Vrij laten of pushen?

Technisch gezien is het een uitstekende reclame, die een dwingend appèl doet op ons ouder zijn. Naast dit soort reclames en producten komt er een voortdurende stroom van berichten over goed opvoeden op vaders en moeders af. Dit kan voor onzekerheid zorgen. Worden de belangrijkste mijlpalen, waaronder de eerste stap en zindelijkheid, wel zo snel mogelijk bereikt? Moet de Cito-toets nu juist wel of niet thuis geoefend worden? Je kind wil niet meer naar de vereniging; zet je door of laat je het erbij?
Niemand wil een slechte ouder genoemd worden en de meeste ouders willen echt het beste voor hun kind. Toch dan maar kiezen voor het programma waarmee je baby alvast kan leren lezen?

Prestatie of geluk?
We willen het graag goed doen, maar hoe? Moet ik mijn kind vrij laten of juist meer pushen? De Chinese moeder Amy Chua neemt in dit dilemma helder stelling. In het boek “Het strijdlied van de tijgermoeder” is te lezen hoe zij haar beide dochters opvoedt. De dochters van Amy Chua mogen nooit bij iemand spelen of deelnemen aan buitenschoolse activiteiten. Ze vullen hun tijd met huiswerk en eindeloze piano- en vioollessen.
De kinderen moeten wel flinke offers brengen, maar dit is nodig om de ambitieuze doelen te bereiken.
Daartegenover staat de in de westerse samenleving vaak gehoorde doelstelling “als ze maar gelukkig zijn”.
Deze opvoeders tillen meestal minder zwaar aan buitengewone prestaties en des te meer aan het welbevinden van hun kind. Ze mogen zichzelf zijn en weinig wordt hen opgelegd. Maar wat is goed voor het kind?

Bijbelse opvoeding
Vanuit het bijbelse perspectief mogen we streven naar zowel goede prestaties als geluk, maar dit kunnen nooit de belangrijkste doelstellingen van de opvoeding zijn. Staand in de christelijke tradities, heeft Waterink het opvoedingsdoel als volgt onder woorden gebracht: „de vorming van de mens tot zelfstandige, God naar Zijn Woord dienende persoonlijkheid, geschikt en bereid al de gaven, die hij van God ontving, te besteden tot Gods eer en tot heil van het schepsel, in alle levensverbanden waarin God hem plaatst.”
Ook hier wordt gesproken over prestaties, maar dan vanuit de ontvangen gaven en dienstbaar aan God, de naaste en de schepping. Geluk is niet het doel, maar wel een belofte die aan deze weg wordt verbonden, zoals we mogen lezen in Psalm 128. Een dergelijke opvoeding is alleen mogelijk in relatie met God en kan daarom niet zonder gebed.

Kijk in de spiegel
Naast het vergelijken van de opvoedingsdoelen kunnen we ook de manier waarop Amy Chua haar kinderen stimuleert als spiegel gebruiken. Ze heeft daarvoor vijf regels geformuleerd. Zijn ze bruikbaar voor ouders die een christelijk opvoedingsdoel nastreven?

1. Dril!
In Azië gaat men er meer dan in Nederland van uit dat veel oefenen succesvol maakt. Toch blijkt dat ergens goed in worden, gepaard gaat met vele tienduizenden uren. Hoewel drillen niet de manier is die bij ons past, kunnen we van Amy Chua leren dat we onze kinderen misschien meer moeten laten oefenen in de kennis en vaardigheden die belangrijk zijn voor de opvoeding.

2. Geef geen lege complimenten
Amy Chua geeft alleen complimenten als haar kinderen voldoen aan de hoge eisen die ze stelt. In onze samenleving leren we dat complimenten geven belangrijk is voor de ontwikkeling. Belangrijk daarbij is wel om wat voor soort complimenten het gaat. Complimenten voor een resultaat terwijl kinderen niets gepresteerd hebben, zorgen niet voor zelfvertrouwen. Complimenten voor de inzet zorgen ervoor dat kinderen eerder uitdagingen aangaan.

3. Heb torenhoge verwachtingen
Amy Chua gaat uit van succes en handelt hiernaar. Hoge verwachtingen hebben, zorgt vaak voor betere resultaten. Te hoge verwachtingen hebben, kan echter verlammend werken. Heb hoge verwachtingen die passen bij de mogelijkheden van je kind. Geef het kind de begeleiding die nodig is om te voldoen aan de verwachtingen.

4. Laat kinderen niet kiezen
Kinderen zullen volgens Amy Chua altijd voor de makkelijkste weg kiezen en liever geen inspanningen verrichten. We herkennen dat kinderen en jongeren nog moeite hebben met het overzien van de consequenties van hun beslissingen, zeker op lange termijn. Ze moeten echter wel leren om hun eigen keuzes te maken. Daarvoor moeten opvoeders ze de kans geven. Ouders kunnen verder een bijdrage leveren door met hun kind over de gevolgen van beslissingen te praten.

5. Dreig, beledig en chanteer
Volgens Amy Chua is het effectief om via bedreigingen, beledigingen en chantage het juiste gedrag te bewerkstelligen. Dit mag in een christelijke opvoeding geen plek hebben. Opvoeders mogen en moeten wel duidelijke doelen en grenzen laten zien en gevolgen verbinden aan gedrag dat daarmee niet in overeenstemming is. Kijk eens eerlijk in de spiegel of je soms ook met dreigen, beledigen of zelfs chanteren bij je kind iets probeert te bereiken.

Werken aan het doel
Meer vrijlaten of meer pushen? Het scherp voor ogen houden van het opvoedingsdoel zoals genoemd door Waterink kan helpen om ons weer te realiseren waar we met onze kinderen naartoe willen. Wat we daarbij van Amy Chua kunnen leren, is de hoeveelheid tijd en energie die deze tijgermoeder in de opvoeding steekt om haar doel te bereiken.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen