Leven in een vijvertuin

Aan de vijver bij de ingang van de Botanische vijvertuin Ada Hofman staat een Europese oehoe. Roerloos observeert de imponerende roofvogel het binnenkomende publiek. Slechts aan het knipperen van de ogen is te zien dat het niet om een opgezet exemplaar gaat.
De opvallende uitbreiding van Ada Hofmans levenswerk is het gevolg van de overdracht van het bedrijf aan dochter Natalie (37) en haar partner Harald Bakker. Harald heeft al jaren wat met uilen en reptielen. De reptielen kregen een plaats in de ontvangstruimte, naast de filmzaal. De aangelijnde uilen zijn door de hele tuin uitgezet. Wie ze op wil sporen, kan de uilenroute volgen. Zelfs dan is het opletten om ze te zien. De fascinerende vogels verroeren zich zelden.
Uilen en reptielen zijn slecht een onderdeel in het plan om de bezoekersaantallen weer omhoog te stuwen, tot zon 50.000 per jaar. Er zijn al kinderprogrammas opgezet, lespakketten voor schoolklassen worden ontwikkeld. Boven de entree komt een educatief centrum. Als een subtropische kas is gerealiseerd, zal de vijvertuin ook in de winter geopend zijn. „Dan willen we een winterfair organiseren.

Dyslectisch
Het leek zeer onwaarschijnlijk dat Natalie Hofman het bedrijf van haar moeder zou overnemen. „Als kind had ik een hekel aan tuinieren. Omdat ik mee moést helpen. Ik ging liever naar het zwembad, net als alle kinderen.
Na de scheiding van haar ouders woonde ze bij haar vader. Alleen in het weekend verbleef ze bij haar moeder. „Ze was dan altijd aan het werk. Dat voelt of ze geen tijd voor je heeft. Het gevoel dat mijn oudste dochter nu vaak over mij heeft. Zon tuin vraagt enorm veel tijd en energie. Je bent nooit klaar.
Niet alleen van tuinieren, ook van schoolgaan had de nieuwe eigenares van de beroemde vijvertuin een afkeer. „Ik ben dyslectisch, dat werd vroeger niet onderkend. Omdat ik dingen verkeerd las, was leren voor mij een verschrikking. Na het gemartel op de land- en tuinbouwschool begon ze haar eigen bedrijfje, in vijverplanten. „Mijn moeder was daarmee gestopt, omdat ze haar handen vol had aan het onderhoud van de siertuin. Ik leverde mijn zuurstofplanten aan tuincentra. Heel veel klanten kreeg ik via mijn moeder. Met bussen vol kwamen ze vanaf de vijvertuin naar mij toe.

Spanningen
Aanvankelijk was het de bedoeling dat moeder en dochter nog enige tijd samen zouden optrekken, binnen een vennootschap onder firma. Dat werkte niet. „Mijn moeder neemt geen blad voor de mond, ik evenmin. Dan krijg je spanningen. En je doet het bij mijn moeder niet gauw goed. Als kind gaf me dat al heel veel frustraties. Nu is de tuin van ons, en kunnen we zelf bepalen wat we doen.
Dat betekent niet dat de botanische vijvertuin drastisch op de schop gaat. „Wel moet je, om mensen te blijven trekken, af en toe iets nieuws bieden. In de jaren waarin de tuin te koop stond, is het bezoekersaantal sterk teruggelopen. Van 30.000 tot zon 18.000.
Inmiddels gaat het weer de goede kant op. „Dit voorjaar hadden we drie keer zo veel bezoekers als vorig voorjaar. We zijn in het diepe gegooid, maar het lijkt erop dat we het gaan redden. Ook de verkoop loopt goed. De hele dag sta ik aan de werkbank in mn blokhut glanzend fonteinkruid te bossen. Bij de tuincentra is het aanbod van vijverplanten dieptriest. Alles wordt zonder wortels verkocht. Het spul is al verrot als het bij de mensen thuis aankomt. Verkoop je een goed product, dan wordt dat snel rondverteld. Ze komen zelfs uit het buitenland hiernaartoe voor zuurstofplanten.

Begrip
De botanische siertuin ligt niet alleen om, maar ook op haar huis, dat volledig in de lusthof is geïntegreerd. De meeste bezoekers die de natuurstenen trap beklimmen, beseffen geen moment dat ze bovenaan voet op het dak van een woning zetten. Die ligt verscholen onder drie meter grond. In het centrum van de Chinese daktuin is een vijver voor koikarpers uitgegraven. Op initiatief van Harald kregen ze gezelschap van vier steuren, waaronder een lepelsteur.
Natalies oudste dochter, van acht, lijkt spontaan in het voetspoor van haar moeder te gaan. „Op woensdagmiddag en vrijdagmiddag verkoopt ze hier de selderie- en maggiplantjes die ze van haar opa krijgt. De handelsdrang zit er bij haar al heel vroeg in.
De benaming van de botanische vijvertuin blijft onveranderd. „Ada Hofman is in Nederland en daarbuiten een begrip, net als Mien Ruis. Op een goede naam moet je zuinig zijn. En niet alleen op de naam. Al voeren we een aantal veranderingen door, we zijn uiteindelijk bezig met het voortzetten van het levenswerk van mijn moeder. Haar kind, zeg maar. Nu begrijp ik waarom de tuin zo belangrijk voor haar was. Hij is geen dag hetzelfde, je raakt er nooit op uitgekeken.

Tussen kikkers en salamanders
Ada Hofman (1946), dochter van een fruitteler in de Lopikerwaard, was als kind al verzot op sloten en vijvers. Bij het ouder worden vroeg ze zich af waarom de ene sloot troebel is, de andere niet. Ze ontdekte dat het water helder wordt gehouden door bepaalde waterplanten, die ze zuurstofplanten noemde. Na haar huwelijksdag zette ze haar natte experimenten voort in de vijver achter haar huis. In 1983 legde ze de opgedane kennis vast in Het Vijverboek, waarvoor ze ook de illustraties maakte. Er verschenen dertien drukken. Later zouden Vijvers en Kikkers en vijvers volgen.
De verhuizing naar een woning in Vaassen op 6000 vierkante meter grond bood de vijverspecialiste de mogelijkheid haar hobby uit te breiden, en vissen en vijverplanten te gaan verkopen. In 1987 verkaste ze opnieuw, naar Loozen bij Gramsbergen. Daar kreeg ze de beschikking over ruim twee hectare grond, omgeven door de Radewijkerbeek. Ze toverde het terrein om tot een feeërieke hof, met dertig deeltuinen en vijftig vijvers. In 1988 ging de deur open voor publiek, de jaren erna groeide de botanische tuin uit tot een paradijs voor vijverliefhebbers. Vol zeldzame planten, kwakende en parende kikkers, wegschietende salamanders, rusteloos rondzwevende libellen en lustig zingende watervogels. Door de hele tuin zijn prieeltjes aangebracht, waar bezoekers in alle rust van de omringende natuur kunnen genieten. Al dan niet met boek of laptop.
In 2005 zette Ada Hofman, die het rustiger aan wilde gaan doen, haar levenswerk te koop. Met haar tweede echtgenoot, Douwe Wolters, vertrok ze naar het Duitse Uelsen, waar ze alweer een nieuwe vijvertuin heeft aangelegd. Een goede koper voor het complex in Loozen meldde zich niet. Na drie jaar besloten Natalie Hofman en Harald Bakker de stap te wagen. Harald is verantwoordelijk voor de tuin, de aansturing van het personeel en de promotie. Natalie voor de vijvers en de verkoop van de vijverplanten.

www.adahofman.nl

Uilen aan het water
De belangstelling van Harald Bakker voor reptielen ontstond zestien jaar geleden, toen hij een verdwaalde slang in zijn woning ontdekte. Niet lang daarna kreeg hij van de dierenambulance, die het reptiel had opgehaald, het verzoek tijdelijk een paar leguanen onderdak te verschaffen. „Als je er wat langer naar kijkt, ontdek je hoe fantastisch mooi die dieren zijn.
De kost verdiende hij destijds in de techniek. „Ik ben begonnen als elektricien en geëindigd in de revalidatietechniek: het aanpassen van elektrische rolstoelen. Daarnaast heb ik altijd heel veel interesse in de natuur gehad. Toen mijn vrouw zei dat haar ouders het spul aan ons wilden verkopen, hoefde ik niet lang na te denken.
Bijkomend motief was dat hij nu de ruimte kreeg voor zijn uilen. Het assortiment breidde hij fors uit. De vijvertuin biedt plaats aan een Maleise bosuil, een Europese oehoe, een Canadese oehoe, een Siberische oehoe, een sneeuwuil, een Laplanduil, een kerkuil, een paartje van de dwergooruil en een paartje van de witwangdwergooruil.
Van de grote vogels kocht hij er bewust maar één, omdat hij met de dieren wil vliegen. „Vanaf juli houden we vliegshows voor het publiek. De mensen reageren daar heel enthousiast op. Maar de tuin blijft voorop staan. Die is echt uniek. We krijgen steeds meer bezoekers uit het buitenland. Er kwamen al veel Duitsers en Scandinaviërs, de laatste tijd zien we ook mensen uit Rusland en Polen.
Mede door de jeugdherinneringen van Natalie schakelt Bakker de kinderen niet actief in bij het werk in de tuin. „Ze moeten zelf bepalen wat ze graag doen. Wel betrekken we ze overal bij. De jongste vindt het mooi om de karpers eten te geven. Soms verdwijnt haar handje met voer volledig in een karperbek. Dat is geweldig om te zien.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen