Hoop bij kopten

Ze hebben net enkele dagen vergaderd op een locatie in Amsterdam. Belangrijkste gespreksonderwerp was natuurlijk de politieke situatie in Egypte. De vertegenwoordigers van de Nederlandse Koptische Stichting zijn verheugd dat Mubarak en zijn familie het veld hebben geruimd, maar de druk om aandacht te vragen voor de positie van de Egyptische christenen, blijft onverminderd groot.
De mobiele telefoon van voorzitter Bahaa Ramzy knippert onophoudelijk. Over de gehele wereld kijken 3 miljoen orthodoxe kopten met spanning toe hoe het hun landgenoten en in het bijzonder hun 10 tot 15 miljoen geloofsgenoten in Egypte vergaat. De bloedige aanslagen lijken te zijn opgehouden, maar zeker weten doen zelfs zij het niet. „Er komen soms verwarrende en tegenstrijdige berichten uit afgelegen plaatsen.”

Zondebok
Ooit vormden de kopten een invloedrijke groep in Egypte. Tot de periode direct na de Tweede Wereldoorlog behoorden de koptische families tot de rijkste van het land. Achtereenvolgens Nasser, Sadat en Mubarak maakten daar op ruwe wijze een einde aan. Ramzy: „Ten tijde van de nationalisering is zeker 90 procent van de bezittingen van de kopten afgepakt. Gaandeweg werden we achtergesteld: in de rechtspraak, bij studies en ga zo maar door. Er wordt op school alleen maar les gegeven met de Koran als basis, de christelijke geschiedenis van ons land wordt niet eens genoemd.Leidinggevende posities zijn nauwelijks bereikbaar en vrouwen met een kruisje om hun hals lopen de kans om te worden ontvoerd, gegijzeld en gedwongen om zich te bekeren.”
Hun positie is alsmaar slechter geworden, benadrukt Ramzy, daarbij gesteund door zijn in Nederland geboren dochter Katrina. „De kopten vormde voor de regering de zondebok. Toen er bijvoorbeeld een deal met de Israëlieten over de Gazastrook werd gesloten, was dat tegen de zin van het volk. Om de aandacht af te leiden werden er problemen met de kopten gemaakt.”
De kopten hebben overigens geen hekel aan het joodse volk. „Maar voorop staat dat we vrede wensen. We vinden het geweld van de zijde van de Israël soms ook buiten proporties.”
De laatste jaren staan in het teken van de machtsoverdracht. Mubarak wilde een van zijn zoons als opvolger naar voren schuiven. Ramzy denkt dat de bloedige aanslag in Alexandrië en later de felle incidenten op andere plaatsen zijn gearrangeerd door de regering. Bewijzen kan hij het niet. „Maar we weten dat bij de aanslag in Alexandrië een parlementariër was betrokken. De politie houdt zich afzijdig, de rechter doet niets of spreekt de daders vrij.”
De moslimbevolking laat zich meesleuren in een antichristelijke houding. „Iedereen wakkert iedereen aan.”

Fanatiek
Van de 3 miljoen kopten die zich buiten Egypte hebben gevestigd, wonen er ongeveer 8000 in Nederland. De eerste kopten arriveerden in de jaren tachtig. Ze kwamen hier om te studeren en in verband met betere beroepsperspectieven. De steeds slechter wordende vooruitzichten in Egypte speelden volgens Ramzy zeker een rol bij het vertrek van een groep kopten naar westerse landen.
Amsterdam, Utrecht en Den Haag kennen de grootste koptische gemeenschappen, maar de laatste jaren zijn er ook kerken in het zuiden, oosten en noorden in gebruik genomen. In totaal zijn er nu zeven koptische godshuizen in Nederland. De rol van de kerk in het leven van de kopten is erg groot. Er zijn Bijbelstudiebijeenkomsten, een zondagsschoolgroep, jongerenbijeenkomsten en er worden huisbezoeken afgelegd. De Koptisch-Orthodoxe Kerk geeft ook advies in juridische zaken, medische consultaties, materiële hulp, ziekenbezoek en stervensbegeleiding. Op ethisch terrein denken de kopten hetzelfde als orthodoxe protestanten en rooms-katholieken: ze zijn tegen abortus, euthanasie en het homohuwelijk. Ramzy, op besliste toon: „Maar we laten anderen vrij in hun opvattingen.”
Hun kinderen bezoeken de christelijke scholen in hun woonplaats. In Den Haag sturen enkele koptische gezinnen hun kinderen zelfs naar de plaatselijke reformatorische school.
Ondanks de geringe omvang en de grote afstand tot de Egyptische moederkerk, bestaat er bij de kopten geen vrees voor verwatering. Katharine: „De tweede generatie is vaak nog fanatieker met het geloof bezig dan de ouderen.”
Politiek gezien is er geen eenduidigheid. Ramzy bekent desgevraagd vaak CDA te hebben gestemd, één keer CU en de laatste keer VVD.

Altijd hoop
Deze winter werden de kopten in Nederland zelf bedreigd. Al-Qaida zou aanslagen beramen op kerken, onder meer in Nederland. Volgens de secretaris van de Nederlandse Koptische Stichting, Anton Mossaad, heeft dat vermoedelijk te maken met een conflict over christelijke vrouwen die zich volgens de terreurorganisatie tot de islam zouden willen bekeren. „De kopten zouden hen onder druk zetten”, aldus Mossaad. Hij en Ramzy verwijzen deze redenering naar het rijk der fabelen. „Wij oefenen op niemand druk uit, hier niet en in Egypte evenmin. Dat kunnen we niet eens.”
Het dreigement heeft wel een grote schrik teweeggebracht. „Voordien voelden we ons altijd veilig in Nederland.” Dankzij de ontwikkelingen in Egypte en het uitblijven van incidenten of aanslagen ebt de angst de laatste weken langzaam weg.
Ramzy hoopt dat het Westen blijvend druk zal uitoefenen op de nieuwe machthebbers in Egypte. „Wij zien het liefst een seculiere regering, die zich grondwettelijk houdt aan de mensenrechtenverdragen die door Egypte al eerder zijn ondertekend. Daar zou het Westen op moeten toezien. In vrede met elkaar leven en daarvoor aandacht vragen, dat is ons doel.”

Of er werkelijk iets zal veranderen, weet hij niet. „Het kan alle kanten opgaan. De omwenteling, waarbij kopten en moslims samen optrokken, was voor ons ook een wonder van God. Wij hebben daarom altijd hoop.”

 

Zeven sacramenten
De Koptisch-Orthodoxe Kerk is de belangrijkste christelijke kerk van Egypte. De kerk heeft oude papieren. De geschiedenis gaat terug tot het Concilie van Chalcedon in 451. De kopten baseren zich op de Bijbel als het Woord van God en geloven daarom ook in de goddelijke Drie-eenheid. Ze zijn, zeker vanuit de Nederlandse situatie bezien, in een aantal opzichten te vergelijken met behoudend rooms-katholieken. Kinderen worden vlak na de geboorte gedoopt en krijgen de heilige sacramenten toegediend. Het kind is dan volledig kerklid en wordt een ‘kind van God’. Naast de doop kennen de kopten nog zes sacramenten: biecht, communie, het vormsel, (zieken)zalving, priesterschap en huwelijk. Ze kennen hun eigen heiligen, maar eren ook Maria. Er zijn verschillen met de roomsen, onder meer in de wijze waarop de communie plaatsheeft. Daarnaast mag een deel van de (lagere) geestelijken, zoals de pastoor, wel in het huwelijk treden. De paus van de kopten zetelt in Alexandrië.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen