alweer verwisseld moeten zijn, maar dat had niemand in de gaten.

Spotprijs
In oktober 2005 - inmiddels zijn anderhalf jaar verstreken - besluit het echtpaar tot een second opinion in het universitair ziekenhuis van Gent. Begin november kunnen ze er terecht. Een week eerder heeft Mirjam Meijer nog een brief uit Rotterdam gekregen, met een afspraak voor de polikliniek. „Wij ernaartoe. Daar wisten ze niets van een afspraak. Bleek dat we op de polikliniek heelkunde moesten zijn. We kwamen daar bij een arts die we nog nooit hadden gezien. Die vertelde dat hij me ging opereren. Omdat de stents steeds verwisseld moesten worden, wilde hij een omleiding van de galweg maken. Volgens hem was daarover heel veel onderling contact geweest, maar wij wisten van niks. Op dat moment waren we dubbel blij dat we een second opinion hadden aangevraagd.
Na alle ervaringen was zowel de medische behandeling als de menselijke bejegening in Gent als balsem op een schrijnende wond. „De arts die het intake-gesprek deed, zei al na vijf minuten. Wat een psychische druk hebben jullie te verwerken gehad. Zon opmerking hadden we in Rotterdam nog nooit gehoord. Daar hebben ze zelfs geen excuses aangeboden voor alle blunders. De hoogleraar, die even later binnenkwam, zei precies hetzelfde. Hier gaan we vaart achter zetten, want dit kost jullie veel te veel energie. Die man trok meteen anderhalf uur voor een gesprek uit. Toen de rekening kwam, wist ik niet wat ik zag: 29 euro! Voor dé Belgische topspecialist op dit gebied.
Direct na het gesprek wordt een foto gemaakt, om te controleren of de stent nog goed zit, en kan Mirjam Meijer bloed laten prikken. De hoogleraar regelt intussen een uitgebreide scan: drie dagen later in de vooravond. Tegen alle voorspellingen van het Erasmus Medisch Centrum in, blijkt de alvleesklier geslonken te zijn tot vrijwel de normale omvang. Van een gezwel op de aorta en de alvleesklier is niets meer te zien. Ook alle ontstekingen in dit gebied zijn verdwenen.

Operatie
De ervaringen van het echtpaar uit Yerseke stemmen overeen met die van ds. Boon. „In Nederland werken artsen heel vaak langs elkaar heen, ontdekte Mirjam Meijer. „De chirurg die me moest opereren zonder dat wij daar zelfs iets van wisten, zou me weer overdragen aan de maag-darm-leverarts. Het heeft twee en een halve maand geduurd eer we een oproep kregen. We zouden de hoogleraar zelf hebben, maar er zat een invalster. Die informeerde hoe het met de stent zat, die vijf maanden eerder al verwisseld had moeten zijn. Het kostte ook heel veel moeite om het dossier in Gent te krijgen. In eerste instantie kregen ze daar anderhalf A-viertje, na veel getouwtrek volgde nog een cd-rom met een paar fotos.
Het verschil tussen Nederland en België is volgens haar echtgenoot al op het afsprakenbureau te zien. „In Rotterdam is het een eindeloos gebel door vier, vijf dames. In Gent wordt alles door één secretaresse geregeld. Die logt in op een computer en heeft meteen een compleet overzicht. Hier een ERCP, die arts erbij, daar een bed, alles wordt achter de pc geregeld. Als patiënt kun je bloeduitslagen per email opvragen. De arts of hoogleraar geeft je zijn eigen mailadres en telefoonnummer. Dat is daar heel normaal, ze staan zelfs op de website van het UZ-Gent. Van alle uitslagen en gespreksverslagen krijg je bovendien een kopie mee, zodat je zelf je dossier kunt bijhouden.
Half december keert Mirjam Meijer terug voor het verwijderen van de stent, het nemen van biopsieën, een darmonderzoek en een inwendige echo. Alles onder één narcose, op één morgen. „Dat kun je je in Rotterdam niet voorstellen. Daar moet je op drie verschillende locaties zijn, op drie verschillende dagen. Het onderzoek brengt aan het licht dat de galweg vol littekenweefsel en ontstekingen zit, waarmee het oorspronkelijke gevoelen van de patiënte wordt bevestigd. Bovendien is er een begin van kwaadaardige celvorming. Besloten wordt een whipple-operatie uit te voeren, waarbij de kop van de alvleesklier, de galblaas en een groot deel van de galweg worden verwijderd. „Een heel zware operatie, maar toch waren we opgelucht. Na alle onzekerheid was er eindelijk een diagnose en een duidelijk behandelplan. De ontstekingshaard wordt nu helemaal weggehaald. In geestelijk opzicht hebben we ondanks alles een goede tijd gehad, maar dat neemt niet weg dat de druk soms groot was. Op het hele gezin. Dan denk je: Waren we maar eerder naar België gegaan.

Volgende keer: prof. dr. Renaat Peleman, medisch directeur van het Universitair Ziekenhuis Gent.

Een nieuwe knie in Alicante
Haar eerste kunstknie krijgt Janny van den Hul (62) in Apeldoorn, na een wachttijd van een halfjaar. Voor de tweede moet ze opnieuw een halfjaar wachten, tenzij ze zich in Spanje laat opereren. Door dezelfde chirurg, in de Clinica Vistathermosa in Alicante. „Daar opereerde hij in zijn vakantie, samen met een collega.
Haar huisgenote gaat mee als begeleidster. „Dat was een voorwaarde. Alleen voor vervoer naar Schiphol moesten we zelf zorgen. Verder was alles geregeld: de vliegreis voor ons beiden, het hotel, het ziekenhuis. Het ziekenfonds betaalde alles. Zelfs de rit naar Schiphol hadden we kunnen declareren. Volgens Agis was het nóg goedkoper dan de operatie van de andere knie in Nederland.
Maandagmorgen reist het tweetal naar Alicante. Bij het vliegveld staat een busje gereed om hen naar het hotel te brengen. Woensdag wordt Janny van den Hul geopereerd. Het Spaanse verpleegkundig personeel verricht alleen de gespecialiseerde zorg, voor fysiotherapie is een therapeut uit Den Haag beschikbaar. „Voor het overige was je op je begeleider aangewezen. Dat ging prima. Dinsdag vlogen we alweer terug naar Nederland.
Na terugkomst moet de Apeldoornse meerdere keren slijmvlies afstaan, om dat te laten controleren op de beruchte MRSA-bacterie. „Pas als de uitslagen goed zijn, mag je hier weer naar een ziekenhuis. Dat is wel een risico. Toch zou ze geen moment aarzelen als ze de keuze opnieuw moest maken. „Het ziekenhuis deed niets onder voor de ziekenhuizen in Nederland. En het was allemaal fantastisch geregeld.

Jeroen van Gastel: „Bij veel artsen heb je het gevoel dat de patiënt het sluitstuk van het proces is
Met zijn bureau Top Care Health Services in Venlo bemiddelt Jeroen van Gastel voor patiënten die voor behandeling in het buitenland kiezen. En dat aantal neemt toe. „Vijf jaar geleden koos men voor het buitenland vanwege de wachtlijsten, nu spelen ook andere factoren een rol, waaronder de kwaliteit. Patiënten worden steeds meer consument, en gaan om zich heen kijken. Waar word ik deskundig behandeld, waar kan het snel, waar word ik fatsoenlijk bejegend?

Scoort Nederland op die gebieden matig?
„Wij doen vaak zaken met Duitsland. Daar heb je heel veel artsen en ziekenhuizen, die daardoor gewend zijn te vechten om de patiënt. Waarbij ze zich allemaal op een bepaald gebied profileren. In Nederland hebben we ziekenhuizen die alles kunnen. Denken ze. Er is geen enkele regionale concurrentie. In Venlo is één ziekenhuis. Rijd ik dertig kilometer naar het noorden, dan ben ik daar nog steeds op aangewezen. Door de huisartsenstructuur zijn we eraan gewend naar dat ziekenhuis te worden gestuurd, ongeacht de kwaliteit. Iedereen kan er op zijn rug gaan liggen, de patiënten komen toch wel. Die situatie is in België en Duitsland totaal anders. Wil je daar aan een boterham komen, dan moet je je onderscheiden.

Verklaart dat ook de grotere doelmatigheid?
„De hele cultuur is anders. In Krefeld staat een ziekenhuis met 1700 bedden. De Geschäftsführer heeft een kamer van vijf bij vijf, met een klein bankje, een tafel en een stoel. Loop hier het eerste het beste streekziekenhuis binnen, en je ziet de voorzitter van de raad van bestuur in een balzaal zitten, met een aankleding die de 60.000 euro nadert. Het is een kwestie van prioriteiten.

Hoe zijn uw medische ervaringen met Duitse en Belgische ziekenhuizen?
„België heeft de zaken goed voor elkaar. Mooie gebouwen, goede spullen, aardige dokters, zorgzame verpleegsters, een goede organisatie. Duitsland heeft door de onderlinge competitie veel high-tech spul in huis. Opvallend in beide landen is dat dokters bereid zijn tijd in hun patiënten te investeren. Dat is het eerste wat Nederlanders opvalt: een specialist die rustig een halfuur met je praat. Dat kom je hier zelden tegen, de goeden niet te na gesproken. Bij veel artsen heb je het gevoel dat de patiënt het sluitstuk van het proces is, een object.

Waardoor kan het in Duitsland en België ook nog eens goedkoper?
„Dat is schijn. Met de werkelijke kostprijs hebben alle systemen niets te maken. In Nederland is de zogenaamde kostprijs hoog omdat men in de achterliggende tijd alles gemaximaliseerd heeft, om het nieuwe systeem voor de dokter zo veilig mogelijk te maken. Anders zou hij er wel eens op achteruit kunnen gaan.

Wordt behandeling in het buitenland door verzekeraars gestimuleerd?
„Stimuleren doen ze het niet, wel hebben ze allemaal wat geregeld in het buitenland. Als buffercapaciteit, wanneer in Nederland de wachtlijsten te lang worden, en om in de onderhandelingen druk op de ketel te kunnen zetten.
Willen mensen ondanks een lange wachtlijst in Nederland geholpen worden, dan geef ik het advies: Zeg gewoon tegen je behandelend arts dat je de gegevens wilt hebben, omdat je naar België of Duitsland gaat. Dat scheelt zomaar vijf maanden wachten. Gisteren had ik iemand die een cardiologische ingreep in het Leids Universitair Medisch Centrum moet ondergaan. Over negen maanden was hij aan de beurt. Hij heeft mijn advies opgevolgd, nu kan het over zes weken. Dat is toch mooi hè. Het betekent wel dat een ander, die niet zo actief is, naar achteren schuift. Wat dat betreft zijn we hier heel achterlijk bezig.

Bemiddelt u ook voor internistisch onderzoek?
„We doen nogal wat op het gebied van tumordiagnostiek. In Nederland moet je zes weken wachten op een MRI, drie weken op een andere scan, vijf weken op de afspraak bij de internist, zes weken op de afspraak met de longarts. Voor de totale diagnose ben je zomaar vier maanden kwijt. Wij doen dat in twee dagen, bijvoorbeeld in het ziekenhuis van Rheine. Dat kan omdat er bedrijfsmatig wordt gewerkt. Hier moet een specialist met twintig verschillende afdelingen gaan onderhandelen. Het zij allemaal losse koninkrijkjes, met eigen baasjes. Zo werkt dat in Nederland. Zo werkt het dus niét.

Hebt u vergelijkbare ervaringen, en wilt u die met de redactie delen, zet uw verhaal dan beknopt op papier of in een e-mail, en stuur ons die toe. Postbus 75, 7300 AB Apeldoorn of HYPERLINK "mailto:redactie@terdege.nl" redactie@terdege.nl Hebt u juist positieve ervaringen, dan horen we dat ook graag.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen