Wereldwijd actief met de puriteinen

Van 30 september tot en met 4 oktober is dr. Joel Beeke (57), op uitnodiging van stichting De Tabernakel, in ons land om te spreken over onderwerpen als huisgodsdienst, heiligmaking, het komen tot en het leven met Christus en de puriteinse visie op een godzalig huwelijk. De Amerikaanse predikant is van jongsaf aan een liefhebber van theologische boeken. Hij bouwde vanaf zijn veertiende jaar een bibliotheek op, die nu onderdak heeft gekregen in zijn belangrijkste ‘geesteskind’, de Puritan Reformed heological Seminary (PRTS) in Grand Rapids. Daar bekleedt hij de positie van rector en hoogleraar systematische theologie en homiletiek. In zijn immense werkkamer zijn twee schilderijen opgehangen: de synode van Dordrecht en de Westminster Synode. „Het is mijn passie om de Nederlandse en Engelse traditie bij elkaar te brengen en deze relevant te maken voor de 21e eeuw. Leerstellig, bevindelijk en praktisch”, zegt Beeke. De vloer van zijn werkkamer ligt bezaaid met lopende projecten. Bijdragen voor lezingen, concepten van boeken, artikelen voor bundels. Tot 2015 heeft hij conferenties al geboekt, lezingen in 40 landen. Hij preekt in het buitenland regelmatig in andere kerken dan zijn eigen kerkverband, de Heritage Reformed Congregations (HRC).

IJzeren pijp
Beeke hield van jongsaf aan bij over welk thema en welke bijbelteksten de boeken van de puriteinen gingen. „Dit systeem is gedigitaliseerd, zodat mensen over de gehele wereld in hun eigen bibliotheek kunnen nagaan over welke teksten hun boeken gaan. Dat is met name van belang voor predikanten.” De totstandkoming van de riante bibliotheek van meer dan 60.000 titels is een aaneenschakeling van wonderen. Beeke vertelt van een medewerker van een christelijke onderwijsinstelling in Amerika die een aantal jaren geleden vele duizenden boeken schonk aan het PRTS, omdat hij dacht dat ze elders minder goed besteed zouden worden. Toen Beeke zijn boeken goed en wel geordend en in de bibliotheek opgenomen had, kwam een nieuw ideaal bij hem op: een databank met alle artikelen uit tijdschriften die gaan over puriteinen. Diezelfde week kreeg hij een telefoontje van iemand die hem letterlijk tientallen mappen aanbood met duizenden gekopieerde artikelen, netjes op alfabet geordend. Ze hebben allemaal een weg gevonden in een speciaal studiecentrum aan het seminarie, he Puritan Research Centre, waarin alle puriteinse werken van de bibliotheek zijn opgenomen. Het is een kostbare afdeling. Beeke wijst op een ijzeren pijp in het plafond. „Als er brand komt, wordt uit deze ruimte alle zuurstof weggezogen, zodat de brand direct geblust wordt. Hopelijk werkt het”, lacht hij.

Giften
Met enthousiasme laat Beeke het seminarie zien. De opleiding is vooral op gereformeerde, puriteinse vroomheid gericht en telt vier hoogleraren, ruim dertig gasthoogleraren en 180 studenten (inclusief lange-afstandsstudenten). Het seminarie is inmiddels de grenzen van Beeke’s eigen kerk ontgroeid. De HRC heeft er nog maar één student zitten, en van de vier vaste hoogleraren is alleen Beeke lid van de HRC. Doel van de opleiding is dat studenten na het volgen van de opleiding in hun eigen land aan het werk gaan. De instelling leeft helemaal van giften. Het wonder is dat het bijna drie miljoen dollar kostende seminarie helemaal betaald is en de laatste gift binnenkwam op de dag van de officiële opening. Het gebouw wordt vanwege de toenemende werkzaamheden volgend jaar uitgebreid.

Praktische godzaligheid
Dr. Beeke is wereldwijd actief met het bevorderen van het gedachtegoed van de puriteinen. Niet voor niets is de term “puriteins” in de naam van het seminarie opgenomen. Beeke moet even nadenken waar hij moet beginnen, als het gaat om de vraag naar de relevantie van het puriteinse gedachtegoed. „De betekenis van de puriteinen is dat zij ons leren dieper te groeien in het geloof en het Evangelie leren toepassen op alle aspecten van het dagelijkse leven. Ze staan wellicht meer een praktische dan een bevindelijke godzaligheid voor. Wezenlijk voor hen is dat zij een hart hebben dat in vlam staat voor de eer van God, voor de doorwerking van Gods Koninkrijk. Het ging hen om geheiligde aandoeningen, een leven van vreugde in God, waar Jonathan Edwards en John Piper veel over schreven. Het Koninkrijk van God bestaat niet alleen in onze ziel, maar evenzeer buiten ons, in de omgang met andere mensen.” Het puritanisme is te vergelijken met de Nadere Reformatie, aldus dr. Beeke. „De puriteinen leefden in een tijd waarin de kerk koud en lauw werd. Terwijl de reformatoren zich tegen de dwalingen aangaande de rechtvaardiging richtten, kenden de puriteinen, als behorend tot een volgende generatie, andere uitdagingen. Zij streefden niet naar hervorming van de leer, maar naar verdieping ervan, een levendiger omgang met God.”

Vruchten van het geloof
Puriteinen kenmerken zich door een veelzijdige belangstelling. Beeke vergelijkt hen met een muziekinstrument. „Ze maken niet op één snaar muziek, maar betrekken alle snaren erbij. Ze spreken niet alleen over bekering, het geloof in het Evangelie, maar ook over het leven naar dit geloof. Er is een sterke nadruk op het groeien in de genade. Dan verwijzen ze naar de middelen van de genade, om die nauwgezet en met ijver te gebruiken. Genade wordt niet alleen gewerkt door het bijbellezen, maar ook door het lezen van goede boeken. Maar het is nooit genade zonder meer. Het moet worden uitgewerkt in het dagelijkse leven, daar waar praktische keuzes gemaakt worden. Puriteinen vertellen je bijvoorbeeld hoe je moet omgaan met je bezittingen, het aardse leven. Elk aspect van het leven moet onder de heerschappij van de Heere God zijn. Het ging de puriteinen niet alleen om het begin van het geloof, de wedergeboorte, maar evenzeer om de rechtvaardiging en de heiliging, de vruchten van het geloof.” De puriteinen hadden daarbij oog voor de bijzondere behoeften en noden van de mensen, aldus Beeke. „Er zijn hele boeken geschreven over het geweten, naar aanleiding van zaken waar mensen mee worstelden. De puriteinen waren waarschuwend in hun oproep tot bekering, beschreven nauwkeurig godsdienstige gevoelens, waren daarnaast ook opwekkend en aanmoedigend om het vertrouwen op God te stellen. Dat gaf de kracht aan hun prediking. W. Bridge beschrijft bijvoorbeeld in “A Lifting up of the Downcast” heel wat gewetenszaken en bij elke moeilijkheid zegt hij dat er geen reden is om bedroefd en neergezonken te zijn en aan God te twijfelen. Zij redeneerden als het ware met de mensen, maar wel vanuit het Woord van God.”

Er bevinden zich enkele eeuwen tussen de puriteinen en ons. Hoe kunnen zij nog relevant voor ons zijn?
„Wij willen tegenwoordig snel geestelijk voedsel krijgen, terwijl de puriteinen juist investeerden in discipelschap, het maken van leerlingen. Het ging hen niet om snelle antwoorden, maar om het grondig begeleiden van mensen, het geduldig verwoorden van innerlijke en praktische problemen, zodat met de antwoorden daar adequaat op ingespeeld kon worden. Ze waren geestelijke medicijnmeesters. Een arts kan pas het medicijn voorschrijven als hij de ziekte weet. Zo kan een predikant pas goed functioneren als hij iets weet van pastorale “counseling”. Puriteinen waren theologen die oog hadden voor de concrete mens. Ze waren realistisch. Opvallend is dat veel van hun werken gaan over de zekerheid van het geloof. Het ging hen om de vraag: Is mijn geloof authentiek? Van de 100 theologen van de Westminster Synode schreven er 25 over het geloof en de zekerheid van het geloof. Dat was een probleem in de tijd van de puriteinen. Ze schreven over allerlei geloofsbezwaren, om mensen des te meer te doen wortelen in de zekerheid. Dat is helaas in de huidige kerken van Amerika niet meer het geval. Miljoenen christenen geloven in Jezus, maar weten nauwelijks wat het betekent.”

Is de mens anno 2010 niet veranderd vanwege geheel andere vragen en uitdagingen?
„Ik zou het eerder omgekeerd zeggen: Omdat de mens wezenlijk níet is veranderd, is de Bijbel en zijn ook de puriteinen zo relevant. Ik denk wel dat het nodig is dat we de puriteinen uitgeven in een voor deze tijd toegankelijke taal. Wat jonge mensen nodig hebben, is het besef dat God in hun situatie spreekt en in de werkelijkheid van elke dag. Veel mensen zijn tegenwoordig te jachtig om stil te zijn voor God. Daarom is huisgodsdienst, een van de prioriteiten bij de puriteinen, van wezenlijk belang. Ouders dienen zelf uit de bron van ware vroomheid te leven, vóórdat er kinderen geboren worden en deze teenagers worden. Puriteinen zijn relevant als het gaat om de vele vrije tijd die we hebben. We hebben nogal eens de gedachte dat we die zelf naar onze zin kunnen besteden. De puriteinen stelden echter: Verkwist je leven niet, zelfs in je vrije tijd moet je tot eer van God leven. Je moet zo leven dat anderen gemotiveerd worden om ook tot de glorie van God te gaan leven. Laat de ander zien dat je geluk en vreugde alleen in God te vinden zijn. Dat is het probleem van deze tijd: mensen zijn zo rusteloos, niet in staat om zich in alle rust aan God te wijden en in diepe zin voor God te leven.”

De schrijver Collin Hansen beweert in zijn boek “Young, Restless and Reformed’ dat er een herleving is van het calvinisme onder Amerikaanse jongeren. Inderdaad rusteloos maar toch goede calvinisten.
„Het gaat om een generatie die te prijzen is vanwege haar ijver voor duidelijke beginselen, een reactie op de relativering van de leer. Zij zijn helder in de leer van de verzoening, de “five points of calvinism”, maar ik heb wel vragen bij de manier waarop zij bijvoorbeeld de eredienst invullen. Met moderne muziek, een manier van entertainment die in strijd is met de confessie. Je ziet toch in het algemeen een wereldse levensstijl. Jonge calvinisten zijn een voorbeeld in ijver, dat kunnen wij van hen leren, maar ik mis soms de eerbied voor God, voor de heiligheid.”

De beste dag
Dr. Beeke krijgt wekelijks teksten en manuscripten van gereformeerde en puriteinse literatuur onder ogen. Is het niet van anderen, dan wel van hemzelf. Dat laatste vergeet hij zeker niet. „Met het schrijven van boeken voel ik me dichter bij God. Schrijven is soms zweten, maar als het boek klaar en uitgegeven is, is het mooi als je ziet hoe je daarin mensen tot zegen kunt zijn. Schrijven en spreken doe je niet voor jezelf. Het mooiste is dat mensen reageren in de trant van: deze boodschap heb ik altijd gezocht maar nooit gehoord. Je hoort dat van mensen die al vele jaren christenen en trouwe kerkgangers zijn. Ze willen weten hoe vroomheid en omgang met God in de praktijk van het dagelijks leven gestalte krijgen.” Beeke kreeg recent een reactie van een vader in Massachusetts op zijn lezing over huisgodsdienst. „Toen hij thuiskwam, heeft hij tegen zijn kinderen gezegd: ‘Kinderen, ik heb het altijd verkeerd gedaan, laten we nu samen bidden, de Bijbel lezen en met elkaar daarover spreken.’ Zijn zeven kinderen vielen ervoor, een wonder van God. De vader zei tegen mij dat dit de beste dag van zijn leven was.”

---
Lezingen in Nederland

Van 30 september t/m 4 oktober houdt dr. Beeke enkele lezingen in Nederland. De reeks, ‘Puriteinse ontmoetingen’ geheten, wordt georganiseerd door Stichting de Tabernakel i.s.m. het LCJ en de HHJO.

donderdag 30 september
Veenendaal, Poortkerk (seminar): ‘God dienen in ons gezin’. Aanvang 15.30 en 19.45 uur. Opgave verplicht.

vrijdag 1 oktober
Goes, Calvijn College ‘Worstelen om heiligheid’. Aanvang 19.45 uur.

zaterdag 2 oktober
Hardinxveld, Hervormd Centrum (Tabernakeldag): ‘Komen tot Christus - Leven met Christus’. Aanvang 10.30 en 13.30 uur. Opgave verplicht.

zaterdag 2 oktober
Noordeloos, Chr. Geref. Kerk (jongerenavond): ‘Don’t waste your life - follow God fully!’. Aanvang maaltijd 17.00 uur, avondprogramma 19.30 uur. Opgave verplicht.

maandag 4 oktober
Apeldoorn, Fruytier Scholengemeenschap ‘God dienen in ons huwelijk’. Aanvang 19.45 uur.


Voor meer informatie en opgave: www.tabernakel.nl

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen