Drukke grootouders

Iedere donderdag is het spitsuur in huize Cornelisse aan de Bolerostraat in Apeldoorn. s Ochtends arriveren Aron (3), Julia (2) en Emma (1), s middags haalt oma Geertje ook Stijn (5) uit school. Daarna haast ze zich van de Eben-Haëzerschool in Teuge naar de Apeldoornse locatie van deze onderwijsinstelling in de wijk De Maten. Daar wacht de tweeling Joël en Ruben (8). „En als alles goed gaat, komt in mei nummer zeven erbij. Schoondochter Judith, moeder van Emma, verwacht een kleine.
Opa en oma Cornelisse blijven er nuchter onder. „We zijn blij dat we het kunnen. Al onze kinderen wonen in Apeldoorn. Dat is erg makkelijk. Ik ken hier iemand in de buurt die wekelijks een dag naar Utrecht rijdt om te gaan oppassen, vertelt Geertje (65).
De kleintjes houden hen bovendien fit. „Veel trappen op- en aflopen, dan die een tijdje naar bed en dan weer de ander, een fles geven en een schone luier aandoen. Je bent behoorlijk in de weer, zegt Ad Cornelisse (64). Als hij er onverhoopt een dag niet is, heeft zijn vrouw het 's avonds wel een beetje gehad. „Dan kom ik s avonds mijn stoel niet meer uit. Ad lacht: „En ik haal een bezem door het huis. Overal ligt speelgoed. Ons assortiment is de laatste jaren flink uitgebreid. En dat terwijl het eigenlijk net de deur uit was. Nu kun je je ook voorstellen hoe druk iemand is die zes kinderen vlak achter elkaar heeft. Hij erkent direct dat jonge ouders meer aan kunnen. „Die gaan heel soepel met zoveel kinderen om. Iedere leeftijd heeft zijn eigen gave.

Apothekersassistente
Hun vijf kinderen zijn de deur uit. Al acht jaar is donderdag voor het echtpaar de vaste oppasdag. Dat begon toen Geertje haar schoondochter Pita aanbood om de pasgeboren tweeling een dagje onder haar hoede te nemen. „Op donderdag werkt ze in een drogisterij.
In de daaropvolgende jaren bracht dochter Annemarie haar kroost op donderdag naar de ouderlijke woning aan de Bolerostraat. „Omdat ze twee dagen per week journalistiek werk verricht, zijn Stijn en Julia op dinsdag bij de andere grootouders. Ten slotte maakt schoondochter Judith dankbaar gebruik van de gelegenheid. Ze is voor twee en een halve dag verbonden aan de Wageningen Universiteit. „Emma is één dag hier, voor de resterende anderhalve dag heeft Judith oppas aan huis.
De eerste jaren stond Geertje Cornelisse er alleen voor. Sinds 2004 is haar man eveneens actief betrokken bij de wekelijkse reünie van de neefjes en nichtjes. Hij was manager kwaliteitszorg bij een aannemersbedrijf toen hem bij een reorganisatie de mogelijkheid werd geboden om eerder te stoppen met werken. „Ik werd al een dag per maand door mijn werkgever uitgeleend aan een baggerbedrijf. Dat heb ik aangehouden en er kwamen nog een paar andere bedrijven bij. Al spoedig werd me gevraagd om te gaan acquireren bij gemeenten. Nu werk ik op dinsdag en woensdag.
Oma Geertje was tot vorig jaar actief. „Toen onze oudste kwam, ben ik gestopt als apothekersassistente. Acht jaar geleden hield een van onze kinderen mij een advertentie van een apotheek hier in de buurt onder mijn neus. Ik heb er met veel plezier één dag per week gewerkt.

Eigen omgeving
Ook bij Jan (64) en Ada (61) van Dieren begon het oppassen op de kleinkinderen acht jaar geleden. Hun oudste kleinkind Jedidja is een dochter van hun zoon Martin, de tweede in de rij van hun vijf jongens. „Allemaal geboren in de periode tussen 1968 en 1973, lacht Ada. „Hoe deed je dat toch? hoor ik nu wel eens mijn schoondochters zeggen. Vijf van die knapen, vlak achter elkaar. Dat wil zeggen, vier achter elkaar, want nummer twee en drie kwamen tegelijk. Dat is een tweeling. Drie van hun zoons zijn getrouwd, de twee anderen wonen eveneens al verschillende jaren op zichzelf.
Ada nam Jedidja op dinsdag voor haar rekening, dan kon haar schoondochter die dag in de slagerij van haar ouders blijven werken. Het was het begin van een oppasreeks die tot de dag van vandaag ononderbroken voortduurt. Een jaar later werd bij hun op één na jongste zoon een tweeling geboren, Timo en Quinten, nu 7. Oma Van Dieren nam het tweetal op maandag onder haar hoede, dan kon hun moeder een dagje als doktersassistente actief blijven.
In de daaropvolgende jaren paste Ada op het nu 5-jarige zusje van Jedidja, Misja. Bij de jongste zoon kwamen eveneens kinderen, Justin en Sven, nu 5 en 3 jaar. Hun moeder werkt een aantal dagen in een thuiszorgwinkel. Het oppassen heeft zich daarom in de loop der jaren verplaatst naar de donderdag. Opa en oma Van Dieren kiezen voor de ouderlijke woning van Sven en Justin, ook in Capelle aan den IJssel. „Dat is makkelijker, de kinderen hebben er hun eigen speelgoed, de school is vlakbij en ze blijven in hun eigen omgeving. Ik heb altijd gezegd dat ik wil oppassen totdat ze naar school gaan.

Ark van Noach
In het appartement op de tiende verdieping van de woontoren, met een fantastisch uitzicht over de Hollandsche IJssel en een groot deel van Capelle, loopt tijdens het gesprek Sven rond. Hij is niet blij met de komst van een bezoeker, want nu heeft zijn oma minder tijd voor hem. Onverwacht belandde hij vandaag bij zijn grootouders, omdat zijn moeder ziek is. Ook op die momenten wordt de hulp van de ouders ingeroepen.
Dat kwam zeker goed uit toen in 2001 schoondochter Sandra, moeder van de tweeling, ernstig ziek werd. „We hebben de kinderen toen dag en nacht gehad, wel twee maanden achtereen. Ze hebben hier leren lopen. Dat was een zware periode.
De moeder van Sven verwacht binnenkort haar derde. Jan en Ada hebben toegezegd hem of haar op donderdag voor hun rekening te willen nemen. „Ze hebben ons dat gevraagd. Het betekende dat ze geen plaats op het kinderdagverblijf hoefden aan te vragen.
Svens moeder werkt op donderdag, vrijdag en zaterdag. Op vrijdag gaat Sven naar het kinderdagverblijf. Ada is er niet blij mee. „Ik moest wel even slikken en had bijna toegezegd om ook op vrijdag op te passen. Ik denk dat ze beter af zijn met opa en oma, maar anderzijds moet je wel accepteren dat je kinderen daar anders over denken. Wij behoren hier - en ze wijst uit het raam naar het kerkgebouw aan de overzijde van de weg - tot de hervormde Nieuwe Westerkerk, maar het oppasgezin gaat niet meer naar de kerk.
Tot conflicten heeft dat niet geleid. „Ik heb altijd gezegd dat ik ze behandel op de manier zoals ik dat gewend was. Daar zijn ze mee akkoord gegaan. Dat betekent dat ik consequent ben en dat de kinderen naar oma moeten luisteren. Misschien ben ik iets soepeler dan vroeger, maar dat komt ook doordat je meer tijd voor ze hebt. We lezen na het eten uit een kinderbijbel en toen de nagemaakte Ark van Noach hier door de IJssel kwam, heb ik ze over die geschiedenis verteld. Ik koop christelijke boekjes voor ze. Dat vinden onze zoon en schoondochter prima.

Voor straf op de trap
Ad en Geertje Cornelisse zijn evenmin minder positief over crèches. „Hoewel er soms geen alternatief is. Maar wordt er op die plaatsen gebeden en gedankt voor en na het eten? Geertje Cornelisse ziet voor haar en haar man een bijbelse opdracht. „Tijdens een verblijf in Israël wees een Jood ons erop dat we niet alleen een godsdienstige taak hebben voor de kínderen, maar ook voor de kleinkinderen. Dat staat in Gods Woord. Vertel het de kinderen én de kleinkinderen. Wie de Heere is en wat hij gedaan heeft. Natuurlijk hebben de ouders de eerste verantwoordelijkheid.
Zij hebben, net als de familie Van Dieren, hun oppasdienst vanaf het eerste moment beperkt tot één dag per week. „Natuurlijk springen we wel bij als er ziekte of andere narigheid is. Dat kan aardige momenten opleveren. „Met Emma zijn we een keer naar het consultatiebureau geweest. Daar zaten we, tussen al die jonge moedertjes. Het was voor Ad de eerste keer dat hij die plek betrad.
Er zijn geen vaste afspraken gemaakt over de wijze waarop de grootouders hun kleinkinderen bejegenen. Ad Cornelisse: „Als grootouders ben je wat soepeler, maar we houden in het algemeen toch dezelfde richtlijnen aan als vroeger bij onze eigen kinderen. Je moet bepaalde zaken verbieden. En zo kan het gebeuren dat een van de kleinkinderen, net als ooit zijn eigen vader of moeder, voor straf enige tijd op de onderste tree van de trap in de hal moet zitten.
De wekelijkse bijeenkomst van alle neefjes en nichtjes geeft wel een onderlinge band. „Zelfs de allerkleinste is dolgelukkig als de anderen uit school thuis komen. Die staat in de box en straalt als ze de anderen ziet.

Gezondheid
Ad Cornelisse heeft niet alleen zijn parttime baan. Hij is verder secretaris van de stichting In de Rechte Straat (IRS) en voorzitter van de bijbelstudievereniging van de Gereformeerde gemeente in zijn woonplaats.
Geertje is secretaresse van stichting Shaare Zedek. Voor de IRS kwam Ad de afgelopen jaren meermalen in Polen en Spanje, zijn vrouw bezocht enkele malen Israël. Tweemaal trad Ad op als reisleider voor een Israëlreis van Shaare Zedek. Ze trekken ieder jaar een aantal dagen naar een vaste stek in Italië en gaan in het vroege voorjaar naar de wintersport. „Meestal met alle kinderen. Daar zijn we toen ze nog thuis waren al mee begonnen.
Geertje wil niet de indruk wekken dat ze „van de ene naar de andere vakantie leeft. Ik ben blij dat het mogelijk is, maar ben veel meer dankbaar dat we nog samen zijn en tot nu toe een goede gezondheid hebben. In mijn familie is vrijwel iedereen weggevallen en dat laat een grote indruk achter. Daardoor sta je toch anders in het leven.
Ze bezoekt op vaste tijdstippen enkele eenzame ouderen en heeft zich recent opgegeven voor hulp aan een stichting die zich inzet voor verslaafde alcoholisten. Iedere maandag rijdt ze naar Ermelo om een tot anderhalf uur het RD in te lezen voor blinden en slechtzienden. „Daar worden cds van gemaakt.

Vingerverven
Ook Jan en Ada van Dieren zitten weinig stil. De voormalige leraar wis- en natuurkunde aan een middelbare school in Rotterdam-Zuid maakte anderhalf jaar geleden gebruik van de FPU-regeling. „Ik kon nog een jaar eerder weg, omdat ik zoveel adv-dagen had opgespaard.
Onverwacht ophalen uit school, hulp bij ziekte, bezoek aan het ziekenhuis met een van de kinderen als een ouder niet kan en een kapotte auto omruilen bij de garage als een van de voertuigen in de familie het begeeft, Jan van Dieren weet er alles van. Hij is bovendien erg handig. „Ze weten je wel te vinden. Voor de kerk hebben we vorig voorjaar met een groepje alle banken geschuurd en opnieuw gelakt. Bij mijn schoondochter heb ik de babykamer in orde gemaakt en voor hen een luierautomaat vervaardigd. Soms snap ik niet waar ik vroeger de tijd vandaan haalde om te gaan werken.
Ada is vaak actief op de school, als voorleesmoeder. „En onlangs heb ik meegedaan met vingerverven. Ik vraag oma wel, zegt een van de kleinkinderen dan als er gezocht wordt naar vrijwilligers. Haar creatieve vaardigheden brengt ze over op haar kleinkinderen. Een aparte kamer, naast een speelkamer, is ingericht om kaarten te maken. „Mijn oudste kleindochter doet al graag mee. Ze ging met de kleintjes naar peutergym, deed mee aan babyzwemmen, naaide tot voor kort poppenkleren en maakt kaarten voor projecten voor de kerk.

Oppassen vanuit Zeeland
Een groot deel van het jaar brengen Jan en Ada door in een stacaravan op een vaste stek in Zeeland. „In Sirjansland. Daar hebben we ook een stuk tuin. We gaan er meestal in april naartoe en komen met de herfstvakantie weer terug. We fietsen veel en zijn druk met onze hobbys.
Verre reizen zijn voor hen taboe. Ada: „Een uurtje met de auto vind ik al ver genoeg. En ik wil niet vliegen. Op de vaste oppasactiviteiten heeft het verblijf in Zeeland geen invloed. „We gaan op woensdagmiddag altijd terug. Dan slapen we s nachts thuis en passen overdag op. In het voor- en najaar missen we dan beiden de bijeenkomsten van de vrouwen- en de mannenvereniging niet. Die komen om de veertien dagen op woensdagavond bij elkaar.
Het Zeeuwse verblijf verhevigt juist de trek van de kleinkinderen naar de grootouders. „Onze tweede zoon Martin heeft in Sirjansland ook een vaste plek. Hij verblijft er zomers soms wekenlang en gaat van daar uit naar zijn werk. De andere kleinkinderen komen vaak een weekje of langer logeren.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen