Zindelijk maken is kinderspel

De moeder van zes kinderen (de jongste is nu een half jaar) weet dat ze met haar opvattingen over zindelijk worden afwijkt van de trend. Met haar boek ‘Zindelijk maken is kinderspel’ laat ze een nieuw geluid horen.
„Langzaam komt er verandering in de opvattingen over vroeg zindelijk worden. Dat merk ik aan de afname van het boekje. Het is in februari 2012 uitgekomen en het is nu al aan z’n vierde druk.”

‘Geen dwang’ is het vaak gehoorde advies op consultatiebureaus. Het groeiboekje anno 2013 zegt: „De meeste kinderen leren het tussen 2 en 4 jaar. De meeste kinderen worden ’s nachts droog tussen hun derde en zesde jaar. Maar er is een grote groep die later ’s nachts droog blijft.”
Debby, die de zorg voor haar gezin combineert met een psychologenpraktijk, ging op zoek naar andere visies op zindelijk worden.
„In een opvoedingsboek uit 1953 kwam ik de opmerking tegen dat kinderen tussen één en anderhalf zindelijk kunnen zijn, en ’s nachts wanneer ze een jaar of twee zijn. Lukte dat niet, dan moest er gezocht worden naar een medische oorzaak. Zo lag dat toen dus!”

Stukje opvoeding
Hoe komt het dat kinderen tegenwoordig zoveel later zindelijk worden?
„Als je tot zo’n vijftig jaar terug je kind vroeg uit de luiers had, was je een goede moeder. Het was gewoon een soort opvoedingscheck. Moeders zetten het potje op tafel en zeiden tegen hun peuter: ‘Nou ga je plassen.’
Ik denk dat op consultatiebureaus werd gesignaleerd dat er op dat terrein dingen geforceerd werden. In een soort overreactie werd vervolgens gezegd: ‘Je moet je kind niet dwingen, wacht tot het zelf aangeeft dat het moet plassen.’ Ja, dat is weer het andere uiterste. Ik heb gezocht, maar er is nergens een wetenschappelijk bewijs te vinden dat later zindelijk worden het kind ten goede komt.”
Volgens Debby heeft haar methode om kinderen op de leeftijd van anderhalf zindelijk te maken niets met dwang van doen. „Het is gewoon een stukje opvoeding. Je leert je kind toch ook z’n tanden poetsen en met mes en vork eten? Je doet het voor het belang van het kind. Het voelt voor hem of haar vervelend om met een natte of volle luier te lopen.”

Gezellige sfeer
Hoe gaat Debby te werk? „Voor mezelf heb ik de voorwaarde gesteld dat het kind moet kunnen lopen. Dan is het in mijn beleving geen baby meer. Ik begin dan om het op vaste momenten op het potje te zetten. Gewoon net na het eten, want er is bij kinderen nog een heel duidelijke reactie nadat ze iets hebben gegeten of gedronken.”
Debby’s eenvoudige recept bestaat uit een leuk liedje en gewoon even wat aandacht. „Het gaat erom een gezellige sfeer te creëren voor de kinderen, waarin ze goed kunnen ontspannen.”
De no-nonsensemoeder heeft het niet zo op stickerboekjes of andere beloningssystemen die het kind moeten stimuleren om zindelijk te worden. „Laat ik het zo zeggen: Ik heb het nooit hoeven gebruiken. Ze mogen daarna weer gaan spelen, dat is toch ook leuk? Ik hoef ze niet te belonen, want zindelijk worden is voor hun eigen bestwil.”

Is het waar dat kinderen sneller zindelijk worden wanneer ze wat ouder zijn en beter begrijpen waarom ze op het potje gaan?
„Daar kom je alleen achter wanneer je ermee wacht tot ze bijvoorbeeld drie zijn. Dan gaat het misschien sneller. Maar het kan dan ook zijn dat ze veel langer in een luier hebben gelopen dan nodig is. Weet je, het is gewoon een kwestie van verzorging en een stukje aandacht. Je moet je kindje een beetje willen helpen.”

„Geen snoepjes, wel stickers”
Joke van den Heuvel-Vrijer (74) was veertig jaar consultatiebureau- arts, in onder meer Den Haag. In de loop van haar werkzame leven zag ze dat moeders steeds later begonnen met hun kinderen op het potje te leren gaan. „Toen ik in 1964 begon, was het normaal om rond een jaar of twee te starten met zindelijkheidstraining. Toen ik in 2005 stopte met werken, liepen kinderen tot ruim drie jaar in de pampers, al verschilt het sterk per kind.”
De arts heeft wel een idee waardoor het komt dat de leeftijd van zindelijk worden verschoven is. „Ouders willen hun kinderen tegenwoordig minder dwingen. Nou, daar zit wel iets in. Verder zijn er ook praktische veranderingen. Je was als moeder meer gemotiveerd om je kind zindelijk te krijgen omdat de katoenen luiers je een hoop werk gaven. Met pampers is die motivatie er veel minder.”
Zou het ook komen omdat ouders lakser zijn geworden? ,,Dat zou ik niet willen zeggen. Moeders zijn wel minder vaak thuis en als ze thuis zijn, is er minder regelmaat. Het ontbreekt ze vaak aan tijd.”

Mevrouw Van den Heuvel adviseerde moeders vaak om met een jaar of twee te gaan proberen of het lukt om te plassen op het potje. „Kwam er niets, dan stopte je na een paar dagen. Lukte het wel, dan was het mooi meegenomen. Tegen een kind van twee kun je nog gemakkelijker zeggen: En nou blijf je nog even zitten. Maar is een kind drie jaar, dan heeft het al zo’n sterk ontwikkelde wil, dan is het maar de vraag of het mee wil werken. Het is wel zo dat het met een kind van drie vaak sneller gaat.”
Het is belangrijk om het kind te prijzen wanneer het goed gaat.
„Woorden zijn heel belangrijk. Je kunt beter niet met snoepjes of cadeautjes beginnen. Een sticker vind ik niet zo gek als ze het net leren.”

‘Zindelijk maken is kinderspel’
Debby Mendelsohn schreef voor haar kinderen op hoe ze hen hielp om vroeg zindelijk te worden.
Toen andere moeders ook interesse toonden, vond Debby, na vijf kinderen zindelijk te hebben gemaakt, de tijd rijp om er een boekje over te publiceren. In ‘Zindelijk maken is kinderspel’ spreekt ze niet alleen als ervaringsdeskundige. Ze ondersteunt haar betoog ook met wetenschappelijk onderzoek.
De auteur benadrukt vooral dat zindelijkheid trainen niet moeilijk is. In een vijfstappenplan geeft ze aan hoe kinderen op de leeftijd van anderhalf al overdag droog kunnen zijn. Ook geeft ze antwoord op praktische vragen, bijvoorbeeld of je wel moet trainen vlak voor een verhuizing of de geboorte van een broertje of zusje. En hoe je het op vakantie kunt doen. „Maar”, zegt ze ook, „het is geen wedstrijd om je kind zo snel mogelijk uit de luier te hebben. Het moet leuk blijven.

Forte uitgevers BV; ISBN: 9789058779472; € 12,95.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen