Peuter en kleuter willen spelen

Spel is een zelf gekozen activiteit die jonge kinderen plezier verschaft.
Het is de bron van het leren en het zich ontwikkelen. Kinderen die niet tot spel komen, hebben of krijgen vaak een achterstand. Om tot spelen te komen, hebben kinderen veiligheid en geborgenheid nodig. Als dát geboden wordt, krijgen ze zelfvertrouwen en worden ze nieuwsgierig naar de wereld om hen heen.
Bij heel kleine kinderen begint het spel met oefenen; dit noem je manipulerend spel. Het kind stapelt bijvoorbeeld blokken op elkaar en gooit de stapel weer om. Het speelt graag met zand, water en klei. Vooral peuters oefenen dit veel, maar ook kleuters doen het nog graag.
Als kinderen iets groter worden, gaan ze zelf spelletjes verzinnen. Ze bakken dan een taart in de zandbak, praten tegen de pop. Hun fantasie geeft dan voorwerpen een andere betekenis dan ze werkelijk hebben. Dit noem je symbolisch spel.
Ook rollenspel, constructiespel en regelspelletjes vallen onder symbolisch spel. Tijdens een rollenspel imiteert het kind de volwassenen. Het wil vader, moeder of brandweer zijn.

Marieke zit met haar pop op een stoel in de kamer. Mama geeft de baby voeding. Marieke wiegt haar pop zachtjes heen en weer en zegt lieve woordjes tegen haar. Dan krijgt haar pop ook een flesje.

Als het kind met constructiemateriaal speelt, zoals blokken, lego, dozen en kleden, bedenkt het allerlei constructies en fantaseert het over wat de constructie moet voorstellen. Bij regelspel is winnen en verliezen belangrijk. Je aan de regels houden, is voor peuters heel moeilijk. Ze moeten zich namelijk kunnen verplaatsen in de ander. Peuters zijn nog heel egocentrisch. Kleuters kunnen zich al beter aan regels houden.

Mét elkaar
Als ouders kunt u uw kinderen stimuleren tot spel. Het is belangrijk dat kinderen de juiste materialen krijgen. Wat kunt u het best geven?
- Van 1 tot 2 jaar: lichte voorwerpen met heldere kleuren. Dieren, poppetjes, grote blokken, duplo...
- Van 2 tot 3 jaar: lottos, domino, visspel, poppetjes, dieren, garage, voertuigen, dingen die u ook gebruikt in de huishouding (nabootsen), klei, zand en water.
- Van 3 tot 4 jaar: verkleedkleren, knutselspulletjes, eenvoudige memory-spelletjes, kleurentorens.
- Van 4 tot 5 jaar: garage, autos, poppenspullen, insteek-mozaïek, kralen rijgen, knutselspullen, lego en blokken.
- Van 5 tot 6 jaar: Allerlei materiaal uit het dagelijks leven. Kinderen spelen nu echt mét elkaar, verdelen de rollen en doen steeds gedetailleerder de grote mensenwereld na. Kleuters houden belangstelling voor zand, klei en water.

Te veel speelgoed
Kinderen hebben vaak erg veel speelgoed. Het is goed als ouders dit niet allemaal tegelijk aanbieden. Als een kind te veel spullen heeft, raakt hij het overzicht kwijt en komt hij minder tot spel. Ook speelgoed opruimen gaat beter als er niet te veel tegelijk gebruikt wordt.

Anneke speelt op haar kamertje. De vloer ligt bezaaid met speelgoed. Moeder roept: „Anneke, opruimen, we gaan zo eten. Anneke begint vol goede moed. Na enkele minuten pakt ze haar pop en gaat ze op haar bed zitten. Als moeder boven komt, zegt ze: „Waarom heb je niet opgeruimd, Anneke? Anneke begint spontaan te huilen. „Zal ik je helpen, zegt moeder. Anneke glimlacht en ruimt samen met mama de kamer op.

Werken over een thema
Wat doen de peuterspeelzaal en de school aan spel? Op school (vooral in de kleutergroepen) en op de peuterspeelzaal is het van belang dat er veel ruimte is voor spel. Leerkrachten en leidsters moeten de spelomgeving uitdagend maken, zodat er iets te leren valt. Kinderen leren op een speelse wijze briefjes schrijven (boodschappen doen voor mama) en afrekenen met geld (in de supermarkt moet je geld betalen of pinnen).
Naast spel zijn er allerlei andere activiteiten waardoor kinderen leren. Denk aan voorlezen, verhaaltjes vertellen, rijmpjes opzeggen, liedjes zingen, spelletjes doen, gymmen en het maken van knutselwerkjes. Het is u misschien opgevallen dat er vaak gewerkt wordt over een thema. De leidsters en leerkrachten sluiten aan bij de belevingswereld van uw kinderen. Zon thema duurt wel vijf of zes weken. Kinderen hebben dan, onder andere door het spelen in de themahoek, veel geleerd over het desbetreffende onderwerp.
Spelen is van groot belang. Geef kinderen de ruimte om te spelen. Want hun spelen is leren!

De auteur is onderwijsadviseur, Driestar educatief.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen