Oudvaders lezen?

Deze schrijvers leefden in de 17e en 18e eeuw. Wij rekenen hen tot de periode van de zogenoemde Nadere Reformatie. Het waren predikanten die bevinding en godsvrucht benadrukten. Nu ontmoette ik iemand die uitsluitend boeken van oude schrijvers wilde lezen. En dat verlangde hij ook van de leespreken in de kerk. Van alles wat na die periode kwam, wilde hij niets weten. Dat miste volgens hem het eigenlijke van het leven, zoals de Heere dat aan Zijn kinderen leert. Vervolgens staat mij een tweede kerkganger voor ogen. Deze had zich geërgerd aan een preek die in de kerk gelezen was en waarin hij woorden hoorde die niet meer van deze tijd waren. Volgens hem moest het verboden worden om zulke preken nog te lezen. We leefden in de 20e eeuw en dan moest je ook de 20e-eeuwse preken lezen (en nu dus de 21e-eeuwse...). De een wilde dus niets dan het nieuwe, de ander niets dan het oude gelezen hebben.

Soms kan het zo ver gaan dat men alleen alles wat oud is goed vindt, of alleen alles wat nieuw is. Eens kwam iemand bij mij, die op een rommelmarkt voor weinig geld een boekje op de kop getikt had. Volgens hem was het veel geld waard. Hij liet het mij zien en het zag er inderdaad oud uit. De omslag droeg het stempel van eeuwen geleden en de bladzijden waren vergeeld. Maar de inhoud was allesbehalve reformatorisch te noemen. Genoemde broeder dacht: Het is oud, dus is het goed.
In mijn jeugd hadden we in mijn woonplaats een klein boekwinkeltje, van een oude broeder en zijn dochters. Daar kwam op een gegeven dag iemand in de winkel om een Bijbel te kopen. Alles was nog in de Statenvertaling, dus je zou zeggen dat de keus niet zo moeilijk was. Hoogstens zou het kunnen gaan om de vorm en de letter. De klant wilde echter uitsluitend een Bijbel waar het woord ‘poeten’ in stond. Want dat was volgens haar de enige betrouwbare.
De verkopers wisten niet zo gauw wat zij bedoelde. Na lang zoeken kwam men erachter dat het een woord van Paulus was, gesproken in Athene. In Handelingen 17:28 zegt Paulus tegen de Atheners: „gelijk ook enige van uw poëten gezegd hebben”.
De koper rekende dus het trema op de ‘e’ niet mee, maar sprak het uit als ‘poeten’. Nu was zij doodsbenauwd dat zij een Bijbel zou krijgen waarin i.p.v. ‘poëten’ ‘dichters’ stond, zoals dat in sommige uitgaven het geval was. Tot haar geruststelling kon zij met een Bijbel met het haar vertrouwde woord naar huis gaan.

Zo zijn er anderzijds ook velen die menen dat alles in deze tijd anders moet. Zij rekenen af met het oude en propageren alles wat nieuw is. Ik raadde iemand aan wat van de Erskines te lezen. Wanneer leefden zij? vroeg hij. Op mijn antwoord dat zij in de 18e eeuw leefden, wees hij mijn aanbod beslist af. Nee, dat was aan hem niet besteed. En de ontwikkeling ging zo hard, zei hij, dat je preken die ouder zijn dan 20 jaar niet meer kon lezen. Je moet up-to-date blijven.

We zullen begrijpen dat noch het een, noch het ander juist is. We mogen geloven dat de Heere ook in onze tijd werkt en nog dienaren roept om het Evangelie te verkondigen. Ook in onze tijd worden nog mensen toegebracht tot de zaligheid. En die dienaren moeten zich wachten om oude, versleten termen te gebruiken. Hij moet zich ook wachten om niet alleen oude voorbeelden te gebruiken, maar ook voorbeelden van deze tijd.
Anderzijds, laten we nooit vergeten dat er de eeuwen door werk van Gods Geest is geweest. Het is goed om te staan in de gemeenschap met de kerk van alle eeuwen. Het is goed om kennis te nemen van preken uit vroeger tijden. Hoewel stijl en accenten anders zijn, toch met David, Paulus en Augustinus, Calvijn en Boston een even getrouwe Zaligmaker te kennen.
Daarom is het goed om ook eens wat van die oudvaders te lezen. Mijn corrector op de pc dacht dat ik ‘goudaders’ bedoelde. Het is er vaak niet ver van af.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen