Waarom mag ik niet zwartwerken?

Toch een beetje vreemd, want toen Jelle nog achter de kassa zat bij de C1000, kreeg hij elke maand loon op zijn rekening gestort. En hij kreeg ook een paar keer per jaar een briefje waarop allerlei cijfers stonden. Bovendien kreeg hij in juni altijd extra geld voor de vakantie. Bij de groenteboer krijgt hij dat niet.
Kortom: toen Jelle nog bij de C1000 werkte, werkte hij wit. Nu hij achter de groentekraam staat, werkt hij zwart.

Andere voorbeelden van zwartwerken liggen voor het oprapen: de kapster die s avonds aan huis knipt, de tuinman die op zaterdag tuinen aanlegt, de monteur die voor vrienden autos opknapt, de moeder die een aantal ochtenden per week bij anderen het huishouden doet en de jongens uit de bouw die een vriend meehelpen bij de verbouwing van een huis. Hoe zit het eigenlijk met zwartwerken? We bespreken vijf belangrijke vragen rond dit thema.

1. Wat is zwartwerken precies?
Over het salaris van een werknemer moet zowel de werknemer als de werkgever loonbelasting en premies betalen. Dankzij deze premies kan bijvoorbeeld een zieke werknemer een uitkering krijgen of iemand die ontslagen is een werkloosheidsuitkering. Het verschil tussen het brutosalaris en het nettosalaris (dat wat je echt krijgt) zit vooral in die belasting en premies. Bij zwart werk worden er geen belasting en premies betaald. Voor zowel de persoon die zwart werk aanbiedt als degene die zwartwerkt, is dat vaak financieel aantrekkelijk.

2. Is zwart werk voordeliger dan wit werk?
Het kan voor jou heel voordelig zijn om zwart te werken. Zeker als je baas het deel van je loon dat anders verdwijnt naar de belastingdienst en allerlei verplichte verzekeringen rechtstreeks aan jou uitbetaalt. Maar eigenlijk doe je zo dus aan belastingontduiking. Jelle weet wel dat zwartwerken verboden is, maar toevallig verdient hij op de markt 5,50 euro per uur. En dat is veel meer dan bij de C1000. Dat scheelt dus flink, zeker als je een hele zaterdag werkt! Zwartwerken lijkt inderdaad voordeliger, omdat je meer geld krijgt uitbetaald. Vaak gebeurt dit contant, maar het kan ook gewoon op je rekening worden gestort. Dat je meer geld verdient, is natuurlijk verleidelijk. Maar vergis je niet. Omdat je werkgever namelijk niets betaalt aan de werknemersverzekeringen en aan de belasting, kun je niets doen als er vervelende dingen gebeuren. Als je ziek bent, word je bijvoorbeeld niet doorbetaald. Als je werkloos wordt, heb je geen recht op een uitkering van de Werkloosheidswet, want daar heb je namelijk ook geen premie voor betaald. Ook heb je geen recht op vakantiedagen en vakantiegeld. En: als de belastingdienst erachter komt dat jij zwartwerkt, moet je meestal de ontdoken belasting terugbetalen. En je zult daarbij nog een boete krijgen ook!

3. Waarom mag je niet zwartwerken?
De wet verbiedt zwartwerken uitdrukkelijk. Zwartwerken is belastingontduiking en daarom niet alleen een maatschappelijk kwaad maar ook een persoonlijke zonde voor degene die zich daaraan schuldig maakt en voor degene die de gelegenheid daartoe geeft. Er zouden immers geen illegale bijverdieners zijn als er geen opdrachtgevers waren, die geen dief van hun portemonnee willen zijn. De Bijbel is duidelijk over belastingontduiking. De Farizeeën en herodianen vallen de Heere Jezus aan met een vraag over het betalen van belasting (schatting) aan de keizer (Mattheüs 22:15-22) Zij vragen Hem: „Is het geoorloofd de keizer belasting te betalen of niet? Wijzend op het beeld en het opschrift van de Hem getoonde penning, antwoordt de Heere Jezus: „Geeft dan aan de keizer wat van de keizer is, en aan God wat van God is. Wij kunnen hieruit leren dat het de plicht van de onderdanen is aan de overheid te geven wat haar rechtens – volgens de wet – toekomt. Het is de wet die bepaalt wat de overheid toekomt en als dat bepaald is, dan gebiedt Christus ons het haar te geven.
Ook Romeinen 13, over de taak en de macht van de overheid, spreekt duidelijke taal. Belastingontduiking is dus in strijd met het goddelijk gebod.

4. Wat is de belangrijkste reden dat mensen zwartwerken?
„De belasting is in ons land zo hoog dat de overheid zelf uitlokt tot belastingontduiking, hoor je vaak zeggen. De belasting- en premiedruk heeft inderdaad een ongekende hoogte bereikt. Legaal bijverdienen wordt afgestraft. Extra inspanning wordt niet beloond. Het is immers niet aantrekkelijk van elke extra bijverdiende euro de helft of meer aan de fiscus te moeten afdragen. De hoge belasting- en premiedruk werkt belemmerend. Dan toch maar zwart? Je wilt toch wat overhouden aan extra inspanning? Toch is dit niet de juiste weg. Belastingontduiking is ethisch niet goed te praten. Als reformatorische christenen, die zich in alles willen richten naar de eisen van Gods gebod, zouden we ook in dit opzicht een voorbeeld voor anderen kunnen zijn. Het betalen van belastingen is een morele plicht van iedere burger. Niet alleen omdat die plicht uit de wet voortvloeit, maar vooral en alleen al omdat Gods Woord ons dat zegt.

5. Hoe kan ik erachter komen of ik zwart werk?
Hoef je geen contract te tekenen? Hoef je je sofinummer niet op te geven? Krijg je geen loonstrookje? Vraag je dan af of het wel helemaal pluis is met je (vakantie)baan! Als je twijfelt of alles in orde is met de regelgeving, vraag je baas dan om een loonstrookje of om een contract waarin alle afspraken staan vermeldt. Dit kan onduidelijkheden achteraf voorkomen.

Bronnen en meer informatie
- RMU (www.rmu.org)
- Wetboek voor Jongeren (www.wbvj.nl)
- NibudJong (www.nibudjong.nl)

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen