Een eigen dierentuin

Dicht geboomte onttrekt het domicilie van Roger van Leeuwen (50) aan het gezicht. Een ijzeren hek sluit de toegang tot het terrein af, maar vergrendeld is het niet. Het pad eindigt bij een laag pand met een plat dak, te midden van hokken en kooien. Op het eerste gezicht een kiosk, maar het blijkt tegelijk de woning van de eigenaar van dierenpark De Paay. Licht hinkend komt hij aanlopen, gevolg van een ongeval in 1983 waardoor zijn voet werd verbrijzeld. Achter hem sjokt levensgezel Brutus, een kolossale Deense dog. Samen waken ze over en leven ze voor de exotische have. „Je moet er plezier in hebben, voor het geld hoef je het niet te doen. We vullen hier het ene gat met het andere. Gelukkig heb ik zelf niet veel nodig.”
Twee dagen per week is hij werkzaam als onderwijsassistent op een groene school in Aalsmeer. „Vroeger was het een land- en tuinbouwschool, maar in die sector wil niemand meer werken, dus nu is dierhouderij de grootste tak.” De overige vijf dagen van de week is hij druk in De Paay, het hele jaar door. De zorg voor dieren laat geen ruimte voor een vrij weekend of vakantie.

Rimboe
In 1985 verhuisde de alternatieve ondernemer met zijn ouders, broer en zus naar een kleine rimboe aan de dr. A. Kuyperweg in Beesd, niet ver van het riviertje de Linge. Vanwege de hobby van pa, in het dagelijks leven onderwijzer, in zijn vrije tijd een fervent vogelliefhebber en -verzamelaar. Na een ingrijpende renovatie van het zwaar verwaarloosde woonhuis overleed zijn vader. „Mijn broer en zussen waren intussen getrouwd, ma wilde hier niet blijven zitten. Ik ging voor geen goud weg, dus ik heb de hele boel gekocht. Ze hebben me het vel niet over de oren getrokken.” Een interne verbouwing maakte het woonhuis tevens geschikt als bedrijfspand voor het dierenpark dat hij ontwikkelde. „Met een paar jongens uit Leerdam ben ik hokken gaan bouwen. Ik was de eerste particulier in Nederland die een vergunning kreeg voor het houden van uilen. Eerst wilde ik een kwekerij van exotische dieren opzetten, maar dan moet je van gegoeden huize komen.” Volk uit de omgeving dat zijn uilen kwam bekijken, doneerde vaak een gift in de fooienpot. De levende verzameling dijde gestaag uit. Behalve vogels ging Van Leeuwen ook zoogdieren houden, van apen tot neusberen. In 2000 besloot hij er een commerciële activiteit van te maken. Hij bracht die onder in een eenmanszaak. Het charmante dierenparkje, sinds zeven jaar erkend door de overheid, trekt jaarlijks zo’n 15.000 bezoekers.

Penseeloorzwijnen
Een doorsnee onderneming is het niet, maar de eigenaar doet er zelf zeer laconiek over. „Als je iets graag doet en het lukt een beetje, dan groeit het vanzelf uit. Je krijgt steeds meer contacten. Al mijn vriendjes hebben ook beesten, anders heb je niks om over te praten. Ik heb in Ouwehand en Blijdorp gewerkt, daar houd je ook relaties aan over. Twee maanden geleden ben ik met een kameraad naar de dierentuin van München gereden, om twee penseeloorzwijnen op te halen. Vorig jaar zijn we er geweest voor apen.”
Zijn belangrijkste leverancier is een handelaar in Woerden. „Als hij wat interessants heeft, kan ik het zo ophalen. Ik betaal met beesten van mezelf. In deze branche is veel ruilhandel. Ik heb nu jonge neusberen, vossen, otters, kangoeroes, papegaaien, uilen, roofvogels, kraanvogels...”
De varkens uit München kreeg hij gratis mee. Met bijbehorende kruiwagen papieren. „Dat is tegenwoordig een verschrikking, vooral met varkens. Het Europese dierentuinbesluit is aangenomen om misstanden in Zuid-Europese dierentuinen aan te pakken, maar het is net als met de Zuid-Europese begrotingen. Ze doen daar waar ze zelf zin in hebben en wij zitten met de ellende van al die regels. Doodziek word je ervan. Doodziek!”

Grisons
Aan particulieren verkoopt hij alleen als ze serieus zijn. „Niet aan mensen die zeggen: ‘Doe mij maar een paar van die apen.’ Zo werkt het niet.” Bijzonder trots is hij op zijn grisons, een Zuid-Amerikaanse martersoort. „Er zijn op de hele wereld maar twee dierentuinen die ze hebben. Ik kreeg mensen uit Frankrijk om ze te bekijken. Dat zijn van die lui die niet anders doen dan dierentuinen afrijden voor zeldzame soorten.”
In de zorg voor de dieren wordt hij bijgestaan door een tiental vrijwilligers, knapen die een zakcentje willen verdienen en stagiairs. „Op vrijdag word ik geholpen door een autistische jongen. We doen elke week hetzelfde, in een vast ritme. Twee zonderlingen bij elkaar, samen hebben we dikke pret. Voor zoiets moet je niet een tik hebben, maar een dreun.”
Het voer voor de dieren komt van verschillende adressen. Kiezebrink in Putten levert jonge haantjes, bij een groothandel in knaagdieren haalt Van Leeuwen de onverkoopbare exemplaren. „Een cavia met drie poten, een konijn met één oor… Elke week gaat er toch wel een paar honderd kilo kuikens door en zo’n vijftig kilo ratten, muizen en cavia’s. En een hoop doorgedraaid fruit.” De muizen die hij zelf kweekt, komen in het voorjaar vaak voortijdig ten einde. Door de ooievaars in het gebied rond het dierenpark. „Ik had zeventien jonge eendjes, nu nog twee. We zijn blij met die ooievaars, maar niet met dit soort grappen. De hagedissen hebben ze ook weggehaald.”

Botulisme
Nachtmerrie voor elke dierentuinhouder is het uitbreken van een besmettelijke ziekte. „Ik heb botulisme gehad, daar zijn al m’n lepelaars aan doodgegaan.” Nog ingrijpender was de regionale watersnood, in 1995. „Toen moest ik met al mijn beesten weg. Ze zijn ondergebracht bij kennissen en vrienden in heel Nederland. De maanden erna gingen al mijn kangoeroes dood. Volgens mij door stress, maar bewijs dat maar eens.”
Ondanks alle zorg had hij geen dag spijt van zijn besluit om van zijn hobby een bedrijf te maken. Genietend loopt hij door zijn eigen dierenpark. Tussen de kangoeroes. Langs de Japanse herten en de wei met een kameel en Dekster minikoeien. Over een hardhouten brug tussen het geboomte. Door het bosje vol exotische vogels, waaronder twintig soorten uilen, paradijskraanvogels en een zwarte ooievaar. „Die komt uit Parc Paradisio in België. Ik heb alleen een mannetje, dit jaar komt er als het goed is een vrouwtje bij.”
De Laplanduilen haalde hij in München. „Ik dacht dat het een koppel was, maar het bleken enkel mannen te zijn. In het Engelse Chester hadden ze twee vrouwtjes. Daar ben ik een mannetje om wezen ruilen voor een vrouwtje. Ik heb half Europa gezien om een stelletje uilen bij mekaar te krijgen.” Over de vraag hoe het moet als hij uitvalt, maakt hij zich niet druk. „Misschien dat er onder de vrijwilligers iemand is die er idee in heeft. Komt tijd, komt raad.”
 

Vrij tussen de kangoeroes
De Paay in Beesd is op woensdagmiddag en in het weekend voor publiek geopend. Het anderhalve hectare grote dierenpark biedt plaats aan zo’n negentig verschillende diersoorten. Alle dieren zijn gehuisvest op zeer korte afstand van de paden. Op de kangoeroeweide, vrij toegankelijk voor publiek, springen Benett Wallaby’s rond. Al dan niet met kroost in hun buidel. Educatieve borden bieden informatie over de dieren. Het charmante dierenpark kan worden gecombineerd met een fietstocht langs de Linge. Het is ook uitermate geschikt voor kinderfeestjes.

Toegangsprijzen: kind 0-2 jaar gratis; kind 3 t/m 9 jaar € 4,00; vanaf 10 jaar € 5,00.
Voor meer informatie: www.depaay.nl

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen