Opmars van de accordeon

Sommigen noemen het ook wel een buikorgel. Technisch gezien is er maar weinig verschil met het oude traporgel van vroeger. „Het bewegen van de balg doet hetzelfde als het trappen. Alleen heeft een accordeon knoppen waarmee een compleet akkoord wordt weergegeven. Het is een compact akoestisch instrument, met bas, akkoordbegeleiding en melodie in één. Je hebt geen stroom nodig, pakt het uit de koffer en kunt het direct bespelen.” Ronald van Willigen uit Barneveld kan het weten. In zijn zaak staan gemiddeld 150 nieuwe accordeons, afkomstig uit fabrieken in Italië, Tsjechië en -in mindere mate- China. „Die laatste verkoop ik vooral uit concurrentieoverwegingen. Ze zijn stukken goedkoper. Maar ze hebben een heel andere kwaliteit en vergen veel onderhoud.” Hij slijt niet alleen nieuwe accordeons, in de winkel en het erachter liggende magazijn is ook nog eens een honderdtal tweedehands instrumenten opgeslagen. „Als je een accordeon goed onderhoudt, gaat-ie gemakkelijk vijftig of zestig jaar mee.” Of nog langer, want in de ruimte waarin bezoekers een instrument kunnen uitproberen, zijn tientallen oude accordeons ondergebracht: het privé-museum van Van Willigen. Sommige tonen ook de voorloper van de accordeon, de harmonica. Enkele instrumenten dateren uit de begintijd van de accordeon, rond 1900. Zelf vindt Ronald een rijk versierd exemplaar uit die tijd het mooist. „Moet je al die versieringen zien, geslepen uit schelpen. Dat is toch prachtig?” Alle accordeons zijn handgemaakt. „Daardoor is, hoewel je dat op het eerste oog niet ziet, geen enkel exemplaar hetzelfde. De stemmer legt er zijn eigen gevoel in. Ook de hardheid van het hout en van de andere materialen hebben invloed op het geluid.”

Op de fiets
Ronalds vader Kees, die vorig jaar overleed, is de oprichter van Kees van Willigen Muziekhandel. Hij begint in 1968 een eigen bedrijfje aan de Langstraat, nadat hij jarenlang de kost heeft verdiend als accordeonist, pianodocent en onderhoudsman. „Na de oorlog kwam hij op de fiets met de accordeon achterop van Delft naar hier om op campings in de omgeving van Voorthuizen te spelen. ’s Winters verrichtte hij onderhoudswerk. Daarnaast gaf hij pianoles en adviseerde hij steeds vaker bij de aankoop en verkoop van piano’s en accordeons.” Onder het motto ‘Kees gevraagd, feest geslaagd’ speelt Van Willigen jarenlang in Barneveld en wijde omgeving. In Kootwijkerbroek geeft hij leiding aan een heuse accordeonvereniging. „De gang naar die vereniging was voor velen het wekelijkse uitje. Een groot deel van het dorp leefde naar de jaarlijkse uitvoering toe. Nog steeds krijg ik hier oud-leden van die vereniging in de winkel.” Als aan Kees steeds vaker wordt gevraagd om te adviseren bij de aan- of verkoop van een piano of accordeon, besluit hij een zaak in muziekinstrumenten te beginnen. Van Willigen koopt in 1968 in de Langstraat een eigen pand. In die tijd neemt de populariteit van elektronische orgels sterk toe. Hij speelt op die trend in en weet al spoedig zijn naam te vestigen.

Natuurlijke klank
De belangstelling voor accordeons, het instrument waarmee zijn vader als jochie goed overweg kon, neemt in de jaren zestig en zeventig rap af, weet Ronald uit overlevering. Pas in de jaren tachtig van de vorige eeuw keert het tij. „Dan begint er weer vraag te ontstaan naar akoestische instrumenten als de saxofoon, de dwarsfluit en ook de accordeon.” De belangstelling voor het toetsinstrument is sindsdien alleen maar verder toegenomen. „Het heeft te maken met een hang naar natuurlijke klanken. Dat verveelt nooit, in tegenstelling tot allerlei elektronische geluiden. Daardoor is de accordeon de laatste jaren ook een geaccepteerd instrument in de moderne muziek. Verder is de interesse voor volksmuziek gegroeid. Emigranten uit Oost-Europa hebben het instrument meegenomen.” Het imago is langzamerhand veranderd. „De accordeon is een conservatoriuminstrument geworden.” Ronald, die in 1988 in de winkel komt na het plotselinge overlijden van zijn moeder, volgt een opleiding muziekvakbekwaamheid en werkt verschillende jaren als pianorestaurateur. Samen met zijn vader zet hij rond 1990 weer vol in op de accordeonverkoop. „In die jaren reden we naar Italië en kwamen we met een auto vol terug.”

Citers en fluiten
Hij heeft met eigen ogen gezien hoe het instrument langzamerhand steeds breder wordt geaccepteerd. „Ik verkoop ook accordeons aan mensen uit de reformatorische gezindte. Vroeger was dat ondenkbaar en kwamen zij hier alleen voor citers, fluiten en andere traditioneel akoestische instrumenten. Dat is echt veranderd. Men heeft ontdekt dat het een natuurlijk instrument is, dat je op je eigen wijze kunt bespelen.” Niet alleen particulieren en conservatoriumstudenten zijn klant. Ook muziekscholen en andere onderwijsinstituten weten de weg naar Barneveld te vinden. „Voor de Van Lodenstein Scholengemeenschap lever ik bijna alles op muziekgebied. Daar zitten tegenwoordig ook djembees en keyboards bij. Het begon met eentje, nu zijn het al aantallen.” De markt voor accordeons is, in tegenstelling tot die voor instrumenten als bijvoorbeeld de gitaar, relatief klein en overzichtelijk. Ronald van Willigen kent een viertal collega’s; elk van hen heeft zich in bepaalde merken gespecialiseerd. Een merk voor wat lichtere, een ander merk voor serieuze en klassieke muziek. In samenwerking met de fabrieken waarmee hij zaken doet, heeft hij een eigen merk, Rossini. „Dat komt van verschillende fabrieken en wordt speciaal voor ons gemaakt.” Daarnaast heeft hij een eigen werkplaats voor revisie en onderhoud. „Het komt nauwelijks voor dat we een accordeon niet zelf kunnen repareren.”

Emigranten
De absolute top komt nog altijd uit Italië, waar zelfs instrumenten tot een bedrag van 50.000 euro te bestellen zijn. „Maar zoiets verkoop je nauwelijks, mijn vader heeft één keer zo’n bestelling gehad. Maar ook voor enkele duizenden heb je al een goed instrument. Die uit Tsjechië beginnen rond de 1000 euro. Chinese accordeons kosten 500 tot 600 euro. Accordeons zijn niet alleen relatief duur, ze zijn tevens erg waardevast. Ronald geeft zelfs een prijsgarantie op tweedehandsjes. „Als iemand die bijvoorbeeld start binnen twee jaar terugkomt voor inruil, krijgt hij de prijs van zijn aankoop terug.” Zijn klanten komen uit heel Nederland. Maar over heel de wereld worden accordeons uit Barneveld gebruikt. „Emigranten uit Australië, Nieuw- Zeeland of Canada bezoeken de winkel tijden hun verblijf in Nederland en nemen instrumenten naar hun nieuwe vaderland mee.” Hij verwacht dat de vraag naar accordeons de komende jaren zeker niet zal afnemen. Er worden wel steeds kleinere en lichtere exemplaren ontwikkeld. „Sommige nieuwe instrumenten wegen slechts zeven kilo. Oudere exemplaren wogen wel meer dan het dubbele. Zeker als je urenlang staat, voel je het verschil goed.”

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen