Topdrukte bij paardenslachter

De achterzijde van de voormalige gemeentelijke noodslachterij aan de Havenstraat is iedere vrijdagochtend het decor voor emotievolle momenten. De meeste eigenaren brengen hun ten dode opgeschreven dier zelf. Uit geheel Nederland en zelfs uit delen van Duitsland en België komen ze met een trailer naar Nijkerk. Zodra zij verdwenen zijn, komt Jan van de Veen (67) in actie. Met één schot maakt hij een einde aan het leven van de paarden. Een voor een, de volgende is pas aan de beurt als zijn medewerkers in de slachterij hun werk hebben voltooid. De bijna 68-jarige inwoner van Nijkerk heeft het maar zelden zo druk gehad. Van vijf tot tien paarden groeide dit jaar het wekelijkse aanbod tot ongeveer twintig. Meer kunnen er op één dag - Van de Veen heeft gekozen voor vrijdag - niet worden verwerkt. Voorheen kwamen vooral kreupele dieren of paarden met problemen aan de luchtwegen of iets dergelijks naar Nijkerk. Nu bellen bijna dagelijks particulieren met de klacht dat ze de steeds terugkerende kosten van hun paard niet meer kunnen opbrengen. „Als het aanbod nog groter wordt, moet ik een tweede slachtdag plannen, bijvoorbeeld op dinsdag.”

Humaan
Er zijn veel te veel paarden, is zijn mening. „Het werkpaard is verdwenen, daarvoor is het hobbypaard in de plaats gekomen. Iedereen wilde een paard. De fokkerijen hebben vervolgens voor grote aantallen paarden gezorgd.” Hij durft het aantal in Nederland niet te schatten. „Misschien zijn het er wel een miljoen. Kijk maar om je heen, overal zie je ze tegenwoordig lopen.” De hobby vraagt niet alleen veel ruimte, maar kost ook veel geld. De crisis heeft een einde gemaakt aan de levendige handel in paarden, die de laatste jaren vaak via internet werden aangeboden. „Er staan er nu duizenden te koop, maar daar komt niemand op af. Heb je daarnaast nog te weinig ruimte in de stal, dan zoek je een andere oplossing.” Een deel van de paarden verdwijnt via een dierenarts, die ze een spuitje geeft. Maar het gebruik van medicijnen maakt het dier waardeloos voor de slacht, zodat veel paardenbezitters hun toevlucht nemen tot Van de Veen, de enige in Nederland die wekelijks paarden slacht. Van de Veen omschrijft zijn slachtmethode als „uiterst humaan. Een paard is in één keer dood. Onlangs kwam hier een boertje uit Vlagtwedde. Een oud autootje, een oude trailer, een oud boertje. En een oud paard, hij had geen andere keus meer. ‘Zo moet het gaan’, zei de man, toen hij zag hoe het dier werd gedood.” De klanten komen soms van ver. „Een haljaar geleden kwam hier een echtpaar uit Brussel. Die mensen vonden het hier de meest nette plaats om hun paard te laten slachten. Ze stonden om half zeven ’s ochtends op de stoep.” Hij grijnst breed. „Nog geen etmaal later passeerde hun paard weer Brussel. Ditmaal keurig in stukken, in de koelcel.”

Zuiderburen
Paardenvlees heeft tot grote spijt van de slachter in Nederland nauwelijks waarde. Ook dat is een gevolg van een andere rol die de viervoeters in de samenleving vervullen. Ten tijde van het werkpaard was paardenvlees nog wel in trek. „Het is goedkoper dan rundvlees en rijk aan stofen als ijzer en koper. Je had geen staalpillen nodig. Vroeger was het daarom belangrijk voedsel voor de gewone man. Maar langzamerhand is een paard een soort huisdier geworden, net als een hond. En die eet je ook niet op.” De slachter meent dat de betekenis van paardenvlees zwaar wordt onderschat. „De vraag hier beperkt zich tot paardenworst of wat rookvlees.

Terwijl er sprake is van het meest hoogwaardige scharrelvlees dat er bestaat. Paarden worden niet gemest of opgefokt en krijgen het beste voedsel dat er is.” Bij de zuiderburen is er wel vraag naar. Van de Veen exporteert zeker negentig procent van alle vlees naar België. De leeftijd van een paard is niet zo belangrijk. „De Fransen willen dat een dier minimaal zes jaar oud is. Pas dan is het vlees mals genoeg.” Anders wordt het wanneer een viervoeter een ziekte heeft. „Die komen hier niet binnen. Via de dierenarts gaan die naar een destructiebedrijf.” Hetzelfde geldt voor niet-geregistreerde paarden. „Je kunt in dat geval geen slachtverklaring overleggen.”

Huisslachter
Van de Veen, die de slachterij met zijn broer Aart (60) en enkele parttime slachters runt, kwam een jaar of twintig geleden vanuit Zeist terug naar zijn geboortedorp. Hij deed veel ervaring op. „Op mijn zestiende ben ik als huisslachter begonnen, naast het werk thuis op de boerderij.” Dat legde hem als opgroeiende knaap geen windeieren. „Met het slachten verdiende je beter dan met hard werken op de boerderij.” Ook zijn vader was actief als slachter van vooral varkens en koeien op de vele boerderijen in en om Nijkerk. Jan van de Veen is zelf paardenliefhebber, bezit paarden en rijdt vrijwel iedere dag. „Ik vind het doodschieten ervan niet leuk, maar iemand moet het doen. Je zou kunnen zeggen dat ik het uit liefde doe. Ik hoef er niet veel aan te verdienen. Op mijn leeftijd is de druk ervan af. Als het slachten kostendekkend is, vind ik het best.” Daarnaast is hij de hele week druk met het ophalen van paarden die niet naar Nijkerk worden gebracht en werkt hij in zijn slagerij. Met de producten uit dat bedrijf staat hij twee dagen op de markt. Hij denkt er nog niet over om te stoppen, daarvoor is het werk hem ondanks alles te lief. „Het gaat mij vooral om het spel van het handelen, dat is veel mooier dan de knikkers.” De paardenhandel is door het grote aanbod danig verstoord, denkt Van de Veen. „Het gaat jaren duren voordat het goed komt.” Of paardenvlees ooit populair zal worden in zijn eigen land? „Er worden studies gedaan met paardenvlees in diëten voor honden. Als dat aanslaat, zal misschien blijken dat paardenvlees ook voor mensen zeer goed is. Maar voorlopig ziet het daar niet naar uit. Het is jammer dat mensen geen lekkere stoofschotel met mals paardenvlees willen. Ze weten niet wat ze missen.”

 

Prijzige hobby
Internet werd het afgelopen halfjaar overspoeld met advertenties van mensen die hun paard de deur uit willen doen in verband met de hoge kosten, zo werd recent bekend. Volgens schattingen is het aanbod in de afgelopen maanden met veertig procent gestegen. De paarden worden vooral aangeboden op sites als Marktplaats en Paardenveilingen. Maar nieuwe kopers zijn er nauwelijks te vinden, waardoor in de praktijk soms paarden van vele duizenden euro’s voor een fractie van de werkelijke waarde van eigenaar wisselen. De crisis is de directe oorzaak van het instorten van de paardenmarkt. Daarnaast is er volgens kenners door grote fokkerijen een overaanbod ontstaan. Het houden van een paard is een prijzige hobby. De kosten kunnen oplopen tot meer dan 1000 euro per maand.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen