Topvrouw in de refozorg

De werkstek typeert de verzakelijking van de zorg. Gerda de Pater, lid van de raad van bestuur van Sirjon, huist op de eerste etage van een kantorengebouw in Ridderkerk. Gescheiden van de locaties waar zorg wordt geboden. Toch ligt daar nog steeds haar hart. Kouwe drukte is de boerendochter vreemd. Op de hoeve in een buurtschap achter het Zuid-Hollandse Stolwijk leerde ze aanpakken. „Daar ben ik nog steeds heel blij mee. Je leerde al jong je zaken zelf te regelen, zeker als oudste dochter in het gezin. Mijn ouders gingen ’s morgens vroeg samen de koeien melken, van mij werd verwacht dat ik de andere twee kinderen uit bed plukte en met hen ontbijtte. Dat vond ik als tienjarig meisje heel gewoon.” Ze wist al vroeg dat ze zuster zou worden. „Omdat ik voor mensen wilde zorgen, zoals dat heette. Ambitie voor een leidinggevende functie had ik absoluut niet. Daar kwam ik door omstandigheden in terecht. Na de opleiding tot A-verpleegkundige in het Van Weel Bethesda Ziekenhuis in Dirksland ben ik in een verzorgingshuis in Sommelsdijk gaan werken. In die tijd was je daar als A-verpleegkundige meteen de leidinggevende. Toen ontdekte ik hoe mooi het is als je samen aan iets kunt werken. Dat was mijn eerste ervaring met management. Daarin ben ik steeds een stap verder gegaan.”

Schaduwkant
Van het verzorgingshuis maakte ze de overstap naar logeerhuis De Kandelaar van de Stichting Gehandicaptenzorg Gereformeerde Gemeenten. Die organisatie zag ze gestaag groeien, zelf groeide ze mee. „Het werk werd steeds boeiender. Hoe groter de groep, hoe meer je met elkaar kunt bereiken. We zijn de reformatorische gehandicaptenzorg gaan uitbouwen in de regio’s. Nu bestrijken we het hele land.” Nog steeds is ze overtuigd van de noodzaak van reformatorische instellingen. „Het is voor onze mensen heel belangrijk dat er voor hun kinderen of henzelf huizen zijn met het geestelijk klimaat en de leefstijl van thuis. Ik ga ervoor om dat verworven goed in stand te houden en zo nodig uit te breiden.” De schaduwkanten van de refozorg kent ze ook. De geschiedenis levert de nodige voorbeelden van ongezonde hiërarchische verhoudingen, een bestuurlijke ons-kent-onscultuur en gebrek aan kwaliteit. „Daar moeten we voortdurend voor waken. Als we overeind willen blijven, mogen we kwalitatief niet onder doen voor algemene zorginstellingen. Sterker nog, onze identiteit verplicht ons tot een hogere kwaliteit van zowel zorg als bestuur. Dat vraagt om competente mensen.”

Professionalisering
In de loop der jaren zag ze de zorg ingrijpend veranderen. „De grote constante bleven zij die hulp nodig hebben en zij die hulp bieden, maar de relatie tussen beide is totaal anders dan vroeger. Toen bepaalde je als verzorgende wat er gebeurde en hoe je dat deed. Vandaag spreken we over het zorgproces. Dat komt tot stand in overleg met de patiënt of bewoner, die we cliënt zijn gaan noemen. Die heeft veel meer inspraak, dat vind ik een goede zaak. Het hele zorgproces is bovendien geprofessionaliseerd. Er wordt nu gewerkt met zorgplannen, alles meten en registreren we. De tevredenheid van cliënten, de tevredenheid van medewerkers, de kwaliteitsprocessen, de missers en bijna-missers...”

Die ommekeer in de zorg creëerde de administrerende hulpverleenster, die een groot deel van de dag in de personeelspost zit. Om het zorgproces zo nauwgezet te beschrijven, dat voor de zorg zelf amper tijd is. „Werken volgens protocollen is op zichzelf prima, maar we zijn in Nederland doorgeschoten. Van de belofte van de overheid om de administratieve druk te verminderen, zien we tot nu toe helaas weinig. Ik ben niet tegen professionalisering, maar je moet je steeds bewust blijven van het gevaar van bureaucratie en verzakelijking. Werken in de zorg blijft als het goed is werken vanuit je hart. Dat probeer ik de medewerkers steeds voor te houden. Goede zorg leveren is meer dan het correct afwerken van een puntenlijstje.”

Motiveren
De charme van het management ligt voor Gerda de Pater in het motiveren van de medewerkers, om als team de gestelde doelen te bereiken. „Daar gaat het uiteindelijk om. De cliënten staan voor mij centraal, voor hen doen we het allemaal. Mensen verdienen meer aandacht dan dingen. Daarom ben ik behoorlijk veeleisend. Ouderen moeten zich in onze huizen thuis voelen, ouders moeten hun kinderen met een gerust hart bij ons achter kunnen laten.” Haar eigen directe contact met de doelgroep blijft grotendeels beperkt tot overleg met de cliëntenraden. „Dat vind ik heel boeiend. Cliënten hebben oog voor dingen die je soms vergeet als zorgverlener.” Dat voelt ze zich ten diepste nog steeds. Meer dan manager van een miljoenenbedrijf. „Oké, formeel kun je Sirjon zo zien, maar voor mij is het een organisatie waar ik gestalte mag geven aan mijn zorgideaal.”

Naar een zetel in de raad van bestuur van een ict-bedrijf of een bank ziet ze zichzelf niet snel verhuizen. „Nee, dat is nog nooit in mijn gedachten opgekomen. De zorg is voor mij een heel specifiek terrein. Dat kun je niet vergelijken met de harde sector. Ik zie mijn positie veel meer als taak dan als prestatie.”

Vrijwilligers
Met de weerstand in reformatorische kring tegen vrouwelijke managers werd de bestuurder van Sirjon in haar functie nooit geconfronteerd. „Dat heeft denk ik te maken met het feit dat vrouwen in deze sector al heel lang leidinggevende posities hebben. Ik denk terecht. We verkopen in de zorg geen schoenen, we zijn bezig met mensen. Daarom ben ik beducht voor een te sterke verzakelijking. Vrouwen hebben in het algemeen meer oog voor de inhoudelijke kant van het werk.” Over de toegevoegde waarde van topvrouwen in andere sectoren laat ze zich niet uit. Ook niet na lang aandringen. Met een spontane lach: „Nee, daar brand ik me niet aan.” Vast staat dat geen branche momenteel meer groeipotentie heeft dan de zorg. De komende generatie zullen er honderdduizenden werkers bij moeten komen om aan de vraag te kunnen voldoen. „Daarvoor ontbreekt het geld, dus we zullen de zorg heel anders moeten gaan invullen. Samen met grote aantallen vrijwilligers en familieleden. Onze nieuwe locatie in Rijssen is ook bouwkundig al veel meer op dat concept gebaseerd. Het bieden van zorg aan mensen die hulp nodig hebben, wordt een gemeenschappelijke verantwoordelijkheid. Dat redden we niet meer met enkel professionals. Op dit punt zijn wij in het voordeel. In onze achterban zie je nog een grote betrokkenheid op elkaar.”

Tuinder
Willen de reformatorische zorginstellingen overleven, dan is volgens de topvrouw in de refozorg verdere schaalvergroting noodzakelijk. „Niet als doel in zichzelf, maar om de kwaliteit te waarborgen. Met elkaar heb je meer expertise. Het binnenhalen van het geld bij de zorgkantoren is een heel complex gebeuren geworden. Als grote instelling heb je de mogelijkheid daar een paar specialisten voor aan te stellen. Ik zeg niet dat meteen allerlei fusies noodzakelijk zijn, maar de zorginstellingen binnen de SGP-achterban moeten wel gaan samenwerken.” De realiteit is dat het gevormde samenwerkingsverband Focaris in het achterliggende jaar ten grave werd gedragen. Wegens gebrek aan betrokkenheid van de partners. „De les daaruit is dat je niet te veel tegelijk moet willen. Haak aan bij organisaties die echt willen samenwerken en die qua identiteit bij je passen.” Soms steekt bij de bevlogen manager een oud ideaal de kop op. „Een paar jaar ontwikkelingswerk. Dat wil ik al heel lang, maar steeds doet zich hier weer iets nieuws voor, waardoor het er maar niet van komt. Als alternatief bezoek ik in vakanties projecten. Afgelopen zomer in Malawi. Gewoon om te zien hoe het daar toegaat.” Ook haar agrarische bloed laat zich niet verloochenen. „Ik ben een fervente tuinder, daar besteed ik vele uren aan. Mijn tuin grenst aan de IJssel. Als het mooi weer is, zit ik daar te lezen. Liefst een boek waarin de interactie tussen mensen een grote rol speelt. Dat thema blijft me boeien.”

 

Boven aan de Hermon
Op 1 januari 2010 fuseerden de Stichting voor Reformatorische Ouderenzorg (SVRO) en stichting Siloah (voor mensen met een verstandelijke beperking) tot Zorggroep Sirjon (de Zidonische naam voor de berg Hermon). De SVRO beheert de verzorgingshuizen Elim te Barneveld en Maranatha te Rijssen. Jarenlang werd de stichting geplaagd door mismanagement. In 2009 stelde interim-managerJoke Verhagen orde op zaken, nadat een compleet nieuw bestuur was aangetreden Het derde verzorgingshuis van de SVRO, in Den Dolder, werd afgestoten. Het is inmiddels omgevormd tot een locatie voor gehandicaptenzorg van stichting Siloah. Onder Siloah vallen verder de woonlocaties De Akker en De Rank in Bodegraven, Het Anker in Voorthuizen, De Ark in Werkendam, De Boog en De Rondas in ’s-Gravenpolder, De Bijeberg en Het Schild in Barneveld, De Eersteling en De Zesling in Moerkapelle, De Klimroos in Tholen, De Klokkenberg in Nunspeet, Maranatha en De Zwaluw in Rijssen, De Rietluit in Geldermalsen, Sebanja en De Harp in Capelle a/d IJssel, De Thuishaven op Urk en woonlocatie met dagactiviteitencentrum Vlaardingen te Vlaardingen. Siloah beheert ook zorgboerderij Landzicht in Rijssen, dagactiviteitencentrum De Dorsvloer in Bodegraven, dagactiviteitencentrum De Linge-oever in Geldermalsen, dagactiviteitencentrum De Molenhoek in Rijssen, kopieer- en cadeauwinkel De Firma in Rijssen, logeerhuis De Kandelaar in Voorthuizen en logeerhuis Berkenwoude te Berkenwoude. Daarnaast biedt Siloah allerlei vormen van zorg aan huis, zoals pedagogische gezinsbegeleiding en woonbegeleiding. Sirjon wordt geleid door een tweehoofdige raad van bestuur. Voorzitter Jaap Hoekman is primair verantwoordelijk voor het algemeen en inancieel beleid, Gerda de Pater voor de inkoop en kwaliteit van de zorg. Met een kleine 1000 werknemers behoort Sirjon tot de grootste werkgevers in reformatorische kring.

Voor meer informatie: www.sirjon.nl

 

Gerda de Pater
Leeftijd: 48
Kerkverband: Gereformeerde Gemeente
Functie: Bestuurder van Sirjon
Nevenfuncties: Bestuurslid van de RMU-sector Gezondheidszorg & Welzijn
Bestuurslid van Stichting Hulpverlening Christenen in Roemenië
Lid van de Commissie vakantieweken voor mensen met een handicap, onderdeel van de Vrouwenbond Gereformeerde Gemeenten.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen