Kerkfamilie aan het Mijnsherenplein
SGP-secretaris drs. P.A. Zevenbergen werd in de Gereformeerde Gemeente van Rotterdam-Zuid gedoopt toen het ledental op zijn hoogtepunt was. Bijna een halve eeuw later, toen de gemeente van 3500 tot 550 mensen was geslonken, verhuisde hij naar Barendrecht. „We hebben de stad opgegeven. Eigenlijk zouden we er moeten blijven, maar dat is wel steeds moeilijker geworden.
Zevenbergen woont al ruim 34 jaar in Alblasserdam. „Maar je blijft Rotterdammer. Al is het alleen al in je spraak. Onlangs vroeg een student: ‘Komt u uit Rotterdam?’
Kennelijk blijft dat hoe dan ook hoorbaar.”
De wieg van Peter Zevenbergen stond in februari 1956 aan de Dahliastraat in het stadsdeel ten zuiden van de Nieuwe Maas. Tegelijk met vijftien andere kinderen werd hij gedoopt door ds. M. Blok, die toen in de (eveneens zeer grote) gemeente aan de Boezemsingel stond. De gemeente van Zuid was kort tevoren vacant geraakt, maar kreeg in hetzelfde jaar weer een predikant: ds. Chr. van Dam nam de plaats van ds. A. de Blois in.
Het gezin Zevenbergen maakte dat nog net mee, maar verhuisde in 1957 naar IJsselmonde. „Daar kwam mijn vader vandaan. Die liep in zijn jeugd tweemaal per zondag de grote afstand naar het Mijnsherenplein. In IJsselmonde was in 1925 een vrije gemeente ontstaan, maar die sloot zich pas in 1947 aan bij de Gereformeerde Gemeenten. Vanaf 1957 kerkten we daar wel. Omdat het er echter vaak leesdienst was, ging ik met mijn broers nogal eens naar het Mijnsherenplein. Ds. P. van der Bijl stond er toen, later ds. G. Schipaanboord. Als je mensen van Zuid sprak, hoorde je vaak de naam van ds. W.C. Lamain. Die heeft een stempel op de gemeente gezet. Die behield een speciale plaats in zijn hart. Als hij Nederland bezocht, hield hij hier de laatste preek. Ds. Schipaanboord of ouderling A. van Bochove sprak hem dan toe. Indrukwekkend.”
De gemeente op Zuid was volgens Zevenbergen „één kerkelijke familie. Een dorpskerk in de stad, met hechte onderlinge banden. De mensen ontmoetten elkaar ook doordeweeks.
Mijn vader werkte op een scheepswerf waar ook vele anderen uit de kerk in dienst waren.
Zuid was een gemeente die heel trouw opkwam en die een schriftuurlijk-bevindelijke prediking voorstond. In de jaren vijftig en zestig was het een jonge gemeente, met veel kinderrijke gezinnen. Mijn overgrootvader T. van Driel was hier ouderling.”
Victory Outreach
Aan de buitenkant is er nauwelijks iets veranderd aan de kerk aan het Mijnsherenplein, gebouwd in 1928. De pastorie ernaast oogt verpauperd, met verveloze raamkozijnen waarvan hier en daar stukken zijn weggerot. De kerk zelf is weer volop in gebruik. De Gereformeerde Gemeente hield er in het najaar van 2004 de laatste dienst en verkocht het gebouw aan Victory Outreach, een charismatische gemeente die onder meer actief is onder verslaafden en gevangenen. Ze behoort tot een internationale kerk, in 1967 opgericht in het Amerikaanse California. De beide zondagse diensten – zowel Nederlands- als Engelstalig – trekken zo’n 400 bezoekers, veelal van allochtone afkomst. De rij vlaggen aan de galerij laat het internationale karakter van de samenkomsten zien.
De kerk is de hele week open. „Voor mensen die hier willen bidden”, zegt de portier. „’s Woensdags hebben we ook een dienst, en op vrijdagavond een jeugddienst.”
Schijnwerpers belichten het podium, op de plaats waar decennia lang een houten kansel stond. Erboven, waar vroeger het orgel een plaats had, is de Naam Jezus in grote letters aangebracht. Op het podium staan vele muziekinstrumenten, ervóór een lessenaar.
„Aan weerszijden van de preekstoel waren twee grote banken”, wijst Zevenbergen. „an de ene kant zaten twaalf ouderlingen, aan de andere kant twaalf diakenen.” De toenmalige consistoriekamer is nu een van de twee ruimten voor de kinderoppas.
Toen de kerkruimte in 1988 vanwege het teruglopende ledental van de Gereformeerde Gemeente werd verkleind, werd het meubilair een slag gedraaid. Op de plaats waar de kansel toen kwam te staan, hangt nu een groot kruis. „De lampjes achter de Naam Jezus en achter het kruis doen we nooit uit”, zegt de portier.
De zaal die bij de verkleining van de kerkruimte werd afgescheiden, is nu “fellowshipruimte”, waar mensen elkaar kunnen ontmoeten. In het schuin alopende plafond is een vroegere galerij herkenbaar. „Wij zaten vaak op een van de drie galerijen”, zegt Zevenbergen. „De kerk zat mudvol. Ook op de uitschuifjes van de banken zaten mensen.”
Er staan tafeltjes met stoelen in de fellowshipruimte. Zevenbergen probeert een van de oude kerkbanken uit die tegen de muren staan: „Een korte zitting; de leuning nogal rechtop, aan de bovenkant een harde rand. Niet echt comfortabel.”
Toen IJsselmonde nog een vrije gemeente was, werd ze bediend door ds. B. Toes. Hij vertrok in 1945 naar Kinderdijk en sloot zich met die gemeente in 1953 aan bij de Oud Gereformeerde Gemeenten in Nederland.
Toen Zevenbergen in 1978 met een kleindochter van ds. Toes trouwde, maakte hij eveneens de overstap naar de Oud Gereformeerde Gemeente van Kinderdijk. „In onze verkeringstijd hoorde ik in IJsselmonde een preek van Erskine over Hooglied 2:8 lezen: „Dat is de stem mijns Liefsten, zie Hem, Hij komt, springende op de bergen, huppelende op de heuvelen.” Een week later hoorde ik in Kinderdijk dezelfde preek voorlezen, en kort daarop heb ik hem nog eens beluisterd in de Gereformeerde Gemeente in Nederland van Alblasserdam. De inhoud van de preken was hetzelfde, maar aan de andere cultuur in de Oud Gereformeerde Gemeenten, zoals de spreektrant van sommige predikanten, moest ik in het begin even wennen.”
Dienst na de dienst
Van tijd tot tijd kwam Zevenbergen terug aan het Mijnsherenplein: als het Wartburg College er een jaaropening hield. „Dan voelde je je weer een beetje thuiskomen.
Er ligt hier zoveel geschiedenis. Mijn moeders ouders behoorden tot de velen uit Zeeland en van Flakkee die in de jaren twintig en dertig naar Rotterdam trokken.
De gemeente groeide hard, maar ds. Lamain was een samenbindend fi guur.
Er was veel geestelijk leven. Ten tijde van ds. Lamain was er na de dienst vaak nog een dienst: in de consistoriekamer werd nog lang nagepraat. De volgende predikant, ds. De Blois, was wat zakelijker. Zo heeft elke predikant zijn eigen karakter.
Er zijn in deze kerk wonderen gebeurd. M.C. Noorthoek, een zwager van mijn opa, kwam vanuit Sint Philipsland rond de kerstdagen op familiebezoek in Rotterdam. Ds. Lamain preekte over Mattheüs 2:15: „Uit Egypte heb Ik Mijn Zoon geroepen.” Onder die preek werd Noorthoek in het hart gegrepen. Dat moet in 1933 geweest zijn. Hij was toen al niet zo jong meer. Later werd hij ouderling in de Oud Gereformeerde Gemeente van Sint Philipsland.
Mijn oma is in 1933 jong overleden. Ds. Lamain leidde de begrafenis, maar moest bijtijds weg. Daarom verzorgde oefenaar C. Spreeuwenberg de sluiting. Onder diens gebed werd Willem Verwijs, een broer van mijn oma, stilgezet. Hij deed weinig meer aan godsdienst en werkte op zondag, maar de Heere kwam hem tegen. In de jaren zestig was hij ouderling aan het Mijnsherenplein.”
Van een afstand bleef Zevenbergen de Rotterdamse gemeenten volgen. „Ze werden niet kleiner door kerkverlating, maar doordat velen naar omliggende plaatsen trokken. De gemeenten vielen op die manier steeds meer uit elkaar, al kwamen de leden elkaar in buurgemeenten vaak weer tegen. Mijn vader kerkt nu in de Gereformeerde Gemeente van Hendrik-Ido-Ambacht; veel mensen daar kent hij nog vanuit Rotterdam.”
Drs. P.A. Zevenbergen
• adjunct-directeur vwo-bovenbouw en plv. locatiedirecteur op het Wartburg College, locatie Guido de Brès in Rotterdam.
• docent Nederlands aan de docentenopleiding (LVO) van Hogeschool De Driestar.
• secretaris van het SGP-hoofdbestuur.
• voorzitter van de SGP-kiesvereniging in Alblasserdam; eerder gemeenteraadslid (1985-2002) en wethouder (1994-2006).
• diaken in de Oud Ger. Gem. in Ned. te Kinderdijk (sinds 3 januari).
• voorzitter van Adullam gehandicaptenzorg.
• scribent in De Banier, de Gezinsgids en Om Sions Wil; voorheen 17 jaar in het landelijk Kerkblad van de Oud Ger. Gem. in Ned.
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van woensdag 13 februari 2013
Terdege | 100 Pagina's