Ds. M.J. Kater: „Als elk jaar een kind wordt geboren, betekent dat nog niet dat de ouders de scheppingsopdracht verstaan''

Sinds een jaar kent ds. M.J. Kater, vader van vijf kinderen in de leeftijd van 10 tot 23 jaar, de vreugde van het grootvaderschap. „Een bijzondere ervaring. Ik ben vrij nuchter, maar als je het bericht ontvangt dat een kleinkind is geboren, slaan de emoties toch wel even toe. Het is een geweldig voorrecht ook dit te mogen ontvangen.

Wat zijn voor u kernteksten als het gaat om het krijgen van kinderen?
„In de eerste plaats denk ik dan aan de scheppingsopdracht in Genesis 1 vers 28: Weest vruchtbaar en vermenigvuldigt, en vervult de aarde. In Genesis 9 wordt dezelfde opdracht herhaald, aan Noach.

In hoeverre moet deze tekst worden gelezen in de context van een lege aarde, na de schepping en na de zondvloed?
„Veel belangrijker is dat wat in beide teksten vooraf gaat. En God zegende hen. De mens mag deelnemen aan Gods scheppingsactiviteit, nadat de Heere alles gemaakt heeft. Daarin is hij afhankelijk van wat God hem geeft. Ondanks de zondeval mag die zegen doorgaan.
Na de zondvloed durft de Heere het nóg een keer aan. Het is niet zo dat Hij de aarde alleen maar vol wil hebben, het gaat om iets anders. Denk aan Psalm 128 en 1 Timotheüs 2, waar Paulus schrijft dat de vrouw zalig zal worden in kinderen te baren. De Heere wil dat Zijn Koninkrijk komt langs de weg van het huwelijk.
De scheppingsorde staat in het kader van het herscheppingswerk. In dat licht moeten we ook de kerntekst Kinderen zijn een erfdeel des Heeren lezen. We krijgen ze van de Heere om ze Hem toe te wijden. Het behaagt God om uit het verdorven menselijk geslacht Zijn gemeente te bouwen. De vloek over de vrouw dat ze met smart kinderen zal baren, wordt voorafgegaan door de moederbelofte, de belofte van alle beloften.

Heeft het gegeven dat kinderen een erfdeel zijn ook iets te zeggen voor de gezinsomvang? Hoe meer kinderen, hoe meer erfdeel?
„Zo kun je het niet zeggen. Als elk jaar een kind wordt geboren, betekent dat nog niet dat de ouders de scheppingsopdracht verstaan. Dat verstaan is er alleen als je de kinderen ziet in het licht van de moederbelofte.

Welke plaats mag in de gezinsvorming worden toegekend aan praktische omstandigheden?
„Als het krijgen van kinderen wordt uitgesteld omdat man en vrouw beiden carrière willen maken, kan ik dat moeilijk rijmen met wat de Bijbel over dit onderwerp zegt. Maar nu de situatie dat een stelletje trouwt en op een duur flatje terechtkomt, omdat niets goedkopers is te vinden. Onze overheid gaat bepaald niet meer uit van het kostwinnerschap. In zon situatie zal ik mensen niet veroordelen als ze zeggen dat er vooralsnog geen kinderen kunnen komen, hoewel het verlangen naar kinderen er is. Het is me te goedkoop om een stelletje dat al vijf jaar verkering heeft te adviseren nog maar drie of vier jaar te wachten met trouwen.
In het algemeen denk ik dat je er niet naar hoeft te verlangen dat je vrouw binnen een maand na de trouwdag al zwanger is. Het is mooi maar ook behoorlijk ingrijpend om ineens zo intensief samen te leven. Dat vraagt een zekere gewenning. Ik geloof dat je in afhankelijkheid van de Heere zo mag leven dat er niet meteen kinderen komen. Dat vraagt wel een stuk zelfbeheersing.

Hoe verhoudt het woord van Paulus dat de vrouw zalig zal worden in kinderen te baren zich tot het ingrijpen in de vruchtbaarheid?
„Paulus doet deze uitspraak in het kader van de scheppingsorde en de zondeval. Het gaat om een vrouw die blijft in het geloof, en liefde en heiligmaking, met matigheid. Ook hier moeten we de héle tekst lezen. Baren is meer dan kinderen ter wereld brengen. Deze tekst is in de kerkgeschiedenis meermalen op een bijzondere manier vervuld. Dan denk ik aan grote mannen in Gods Kerk, die de Heere heeft willen gebruiken door middel van een moeder die zalig werd in het baren van kinderen. Kortom, die een biddende moeder hadden. Ik geloof niet dat we deze tekst moeten lezen als een opdracht om maar zo veel mogelijk kinderen te verwekken. Als man heb je met verstand bij je vrouw te wonen. Zeker wanneer ze zwak is, moet je je beheersen.

Is periodieke onthouding principieel van een andere aard dan het gebruik van een voorbehoedsmiddel?
„Alles wat voortkomt uit gemakzucht en egocentrisme, is uit den boze. Dan leven we onszelf. In periodieke onthouding spreekt me aan dat het een offer vraagt. Voor mij is het de meest aangewezen weg om een rustperiode tussen zwangerschappen te creëren, maar er zijn situaties waarin dit middel niet de oplossing is.
Bepalend is voor mij de motivatie. Zijn we ook met deze dingen voor Gods aangezicht bezig, worstelend om kinderen en vóór onze kinderen. De Heere heeft ons niet voorgeprogrammeerd op deze wereld geplaatst, maar ons een eigen verantwoordelijkheid gegeven. Al hebben we die in het paradijs misbruikt en misbruiken we die nog steeds, hij is daarmee niet weggenomen. In de gezinsvorming mag je rekening houden met de conditie van je vrouw, de situatie van het gezin, het welzijn van de kinderen die je al hebt ontvangen.

Is de afnemende gezinsgrootte in reformatorische kring een graadmeter voor de secularisatie in deze kring?
„Er is onmiskenbaar een verband met het moderne levensgevoel, dat sterk gericht is op zelfontplooiing. Dat klimaat ademen we met elkaar in. Prachtig als jonge mensen op hun trouwdag geknield in Gods huis liggen, en dan ook wordt gebeden om de kinderzegen, maar de praktijk die volgt, is daar nog wel eens mee in tegenspraak. De procreatie en de recreatie in het geslachtsverkeer worden al te gemakkelijk ontkoppeld.

Hoe gaat u met dit onderwerp om in de prediking?
„Dan stel ik de bijbelse hoofdlijnen aan de orde, zoals die naar voren komen in de kernteksten die we net bespraken. De toespitsing bewaar ik voor het pastoraat. De ene situatie is de andere niet en wat de een aan kan, kan de ander niet aan.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen