De krant als leerschool

Hij laat een foto zien van de generale synode van de Gereformeerde Gemeenten in 1998. Links van de bank met studenten van de Theologische School zit hij zelf, als RD-verslaggever. Enkele jaren later zit hij in het studentenbankje. Naar de laatste synode werd hij afgevaardigd. „Dan zit je letterlijk aan de andere kant van de tafel”, aldus de predikant.
In de pastorie, op korte afstand van het kerkgebouw van de Gereformeerde Gemeente te Middelburg-Centrum, zet hij bedachtzaam de verschillen met zijn vorige bestaan op een rij. „Als journalist heb je niet de zorg of synodeleden zichzelf terugvinden in je verslag. Je kijkt in de eerste plaats naar wat nieuwswaardig is. Dan kan er soms worden gedebatteerd over onderwerpen waarover geen letter in de krant komt. Een gesprekje van tien minuten echter kan wel nieuwswaardig zijn.”
Hij ziet de krant bepaald niet als bedreigend. „Ik kom dat bij sommige broeders wel eens tegen. Door mijn werk ben ik dat gaan relativeren. Je weet nu meer hoe het werkt.”

Bos visitekaartjes
Ds. De Heer groeide op in Stolwijk.
„We hadden thuis een boekwinkeltje, ik ben met letters grootgebracht.”
Na het vwo koos hij voor de studie theologie aan de Universiteit Leiden.
„Dat was aanvankelijk geen logische keus. Mijn belangstelling ging lang uit naar de betavakken, maar mijn begeerte is in die tijd door de Heere omgebogen.”
Na zijn studie volgden militaire dienst en een periode waarin „de weg van de Heere voor hem niet duidelijk was. Ik heb anderhalf jaar van alles gedaan en op verschillende plaatsen gewerkt, zelfs bij een kalvermesterij en een aannemer. Het was een tijd van zoeken, vragen en bidden. Ik heb in die periode twee keer gesolliciteerd voor de kerkredactie van het Reformatorisch Dagblad, maar niet omdat ik altijd al journalist wilde worden. Ik wist op dat moment niet hoe het zou gaan.” Hij glimlacht. „De eerste keer werd er op de redactie gezocht naar een redacteur uit een ander kerkverband dan de Gereformeerde Gemeenten.” De tweede keer, in 1996, was het raak en verhuisde hij naar Ugchelen, aan de rand van Apeldoorn.
Bij de krant leerde ds. De Heer het vak vooral van Gerrit Roos. „Er was sprake van een nieuwe antizendingswet in Israël. Roos trok een bos visitekaartjes en gaf me die. Ga maar bellen voor een artikel met reacties.”

EO-jongerendag
Het volgen van de evangelische beweging werd al spoedig een belangrijke taak voor de jonge kerknieuwsredacteur. Hij bezocht bijeenkomsten, sprak met vele leiders en bezocht enkele keren de EO-jongerendag. „Dat laatste gaf wel eens vragen. Mag je daar wel naartoe gaan? Ik deed het niet omdat het me aantrok, maar omdat ik dienstbaar wilde zijn aan de achterban en eerlijke informatie over die bijeenkomsten wilde verstrekken. Je hoorde van ouders die vragen kregen van hun kinderen. Van de zijde van de EO wilde men graag de toespraken tijdens die dagen terugzien in de krant, maar ik vond de sfeer zeker zo belangrijk. Waarom zou je daar geen melding van maken, als de toespraken slechts een fractie vormden van het geheel?”
Hij ervoer een zeker spanningsveld. „De kerknieuwspagina wordt nogal eens gevuld met allerlei feiten en soms zelfs met twisten tussen mensen. Het was veel mooier om het echte werk van de Heere onder de aandacht te brengen. Die gelegenheid kreeg je vooral bij gesprekken met predikanten naar aanleiding van een jubileum. Als dan het hart van hen open mocht gaan, was ik zelf ook erg verblijd. Vaak merkte je een zekere schroom. Ik kan dat nu beter begrijpen, want ik vraag me af hoe ik het zelf zou doen. Je spreekt wel over de meest persoonlijke zaken. Die gaan via de krant letterlijk naar Jan en alleman.”
In die jaren bleef zijn begeerte om predikant te worden. „Ik sprak daarover niet met anderen en heb mijn RD-tijd ook bepaald niet als een ‘tussenstationnetje’ gezien. Ik heb er altijd met genoegen gewerkt.”
De gang naar de Theologische School in Rotterdam in 2001 was voor zijn collega’s een volslagen verrassing.
„Ik heb niet gezegd dat ik naar het curatorium ging. Het was op een dag dat ik zou thuiswerken. Ik heb met mijn vrouw afgesproken dat ze maar moest zeggen dat ik ‘een afspraak in het westen van het land had’ als er iemand belde. Dat was geen onwaarheid.”

De Kandelaar
Ruim drie jaar later - zijn studie werd in verband met zijn vooropleiding een jaar ingekort - werd ds. De Heer bevestigd in Middelburg-Centrum.
Al snel lijfde het deputaatschap Israël hem in en schreef de dominee voor de Israëlbode. Vorig jaar deed zendingsblad Paulus een beroep op hem. Zijn schrijfervaring kwam hem ook goed van pas voor het landelijke kerkblad De Saambinder en, plaatselijk, bij het samenstellen van De Kandelaar. „Dat is een eigen gemeenteblad. Het biedt een prachtige gelegenheid om allerlei zaken met de gemeente te delen.”
Zijn brede kennis van de evangelische beweging leidde in 2009 tot een boek over dat onderwerp. Het was prof. A. van de Beek die er bij ds. De Heer op aandrong een breder onderzoek te doen naar de invloed van de evangelische beweging op de reformatorische gezindte. „Ik wilde dat aanvankelijk niet, vooral in verband met het vele pastorale werk in de gemeente.”
Uiteindelijk ging hij, na instemming van de kerkenraad, overstag, op voorwaarde dat „het niet ten koste van de kerkelijke gemeente zou gaan en aantoonbaar dienstbaar zou zijn voor de gezindte”. Een dag per week reserveert hij in principe voor zijn studie. Hij spreekt liever niet van een promotieonderzoek. „Je moet de huid niet verkopen voordat de beer is geschoten.”

Mediatraining
Ds. De Heer heeft veel gemak van zijn journalistieke jaren. In het schrijven en ook in de omgang met andere media. „Omdat je weet hoe het werkt, ben je beter voorbereid en in staat hen op de juiste manier van een antwoord te voorzien. Zo belde De Volkskrant enkele jaren geleden met een vraag over de ophef rondom dominee Hendrikse hier in Middelburg. Je weet dat een telefonische reactie gemakkelijk verkeerd kan worden uitgelegd. Ik heb gezegd dat ik hen in korte bewoordingen per mail een reactie zou sturen. Binnen een kwartier, wel met de voorwaarde dat ik letterlijk geciteerd zou worden. Dat werkte, het stond er onverkort in.”
In dat licht acht hij mediatraining van opinieleiders in de reformatorische gezindte „best nuttig. Zwijgen dient niet altijd de zaak. Je moet wel intern goed afspreken wie de woordvoering doet en je daaraan houden.”
Ook bij zijn werk in de gemeente heeft hij profijt van zijn vlotte pen.
„Je komt soms mensen tegen die moeilijk spreken en zich beter op papier kunnen uiten. Dan krijgen ze altijd een brief terug. Ik schrijf er heel wat per jaar.”
Ondanks alle vaardigheden voelt ds. De Heer zich geen journalist meer.
„Ik heb gemak van wat ik in het verleden deed, zoals een wiskundige of econoom dat op een andere plek in de maatschappij ook kan hebben. Maar ik ben nu nul procent journalist, alleen dienaar van het Goddelijke Woord.”

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen