Jonkvrouw in kaplaarzen

Vergeleken met het nabij gelegen kasteel Rechteren, dat zn glorie uitbundig etaleert, houdt Huize Hessum zich ietwat schuil. Pas aan het eind van de door geboomte overhuifde oprijlaan komt het buitenhuis volledig in beeld. De gevel is bedekt door een woekerende klimplant, die met zn lange tentakels tot de goot raakt en een is geworden met de muur. Voor de hoge ramen staat een voertuig dat volgens het opschrift toebehoort aan holistisch hoefsmid Ellemieke Fransen.
„Kom binnen, nodigt Aimée von Martels-de Blocq van Scheltinga, de vrouw des huizes. In de voorname eetkamer staan de restanten van het ontbijt voor haar bed-and-breakfast-gasten. Zelf gebruikt de familie de sfeervolle keuken met zn granieten vloer.
De keuken ziet uit op een voormalig koetshuis, dat in 2002 na een ingrijpende renovatie een nieuwe bestemming kreeg. De 90-jarige Von Martels senior en zijn echtgenote bewonen de begane grond. Vanuit de garage aan de voorzijde voert een trap naar de bovenverdieping, die een toeristische bestemming kreeg. Twee grote slaapkamers met bijbehorende badkamers, een eetkamer met een open keukentje en een zitkamer met houtkachel maken de accommodatie geschikt voor twee stellen. Een compleet gezin kan er ook terecht. Met een slaapbank is het aantal plaatsen uit te breiden tot zes. Aan ruimte ontbreekt het niet, aan sfeer evenmin. Als het een beetje wil, worden de gasten s morgens gewekt door hinnikende paarden. Een van de dieren steekt nieuwsgierig zn hoofd door een open venster in de paardenstal. Het achterste deel daarvan wordt bewoond door de inmiddels gepensioneerde medewerker.

Stoomcursus
Jonkheer Maurits von Martels, geboren op het bescheiden landgoed, nam van zijn vader het boerenbedrijf over. De oude heer is nog altijd verantwoordelijk voor het beheer van de pakweg 35 hectare bos. Daar zit zijn zoon niet op te wachten. Zeker nu hij het zonder medewerker moet stellen, heeft hij de handen vol aan de boerderij. Om het bedrijf ook op langere termijn rendabel te houden, investeerde de adellijke boer uit Dalfsen de achterliggende jaren in een nieuwe ligboxenstal en een melkstal. Op termijn wil hij de veestapel uitbreiden van zeventig naar 120 koeien.
Zo nodig springt Aimée bij. „Ik doe vooral de administratie, maar als het moet kan ik ook melken, trekker rijden en een bevalling begeleiden. Meteen na haar komst naar Dalfsen volgde de fysiotherapeute een stoomcursus voor vrouwen van boeren, aan de lagere landbouwschool in Wierden. „Daar ging ik een dag in de week naartoe voor vakken als veevoeding, kalveren opfokken, weidebeheer, ploegen, onkruidbestrijding... Ik heb het allemaal gehad. De praktijk leer je thuis. Opvallend is dat boeren vaak trouwen met mensen uit de zorg. Dat bleek ook op die cursus

Investeringen
De van kapsones gespeende jonkvrouw bewoont het huis sinds 1993. De overgang van de Randstad naar het dorpje in het Overijsselse Vechtdal was stevig. „De natuur is hier prachtig, maar op cultureel gebied valt er weinig te beleven. Aan het huis veranderde ze vrijwel niets. „We kwamen hier wonen in de periode dat de coöperatieve melkfabriek failliet ging en we met het bedrijf heel moeilijk zaten. Dan is het roeien met de riemen die je hebt. De buitenkant hebben we altijd goed onderhouden, binnen is er weinig geïnvesteerd.
In de bijkeuken trekt ze een paar laarzen uit de schoenvoorraad, grijpt een lichtblauw jack van een haak en gaat me voor over de heerlijkheid. In de paardenstal assisteert Maurits von Martels de holistische hoefsmid, die de hoeven van een pensionpaard inspecteert. De bed-and-breakfast-gasten volgen geboeid de bewegingen van de koeien in de ligboxenstal. „Ze kunnen zich vrij over het erf en het landgoed bewegen. Zomers zitten de gasten vaak in de tuin bij de vijver met kwakende kikkers. Die heeft mn zwager gegraven.
Op mooie zomerdagen geniet Aimée von Martels volop van de lusten van huis en hof, in de winter overheersen de lasten. „Als ik kon kiezen, mocht het van mij wel iets kleiner en comfortabeler. Met vorst is het hier echt koud. Er valt niet tegenop te stoken. Energielabel G, zeg ik altijd. Daar hoeven ze helemaal niet voor langs te komen, dat kan ik zo wel vertellen. Het vraagt ontzettende bedragen om daar iets
aan te veranderen. In de praktijk gaan de investeringen naar het bedrijf. Achter gaat voor, zoals ze in de boerenwereld zeggen. De binnenkant van het huis is sluitpost op de begroting. Als ik iets wil, moet ik er mensen voor inhuren, want een groot klusser ben ik niet. Voor verven en behangen mis ik het geduld. Het schilderen van de buitenkant van het huis gebeurt sowieso door vakmensen.

Jonkvrouw
Haar predicaat jonkvrouw is voor de bewoonster van Hessum niet iets waar ze dagelijks bij stilstaat, laat staan dat ze er zich op voorstaat. „Je krijgt het mee en je probeert je ernaar te gedragen, dat vind ik het belangrijkste. Een tijdlang had niemand er enige belangstelling voor. Nu neemt de interesse voor adeldom en alles wat eraan vastzit weer toe, maar in het dagelijks leven speelt mn afkomst voor mij geen enkele rol. We moeten net als ieder ander ons ding doen.
Dat neemt niet weg dat ze relatief veel contact heeft met bezitters van andere landgoederen. De kastelen, havezaten en buitenplaatsen zijn in deze streek ruim gezaaid. „Het gros van de eigenaren woont elders, maar als we elkaar zien is het heel gezellig. Je zit met zn allen min of meer in hetzelfde schuitje, bij vergaderingen van overkoepelende organisaties kom je elkaar tegen. Wij voelen ons overigens meer boer dan landgoedeigenaar. Onze belangrijkste bron van inkomsten is de boerderij die we zelf runnen. Die vormt het hart van het landgoed.

Beperkt
De jonkvrouw van Huize Hessum ervaart geen enkele afstand tot de lokale bevolking. „Dat heeft denk ik ook met mijn eigen houding te maken. Ze zien wel dat ik hier niet in een torentje mijn lange haren sta te borstelen. Er moet stevig gewerkt worden om zon landgoed overeind te houden. Je hebt niet alleen je eigen huis, maar ook alle gebouwen eromheen. Er zijn schuren die ik dolgraag zou opknappen, maar de financiële ruimte is beperkt.Om het landgoed een nieuwe economische pijler te geven, begon Aimee von Martels in 2002 met bed-and-breakfast. Na ampele overweging besloot ze deze poot niet verder uit te bouwen, maar een baan buitenshuis te zoeken. „Niet dat ik zo veel tijd over heb, maar het erf heeft zijn beperkingen. Ik heb ook wel eens behoefte aan een club van gezellige collegas om me heen. Vorige week heb ik een cursus voor WMO-consulent afgerond. Daarmee kan ik aan de slag bij burgerlijke gemeenten, om aanvragen voor bijvoorbeeld rolstoelen of trapliften te beoordelen. Meer taken kan ik er niet bij hebben. Ik heb ook nog de zorg voor de drie jongens, van veertien, twaalf en tien. Dat zijn exemplaren die me behoorlijk bezighouden. Ik verveel me nooit.

Logeren in een historisch erfgoed
Huize Hessum, nu een rijksmonument, werd gebouwd in opdracht van Franciscus Justus van der Ketten, arts te Zwolle, gehuwd met Theresia Maria Hens. Hun zoontje Petrus Antonius legde op 17 juni 1830 de eerste steen. In 1852 verrees achter het huis een stal en begon de agrarische geschiedenis van het landgoed.
In 1861 erfde Theodorus E.J. van der Ketten, een broer van Franciscus, het statige buitenhuis. Omdat zijn huwelijk met Ida M.C.A.J.A. von Martels kinderloos bleef, vermaakte hij het landgoed aan het petekind van de laatste Van der Ketten: Alfred Carl Emil August Maria von Martels. Deze grootvader van de huidige bewoner, geboren in 1884 in het Duitse Vreden, verhuisde naar Hessum en werd opgenomen in de Nederlandse adel.
In 1950 onderging het huis een ingrijpende verbouwing. De zijmuren werden op hoogte gebracht, het oude keteldak maakte plaats voor het huidige dak. Jonkheer Hubert L.M. von Martels, de middelste van de vijf kinderen van Alfred, had inmiddels het beheer van het landgoed overgenomen. Hij runde er een veebedrijf, fokte paarden en beheerde het bosperceel.
In 1993 maakte het echtpaar plaats voor een nieuwe generatie in Huize Hessum: zoon Maurits en schoondochter Aimée. Nadat het vervallen koetshuis was omgevormd tot een gerieflijke woning, keerden de ouders in 2002 naar het landgoed terug. Een deel van het jaar delen ze huis en hof met de toeristische gasten van Aimée. Voor minnaars van rust, ongerepte natuur en de geur van het boerenbedrijf is het miniatuurlandgoed in het Vechtdal een Eldorado.

www.landgoedhessum.nl

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen