Moeten kopen

Koopverslaving is lastig te definiëren. Het heeft ermee te maken dat er een drang tot kopen is, die je niet meer kunt onderdrukken. Je wilt eigenlijk niets kopen, maar je moet. Je voelt je goed als je toegegeven hebt aan de impuls om te kopen. Depressies kunnen dezelfde uitwerking hebben. Mensen met een laag zelfvertrouwen zijn er zeer vatbaar voor, omdat ze zich (eventjes) goed voelen als ze iets gekocht hebben. Maar net als bij alcohol- en drugsverslaving is de roes van korte duur en ontwaak je in de harde realiteit, die nog steeds dezelfde is.

Mr. dr. Carien Karsten onderzocht koopverslaving en stelde een oorzaken-top-5 samen:
1. de veranderde omgang met geld (lenen, credit card)
2. opgejaagd gevoel, depressief of eenzaam zijn
3. gevoel van tekortkoming in de jeugd
4. de eerste baan (eindelijk beschikking over geld)
5. beschikbaarheid koopwaar (zondag- en avondopenstelling)

Je verveelt je, je hebt een dag hard gewerkt of je hebt misschien medelijden met jezelf. Dat nare gevoel werk je weg door iets te gaan kopen. Op zich hoeft dat niet verkeerd te zijn. Je kunt iets kleins kopen, iets nuttigs. Vaak zie je echter dat een artikel steeds eerder doorgaat voor nuttig of iets kleins. De kans dat er financiële problemen of relatieproblemen ontstaan, is dan groot.
Je wilt jezelf troosten, maar het middel werkt op termijn averechts.
Dus word je er niet vrolijker van, maar depressief. En dan wil je weer en meer kopen. Zo ontstaat een vicieuze cirkel en wordt koopverslaving geboren.

Je hebt een schoonzus die wat ruimer bij kas zit. Je wilt er niet voor onderdoen. Je huis ziet er net zo piekfijn uit, de tuin wordt vaak veranderd, je draagt dure kleren.
Alleen: je kunt het je niet goed veroorloven. Maar je wilt erbij horen, dus heb je voor je idee geen keus.
Voornamelijk mensen die gevoelig zijn voor aanbiedingen krijgen een kick als ze op koopjesjacht zijn. Het was zo voordelig. Het zijn graag geziene klanten bij die stuntverkopers op de markt. Superaanbiedingen per post vinden bij hen gretig aftrek. Maar ook dan raakt het geld een keer op.
Kopen kan een dwanghandeling worden. Je vind het niet meer leuk, je weet dat je voor de gek gehouden wordt, maar je moet. Je kunt er geen weerstand meer tegen bieden.
Kopen biedt zelfs voor eventjes geen plezier meer. Dan kan er sprake zijn van een psychische ziekte.

Het lastige van koopverslaving is dat het een maatschappelijk geaccepteerd verschijnsel is. In dit verband denk ik ook aan bijvoorbeeld lees-, snoep-, internet-, msn-, sms- of naaiverslaving.
De symptomen zijn dezelfde als bij drank- en drugsverslaving. Je vindt iets leuk om te doen, het is ook normaal, maar je doet het op een gegeven moment dwangmatig. Jij hebt het niet in de hand, maar het heeft jou in de hand.
Voor jou en je omgeving is het niet eenvoudig om het probleem te (h)erkennen. En als je er met iemand over praat, zal die mogelijk niet snappen dat je een probleem hebt. Toch is het goed er anderen bij te betrekken, want het is erg moeilijk om het patroon in je eentje te doorbreken.
Ga na hoeveel geld en tijd je eraan besteedt. Dit maakt duidelijk hoe groot het probleem is. Probeer je aan een budget te houden, al dan niet met hulp van iemand anders. Als dat niet lukt, is het probleem groter dan gedacht. Het kan goed zijn als omstanders een koopverslaafde confronteren met zijn of haar gedrag.
Zorg voor afleiding, maar werk ook preventief. Ik denk aan activiteiten of werk waar je voldoening uit haalt. Dat verbetert je zelfbeeld, waardoor je je ook beter voelt. Maak een lijstje met dingen die je leuk vind om te doen. Dat hoeven geen grote dingen te zijn, bijvoorbeeld iemand opbellen of een lekker bad nemen. Wandel door de natuur in plaats van door de winkelstraat. Bezoek anderen.
Pas wel op dat je niet van de ene verslaving in de andere valt. Als het probleem blijft, is het verstandig om hulp te zoeken.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen