Hij predikte hen Jezus

Op 9 januari was het een eeuw geleden dat ds. Jac. van Dijk werd geboren. Hij werd vooral bekend als predikant die in bijna elke dienst wel een glimlach of zelfs een spontane schaterlach ontlokte. Er gingen wel geruchten dat hij een broer was van de komiek Ko van Dijk. Iemand vroeg eens: „Bent u een broer van Ko van Dijk?” Hij antwoordde: „Nee, dat ben ik zelf.” Zo was inderdaad zijn naam voor de intimi.
We zouden hem zeer tekortdoen als hij werd neergezet als „verhaaltjesdominee”, „Wim Kan van de kansel” of nog erger, zoals iemand hem eens schreef: „Jij bent een radiodominee, jij spreekt voor de ratelkast van de duivel, ’t is laag met je afgeloope (...) Jouw verstand brengt je tot razernij.”
In de Veluwse Kerkbode van 1 september 1962 schreef hij, na wat over zijn vakantie uitgewijd te hebben: „De HEERE, Die tot hiertoe spaarde, geve dat van mij gelde wat de Geref. Gemeente te Barneveld op het graf van Ds. Fraanje zette:

‘k Heb and’ren al de rechten van Uw mond
Met lust verteld, hen vlijtig onderwezen.
Uit al de schat van ’t grote wereldrond
Is nooit die vreugd in mijn gemoed gerezen
Die ‘k steeds in Uw getuigenissen vond,
Door mij betracht en and’ren aangeprezen’.

Op zijn grafsteen op begraafplaats Heiderust in Velp staan behoudens zijn naam slechts de woorden „En hij predikte hen Jezus”. En dat heeft hij gedaan. In zijn eertijds als vrijzinnig predikant onder een deksel, later klip en klaar.
Op een manier zoals alleen hij dat kon. Heel laagdrempelig ook. Zijn dagboek ‘Uw vreugde tegemoet’ heb ik meer dan eens gegeven aan pasgetrouwde stellen van wie ik wist dat menig stichtelijk boekwerk te hoog gegrepen zou zijn en daarom ongelezen zou blijven.
Ooit werd Van Dijk verwaardigd een college te geven aan de theologische faculteit te Utrecht, voor prof. dr. H. Jonker. Het was in de bitter koude maand februari van 1963. Welgeteld een halve eeuw geleden. De opmerkingen die hij toen maakte, zijn voor de predikanten van vandaag nog steeds relevant.
„De predicator moet weten dat de Heere hem beval: ‘Geef gij hun te eten.’ (...) Hij moet bezeten zijn door het verlangen om zielen te winnen.”
„Met de preken zult u dagelijks bezig moeten zijn. Het is eenvoudig belachelijk dat men veronderstelt daarvoor de zaterdag te moeten bestemmen. (...)
U moet voortdurend bezig zijn aan de voorbereiding en dus: lezen, lezen en nog eens lezen.”
„Het is beslist nodig dat u (zoals de marktkoopman) uw ‘waar’ aanprijst. (...)
Zoveel mogelijk zal men het Woord moeten preken en niet lezen. Het onrustig opkijken van en neerkijken op het prekenboekje worde vermeden, opdat de gemeente niet zeggen zal: ‘Onze dominee preekt zoals een kip drinkt’.”
„Uw preek dient biddend voorbereid te worden. (...) Augustinus leert ons wat het is om bijbels te preken. Zijn eerste en bijna enige bronwerk was de Schrift. Hij raadde aan: ‘Wees eerst bidder, dan spreker’.”
„Noodzakelijk is dat men kennis draagt van de tijd waarin men leeft.”
„Van u mag verwacht worden dat u meent wat u zegt; dat u achter de boodschap staat. (...) U zult het ‘goed dat nimmermeer vergaat’ met alle overtuiging die in u is, dienen aan te prijzen.”
„U zult moeten spreken naar het hart van Jeruzalem (Jesaja 40:2) en er u voor wachten om bepaalde figuren, die kerkelijk invloed hebben, naar de mond te praten. Wanneer u aan de voeten van een of andere dorpsster (in of buiten de kerkenraad) gaat zitten, is het mogelijk dat u uw zelfstandigheid (en persoonlijkheid, voor zover aanwezig!) verliest.”
„Zegt de rechtvaardige dat het hem wel zal gaan, wee de goddeloze, het zal hem kwalijk gaan.”

Er wordt momenteel veel gediscussieerd over vorm en inhoud van de preek. Wil echter van een dienaar van het woord gelden: „en hij predikte hen Jezus”, dan kan hij niet om de noties van Van Dijk heen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen