Huisarts Jan Spaan: „Als maar één mens het onthoudt

Thorbecke Medisch Centrum in Sliedrecht biedt onderdak aan vier huisartsen, een apotheek, een diëtiste en verschillende andere (semi)-medische diensten. De vier artsen zijn verantwoordelijk voor ongeveer de helft van de bevolking van het baggerdorp, 12.200 mensen. De praktijk van huisarts Spaan telt 3100 zielen. Een groot deel van hen is bejaard. „Er wonen hier veel 55-plussers. Het aantal bejaarden is in Sliedrecht 16 procent. Landelijk is dat 13 procent.
Zes jaar geleden schreef Spaan voor de eerste maal voor Terdege. „Ik ben gevraagd, denk ik. Hoe dat precies ging, weet ik niet meer. Hij lacht: „Wel herinner ik me goed dat mijn eerste bijdrage te lang was. De rubriek telt 600 woorden. Soms is het moeilijk om te stoppen. Maar als je geen goed onderwerp voorhanden hebt, is het best veel.
De 44-jarige arts oefent zijn beroep al zestien jaar in Sliedrecht uit. Afkomstig uit Leerdam, woonde hij eerst in Ridderkerk en daarna in Molenaarsgraaf. „Maar toen was ik nog in opleiding, vertelt Spaan, die gehuwd is en vier kinderen heeft.

Jongste huisarts
De bij de Gereformeerde gemeente van Sliedrecht aangesloten medicus was ooit de jongste huisarts van Nederland. „Ik was toen 28 jaar. Waarom huisarts? Dat was aanvankelijk niet mijn keus. Hierin zie ik Gods leiding. Mijn keus was wiskunde. „Mijn vriendin, nu vrouw, wilde graag geneeskunde studeren, maar haar vakkenpakket op het VWO was ontoereikend. Waarom probeer jij het niet? Nou, ik wist niet goed wat ik wel wilde, maar geneeskunde, dat was toch maar niks, dat kon ik niet. Maar goed, je denkt en piekert. Wat is de goede weg? Er was wel wat verbinding met het vak, eigenlijk door de huisarts van thuis. Dat was voor mijn gevoel toch wel een bijzondere man. Huisarts, dat leek me wel wat. Maar ja, eerst loten voor een studie: kans 1 op 3. Later voor de huisartsopleiding: kans 1 op 12. Toch maar geprobeerd. Ik werd echter direct ingeloot, tijdens de opleiding behaalde ik goede cijfers en daarna werd ik, ondanks een kans van één op twaalf, direct huisarts.

Hoe ontstaan ideeën voor Spreekuur?
„Ik maak vooral gebruik van voorbeelden uit de praktijk. Ik probeer aan een verhaal een boodschap te koppelen. Negen van de tien voorvallen die ik beschrijf, zijn echt gebeurd, waarbij ik natuurlijk moet vermijden dat patiënten in de omgeving kunnen worden herkend. Dat was tot nu toe twee keer het geval. Toen heb ik de betrokkene en de familie om toestemming gevraagd. Natuurlijk is die instemming sterk afhankelijk van het feit of je de kwestie positief of negatief beschrijft.

Wat is het doel van de stukjes?
„Ze zijn geslaagd als ze tot nut zijn van de ander en bijdragen aan hun welzijn. Ik schrijf vanuit mijn emotie. Dat kan op een geestelijke wijze zijn, maar ook humoristisch. Over indrukken of herinneringen. Van daaruit ga ik naar de les. Dat kan een opmerking zijn of iets wat je in gedachten hebt. Ik denk nog terug aan een artikeltje over het sterfbed van een patiënt die ruim heenging. Dat blijkt dan ter bemoediging van anderen te zijn geweest, zo hoor je in reacties. Dat doet je goed. Om met wijlen ds. Poort te spreken: Als maar één mens het onthoudt, dan heb je het niet voor niets gedaan.

Krijgt u reacties en van wie?
„Dat gebeurt regelmatig. Zelfs uit Amerika. Via kennissen van familie die op een bepaald moment Terdege in handen krijgen. En ook wel uit mijn eigen praktijk.

Wat valt daarin op?
„Uit de wijze waarop je wordt aangesproken, blijkt soms de verdeeldheid onder medici over sommige onderwerpen. Door een uroloog werd ik vermaand over mijn stukje over PSA-prostaat-eiwit. Een andere uroloog vond het juist heel terecht.
Met sommige vraagstukken hebben veel mensen te maken. Er stond in Terdege een artikel over een arts in Apeldoorn die oestrogeenbehandeling voorstelde voor vrouwen die maandelijks last hebben van behoorlijke prikkelbaarheid of depressieve klachten. Daar heb ik een vervolg aan gewijd. Meerdere mensen spraken me daarop aan. Ik heb die behandeling ook wel voorgeschreven. Soms met succes, maar wel met de wetenschap dat het niet in alle gevallen werkt.

Hoe gaat u om met ethische kwesties?
„Ik laat ze zeker niet rusten, maar de stukjes spreekuur zijn niet zo geschikt hiervoor. Verschillende vraagstukken op dit terrein lenen zich niet voor een ongenuanceerde benadering. Het is gemakkelijk om tegen roken te zijn of een mening te hebben over alcoholisme. Ik heb geschreven over onder meer morfinegebruik, abortus en het sterfbed. Maar in andere gevallen kun niet je zomaar een eenduidige mening geven.

Mogen lezers vragen stellen?
„Natuurlijk. Die krijg ik dan van de redactie doorgemaild. Ik stel ze met plezier aan de orde, maar vind persoonlijk de combinatie van een verhaal gevolgd door een les het leukst. Bij een beantwoording van een vraag zit je veel meer vast aan de medische informatie

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen