Tussen de mensen achter de muur

Een diepe kloof had de verdeeldheid tussen joden en Palestijnen niet beter kunnen symboliseren dan de hoge muur doet, die Palestijns en Israëlisch grondgebied van elkaar scheidt. De versperring, waarvan de bouw in 2004 begon, moet Israël beschermen tegen aanvallen van Palestijnse extremisten. De muur maakt het terroristen misschien moeilijker om Israël te bereiken, maar ook burgers in de Palestijnse dorpen en nederzettingen ondervinden er hinder van. Sommige plaatsen zijn ommuurde en geïsoleerde enclaves geworden. Daar leven woede en angst, liefde en haat, opstandigheid en gelatenheid. En humor, dat ook: iemand tekende een kniprandje op de onverzettelijke barrière, met een schaar erbij.
Van 2002 tot 2004 woonde Mirjam de Jong tussen de mensen achter de muur. „Hij torent ver boven je uit, op sommige plaatsen is hij wel acht meter hoog. Psychologisch heeft dat zón sterk effect. Mirjam werkte in kindertehuis Jemima, waar gehandicapte Arabische kinderen worden verzorgd. Toen ze erheen ging, had ze een studie orthopedagogiek, werk bij het Leger des Heils en een verblijf van drie maanden in Nieuw-Zeeland achter de rug. „Rond die tijd had ik het idee: het wordt heel erg tijd voor iets anders, vertelt ze in haar appartement in Hendrik-Ido-Ambacht. In haar boekenkast staan reisgidsen over verre landen, een Panter-sigarendoosje („Nee hoor, ik rook geen sigaren) en een kaart met de tekst Geloof is de moed een stap verder te gaan dan je zelf kunt overzien.

Vernederingen
„Toen kwam de vraag vanuit Jemima: Help ons alsjeblieft. Dat was in 2002. Ik had daar eerder al eens vrijwilligerswerk gedaan. Ik ging erheen, voor een paar weken. Terwijl ik er was, kwam juist de functie van teamcoördinator vrij. Daarop heb ik gereageerd en uiteindelijk ben ik twee jaar gebleven.
Inmiddels werkt Mirjam weer in Nederland. Maar de verhalen die ze hoorde in Beit Jala –daar staat het kindertehuis, op de Westelijke Jordaanoever, vlak bij Bethlehem– zijn met haar meegereisd. En telkens als ze een kort bezoek brengt aan Jemima komen er meer bij. In mei dit jaar nam ze een vraag mee terug van de directeur van het Bethlehem Bible College, Bishara Awad: „Zullen er straks nog christenen wonen in Bethlehem, de plaats waar Christus werd geboren? Want wie de kans en de middelen heeft, vertrekt.
Er was een tijd dat meer dan 80 procent van de inwoners van Bethlehem christen was; nu is dat nog amper 15 procent. In totaal is 1,3 procent van de Palestijnse bevolking christen. Cijfers van een aantal jaren terug laten zien dat jaarlijks zon 500 tot 1000 Palestijnse christenen vertrekken. „Omdat ze het niet meer zien zitten, willen ze weg, weet Mirjam. „Ze zeggen: We zien niet dat het in de toekomst beter wordt, we gelóven niet dat het beter wordt.
Net als de moslims hebben de christenen in Bethlehem te maken met economische tegenslag, politieke spanningen en persoonlijke vernederingen. Moeten Palestijnen voor hun werk naar bijvoorbeeld Jeruzalem of willen ze familie bezoeken in een andere plaats, dan hebben ze altijd te maken met militaire controleposten. „Ik snapte niet waarom ze zo in de stress schoten als ze langs die checkpoints moesten. Maar ik ben er steeds meer van gaan begrijpen. Ik sprak een man die met zijn vader langs zon post reisde. Die vader kreeg opdracht zich helemaal uit te kleden. Zomaar. Ooit stond ik bij zon checkpoint toen een stijlvol geklede Palestijn wilde passeren. Hij kwam er niet doorheen. Toen de man eindelijk wegliep –hij zei nog iets, ik hoorde niet wat– werd hij in zijn kraag gepakt en in elkaar getrapt. Ik heb het erover gehad met de commandant van die post. Hij erkende dat dit niet had mogen gebeuren. Maar intussen was het wel gebeurd.

Bron van verzoening
In het Palestijnse gebied, waar tijden van bezetting, weken van spertijd en perioden van betrekkelijke rust elkaar afwisselen, ontmoette Mirjam orthodoxe en charismatische christenen. Ze maakte mee dat in de kerk werd gecollecteerd voor de verdrukte kerk in China. „Dan springen de tranen toch in je ogen.
Het Bible College in Bethlehem leidt studenten op om juist in deze omgeving een licht te zijn. Mensen als Bishara Awad van het instituut zien het als hun roeping om de weg te vinden naar hun zeer andersdenkende buren. Concreet kan dat gebeuren door bijvoorbeeld een wandeling te maken met een gehandicapt moslimkind uit het Jemima-tehuis. „Juist als er zoveel haat en wantrouwen is, is de liefde van Christus nodig! Om te kunnen vergeven, heb je een Bron nodig waarin verzoening is te vinden.

Klaagmuur
Verzoening. Dat woord springt eruit in de mail die Elias Issa Halabi aan zijn vrienden stuurde. Mirjam ontmoette hem in Bethlehem. Een jonge, enthousiaste psychologie- en sociologiestudent, een Palestijnse christen van 22 jaar oud. Zijn leven is gestempeld door de politieke situatie waarin hij opgroeide, zegt hij zelf: „Op een bepaald moment moest ik een stap terug doen en stoppen met me er iets van aan te trekken. Dat moet wel als je alle deuren om je heen dicht ziet zitten, als je geen reden hebt om te dromen en de kans niet krijgt iets te ondernemen. Maar God heeft me staande gehouden. Nu werkt hij „voor vrede en verzoening.
Op een dag besloot hij een driedaagse bijeenkomst te organiseren voor jonge christenen uit de omtrek. Financieel bleek het moeilijk rond te breien. Maar dankzij „bemoedigende en biddende vrienden kon het plan toch ten uitvoer worden gebracht. Zon zeventig personen, in de leeftijd van 18 tot 30 jaar, kwamen opdagen. Een deel van degenen die wilden komen, werden tegengehouden door muur en checkpoints. Een groep uit Nazareth kreeg te maken met flinke vertragingen onderweg. Anderen moesten drie uur na het begin van de conferentie alweer vertrekken. „Ondanks alles was God bij ons. De muur kon Zijn zegeningen niet tegenhouden.

Krullende lokken
Later bracht Halabi een bezoek aan een orthodoxe joodse vriend. „Hij nam me mee naar de Klaagmuur, en daar stond ik dan, als enige Palestijn tussen duizenden en duizenden joden. Dat vroeg om een tegenbezoek, en dat in een tijd waarin de Palestijnse gebieden verboden waren voor Israëliërs. De ouders van Halabi maakten zich zorgen over de komst van deze religieuze jood met zijn kenmerkende, krullende lokken. Maar het bezoek ging door. En meer vrienden van Halabi kwamen opdagen, waardoor uiteindelijk een jood, christenen en een moslim samen aan een Palestijns diner zaten. „Mijn huis werd een plaats van verzoening.
De bouw van de muur, vlak bij Halabis huis, en de Israëlische militaire basis op de plaats van Rachels graf blijven de jonge Palestijn treurig stemmen, maar hij verliest de moed niet en gaat door met het verspreiden van een boodschap van vrede. „God is zoveel groter dan wij ons kunnen voorstellen. Zijn genade kan ons hierdoorheen helpen.

Bruggenbouwers
- Stichting Jemima is een christelijke organisatie die de opvang verzorgt van Arabische kinderen en jongvolwassenen met een of meer beperkingen. Het tehuis staat op Palestijns grondgebied, tussen Jeruzalem en Bethlehem. De stichting werd opgericht in 1984. De opvang zelf ging van start in 1982, op verzoek van de Israëlische regering. Jemima verwijst naar de eerste dochter die Job na zijn zware beproevingen kreeg; met de naam wil de stichting tot uitdrukking brengen dat er „ondanks het lijden in deze wereld hoop is op een nieuw leven.
Meer informatie: tel. 072-5120641; HYPERLINK "http://www.jemima.nl" www.jemima.nl.
- Het Bethlehem Bible College leidt christenen op voor een „belangrijke en broodnodige taak in een Arabische samenleving. Doel is dat de studenten het Evangelie van Jezus Christus op allerlei manieren aan hun eigen mensen zullen doorvertellen. De school werd opgericht in 1979 door de plaatselijke bevolking en telt gemiddeld 135 studenten.
Meer informatie: tel. 00-972-2-2741190 en www.bethlehembiblecollege.edu.
- De Israëlische non-profit-organisatie Musalaha (Arabisch voor verzoening) heeft als doel de obstakels tussen in de eerste plaats Palestijnse christenen en Messiaanse Joden weg te nemen. Om dat te bewerkstelligen, organiseert Musalaha onder meer workshops, conferenties en cursussen.
Meer informatie: tel. 00-972-2-6720376 en HYPERLINK "http://www.musalaha.org" www.musalaha.org.
- Open Doors verspreidt Bijbels, christelijke boeken en audiovisuele materialen in het Midden-Oosten. Ook steunt de stichting lokale gelovigen (vooral voorgangers en kerkleiders) in hun levensonderhoud. In Israël en de Palestijnse gebieden sponsort Open Doors lokale organisaties. Een daarvan is het Bethlehem Bible College.
Meer informatie: tel. 0341-417844 en HYPERLINK "http://www.opendoors.nl" www.opendoors.nl.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen