Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Predikant met een klassieke smaak

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Predikant met een klassieke smaak

Ds. Han Wilmink: „In de Bijbel staan bijna negenhonderd teksten die te maken hebben met eten

9 minuten leestijd Arcering uitzetten

Een doorsnee dominee is Han Wilmink niet. Het werk in de gemeente combineert hij met het geven van workshops koken. Bijbels culinair. Van het gelijknamige boek zijn al meer dan 5000 exemplaren verkocht. „Door mijn tweede moeder ben ik theologie gaan studeren, anders was ik nu waarschijnlijk fulltime kok.q

Direct na het interview moet hij weg, voor een kraambezoek. Tijdens het gesprek belt een scriba om een preekbeurt af te spreken. „Ik ben ook gewoon fulltime predikant, dus het is allemaal best hectisch, erkent Han Wilmink. „Overmorgen komen ze van de NCRV om hier te filmen, over twee weken willen ze een workshop opnemen, de EO heeft me gevraagd voor een vrouwenprogramma. Met een paar vrouwen moet ik in de studio af en toe iets aardigs gaan koken. Tussendoor krijg ik allerlei kranten over de vloer, volgende week ga ik met een grote vrouwenvereniging hapjes maken. Heel grappig allemaal, maar het vraagt wel tijd. De culinaire dominee uit Zwolle is gelukkig gezegend met een goede gezondheid, waar hij ook bewust aan werkt. Elke zaterdagmorgen trapt hij op zijn racefiets zon honderd kilometer weg.
De huidige belangstelling voor voeding hangt volgens Wilmink samen met de aandacht voor gezondheid. „Er is een nauwe relatie tussen die twee. Mensen ontdekken steeds meer dat goed voedsel belangrijk is voor je lichamelijke conditie. Een tweede reden is de toegenomen zorg voor het milieu. We moeten duurzaam met de aarde omgaan.
De opkomst van workshops koken wordt gevoed door contacten met het buitenland. „De laatste tien, twintig jaar gaan steeds meer mensen op vakantie in zuidelijke landen. Daar is eten een sociaal gebeuren, waar men de tijd voor neemt. Rond de tafel ontmoet je elkaar. Dat sociale aspect van de maaltijd waren we hier wat kwijt, maar zie je nu weer terugkomen. Daar ben ik blij mee. In de Bijbel staan bijna negenhonderd teksten die te maken hebben met eten, dat laat zien hoe wezenlijk de maaltijd is.

God dienen
De liefde voor koken erfde Han Wilmink van zijn moeder. Zijn laatste herinnering aan haar is die dat ze samen in de keuken voorbereidingen troffen voor de maaltijd. „Ze moest nog even vlees halen, ik zou als tienjarige jongen intussen de groenten snijden. Op weg naar de winkel is ze verongelukt. In die tijd waren we nog niet praktiserend christen. Dat veranderde toen mijn vader twee jaar later met een gereformeerde vrouw trouwde. Op zijn 44e jaar heeft hij nog belijdenis gedaan. Je kunt zeggen dat ik de passie voor koken van mijn eerste moeder heb, de passie voor het geloof van mijn tweede moeder. Door haar ben ik theologie gaan studeren, anders was ik nu waarschijnlijk fulltime kok.
Om zijn studie te bekostigen, werkte de Amsterdamse theologiestudent bij de thuiszorg van het joods maatschappelijk werk. Daardoor leerde hij de koosjere keuken kennen. „Die heeft zn wortels in de oudtestamentische spijswetten, die door de rabbijnen verder zijn verfijnd. Binnen het jodendom leeft heel sterk het besef dat we God moeten dienen via het eten. Als een orthodoxe jood koffie drinkt, heft hij zijn kopje op en zegt: Baruch attah Adonai!. Gezegend zij onze God voor deze gave. Als God geen koffiebonen had geschapen, konden wij nu niet genieten van de koffie. Dat is toch mooi? De voedingsbodem van geloof is verwondering. Over de genade van God in Jezus Christus, maar ook de genade in alles wat Hij voor ons in Zijn schepping heeft bereid, om het in voedseltermen te zeggen.

Goed doel
Hoewel hij vooral in het nieuws komt als kok, voelt de Zwolse predikant zich primair dominee. Zijn nevenactiviteit ziet hij als een verlengstuk van het predikantschap. „Mensen met belangstelling voor koken breng ik op een indirecte manier in contact met de Bijbel. Dat is een niet onbelangrijke bijbedoeling. Door mijn workshops of mn boek proeven ze tegelijk aan het grote verhaal van God. De kern daarvan is dat we leven uit genade. Als je dat beseft, is eten meer dan consumeren. Het wordt een manier van God dienen en danken.
Om te voorkomen dat predikantschap en kokkerellen te veel door elkaar gaan lopen, reserveerde Wilmink de vrijdag voor zijn culinaire besognes. „Dat is mn vrije dag, waarop ik nog drukker ben dan de andere dagen. Vaak verzorg ik ergens in het land een workshop. Met alle voorbereidingen erbij ben je daar al snel een uur of twaalf mee zoet.
In zijn eigen gemeente leidt hij elk jaar een cursus bijbels koken, op vier woensdagavonden. „Die kring begint weer in januari. Er is plaats voor twintig deelnemers, binnen een dag is hij volgeboekt. Met die mensen probeer ik nieuwe recepten uit. We doen ook wel eens wat voor een goed doel. Zo hebben we een keer het restaurant van een school afgehuurd, waar zeventien gemeenteleden onder mijn leiding een vijfgangenmenu bereidden voor tachtig andere gemeenteleden, die daarvoor veertig euro betaalden.

Seizoensgroenten
Door zijn workshops komt de gereformeerde dominee in alle mogelijke kringen. „Van de Protestantenbond, die volgens mij vrijzinnig is, tot het Pieter Zandt College. Dat is toch mooi, niet? Koken is iets wat mensen samenbrengt. Het is gezellig en je kunt er je creativiteit in kwijt.
Opmerkelijk vindt Wilmink dat het christendom de enige wereldgodsdienst zonder spijswetten is. Als het aan hem ligt, komt daarin verandering. „Ik pleit niet voor absolute voorschriften, wel voor een bepaald kader. De voedselwetten hadden tot doel het verschil tussen goed en niet goed, rein en onrein aan te geven. We eten nu dingen die voor onszelf of voor anderen niet goed zijn. Verzadigde vetten, chocola waar boeren veel te weinig geld voor krijgen, bananen waar ze zo veel gif op spuiten dat de mensen die ze plukken hun halve leven met zweertjes rondlopen. Dat soort voedsel zou voor ons onrein moeten zijn, vanuit het gebod Gods schepping te bewaren.
En waarom moeten wij in december sperziebonen eten, die vanuit Kenia worden ingevlogen? Een onderdeel van onze voedselwetten zou kunnen zijn dat we gewoon de seizoensgroenten eten. In het algemeen geldt dat welvaart tot een ongezonde wijze van eten leidt. Dat was in de bijbelse tijd niet anders. Koning Salomo at ongezonder dan de gemiddelde boer in zijn rijk. Hij consumeerde elke dag vet vlees, van vee uit grazige weiden. Hoe meer vet, hoe meer vreugd.

Linzensoep
Zelf werkt de culinaire predikant bij voorkeur met biologisch geteelde producten. Voor een deel afkomstig van eigen moestuin. „Daar teel ik van alles. Maïs, snijbonen, eetbare bloemen, allerlei kruiden. De basilicum lever ik zelfs aan restaurants, hier in Zwolle. Daar maken ze ijs van, of pesto. Onze kinderen smeren de basilicum zelfs op brood.
De Egyptische wortels in een papieren zak op het aanrecht haalde hij in een natuurwinkel, zes kilometer verderop. Ook in Turkse tokos is hij regelmatig te vinden. „De Turkse feta zit veel dichter bij de oerkaas die onze vriend Abraham maakte dan onze Goudse of Edammer. Als ik weer iets nieuws heb bedacht, maak ik het eerst voor ons eigen gezin. In mn hoofd proef ik al wel een beetje de smaak, maar die moet nog even praktisch getest worden, liefst in eigen kring. Doordeweeks kookt mn vrouw meestal, want dan heb ik weinig tijd.
Zijn preken maakt Wilmink voor een deel in de kleine uurtjes. „Dan heb je van niemand last. Als ik om tien uur begin en tot drie uur doorga, kan ik vijf uur ongestoord doorwerken. Zeker in de eigen gemeente probeert hij te voorkomen dat hij ook op de kansel kokspraat verkoopt. „Ik houd beide petten goed gescheiden. Maar als ik elders over Jakob en Ezau preek, neem ik voor de kinderen in de kerk wel een pannetje linzensoep mee. Dan vergeten ze die preek nooit meer.


Bijbels koken
Han Wilmink (1960) studeerde politicologie aan de VU in Amsterdam, maar maakte na twee jaar de keuze voor theologie. Met nevenactiviteiten. Een belangrijk deel van zijn studententijd besteedde hij aan sport, culinaire experimenten en wijnproeverijen. Van jongsaf was hij een liefhebber van koken.
In 1990 trad de alternatieve theoloog in het huwelijk met echtgenote Elly en werd hij bevestigd als predikant van de Gereformeerde kerk te Oosterend, op Texel. Zijn culinaire activiteiten zette hij er in gemeenteverband voort. Ook in zijn huidige gemeente, Zwolle, combineert Wilmink prediking en pastoraat met kookcursussen en culinaire activiteiten.
Door twee studiereizen naar Israël en Jordanië vergrootte de predikant-kok zijn kennis over voedsel en recepten in bijbelse tijden. Die maakte hij voor een breed publiek toegankelijk door zijn vorig jaar bij uitgeverij Kok verschenen Bijbels culinair. Elk hoofdstuk biedt wetenswaardigheden over een bepaalde periode, informatie over in die tijd gebruikte producten, recepten voor daarmee te bereiden maaltijden en korte beschouwingen over vragen als: At Abraham koosjer?
De inspiratie voor zijn recepten van het genre Sefardische soep van zwarte ogenboontjes ontleent Wilmink niet alleen aan de Bijbel, maar ook aan culinaire mededelingen op kleitabletten en een kookboek van Apicius, een beroemde Romeinse kok uit de eerste eeuw.
Binnenkort verschijnt bij Kok een nieuw boekje van Wilmink, met recepten voor de lijdenstijd (sober smakelijk), afgewisseld met informatieve en bezinnende stukjes over de achtergrond, de betekenis en de waarde van het vasten. De synodaal gereformeerde predikant uit Zwolle typeert zichzelf als vrolijk orthodox.


Ezaus favoriete soep
Ingrediënten:
- 250 gram rode linzen
- 2 theelepels komijnzaad
- 1 theelepel korianderzaad
- laurierblad
- halve citroen
- 1 winterwortel
- 2 eetlepels olijfolie
- 2 teentjes knoflook
- 2 bouillonblokjes of een liter zelfgetrokken runderbouillon

Bereiding:
- Was de linzen met ruim water in een fijnmazig vergiet.
- Maal de komijn en het korianderzaad fijn in een vijzel. Snuif de geuren even op.
- Snijd de ui en de winterwortel in kleine stukjes.
- Verhit de olijfolie in een flinke soeppan en smoor de uien op een laag vuurtje glazig. Hak ondertussen de knoflook fijn.
- Voeg, wanneer de uien glazig worden, de knoflook, gesneden wortels, komijn en koriander toe. Laat dit mengsel even bakken.
- Voeg dan, voor heel dikke soep, een liter runderbouillon (een liter water en twee bouillonblokjes, al gebruikte Jakob die zeker niet) toe.
- Voeg ook het laurierblad en de halve citroen toe.
- Voeg de linzen toe en breng de soep al roerend aan de kook en laat deze een klein halfuurtje zachtjes koken.
- Roer regelmatig door de pan om aanbranden te voorkomen, want de soep wordt heel dik! Verdun de soep eventueel door er bouillon of water aan toe te voegen.
- Breng de soep op smaak met vers gemalen peper en eventueel wat zeezout.
- Verwijder het laurierblad en de citroen.
- Extra: garneer de soep met gesneden koriander of peterselie.

Uit Bijbels culinair


Dit artikel werd u aangeboden door: Terdege

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van woensdag 1 oktober 2008

Terdege | 108 Pagina's

Predikant met een klassieke smaak

Bekijk de hele uitgave van woensdag 1 oktober 2008

Terdege | 108 Pagina's