Het oude Palestina

De opluchting overheerst. Eind februari besloten Provinciale Staten van Gelderland, tegen de zin van het dagelijks bestuur van de provincie in, voor de laatste keer met een subsidie het museumpark te steunen.
„Dat was heel spannend”, aldus Christien Meyboom (68) en Marie Christine Verbruggen (56). De vrijwilligers van het eerste uur zijn al ongeveer een kwarteeuw actief voor het relipark. „We hebben de paters van de Montfortanen, die vroeger de rondleidingen verzorgden, nog gekend.”
Ze hebben zich op hun eigen wijze ingezet voor het behoud van Orientalis en doen dat nog. „Als vrijwilligers hebben we geen andere belangen. We willen voorbij ons richten op de boodschap van Orientalis en op die wijze de ziel van onze bezoekers prikkelen.”

Basiliek
De voormalige Heilig Landstichting, het latere Bijbels Openluchtmuseum en huidige Orientalis, bij Nijmegen heeft een indrukwekkende leeftijd. De Waalwijkse kapelaan Arnold Suys raakte in 1903 tijdens een pelgrimstocht naar Palestina zo onder de indruk van de wereld van het Midden-Oosten, dat hij deze in zijn geboorteland wilde tonen. Samen met de Nijmeegse kunstenaar Piet Gerrits en architect Jan Stuyt vormde hij de stuwende kracht achter de bouw van de omgeving waarin Jezus Christus tijdens zijn omwandeling op aarde, lijden en sterven geleefd moet hebben.
In 1906 werd een begin gemaakt met het ‘nabouwen van het Heilige Land’. En zo verrees het voorportaal van een basiliek. Van het aanvankelijke idee voor een enorm Godshuiskerk, dat geschikt zou zijn voor 10.000 mensen, kwam het nooit. Wel werden daarna Beth Juda, de herberg Karavansarai en een Romeinse straat gebouwd. De laatste is opgezet naar het voorbeeld van de straten van Jeruzalem aan het begin van onze jaartelling.
De pelgrims bezochten in het eerste deel van de vorige eeuw massaal de Heilig Landstichting (het aanpalende dorpje heet nu nog zo). „Het was onmogelijk om in die tijd Palestina te bezoeken. Daarom werd die omgeving hier nagebouwd”, aldus Marie Christine Verbruggen.

Nebo
Bezoekers neemt ze bij een rondleiding direct mee naar het bouwfragment van wat de enorme basiliek had moeten worden, nog steeds het hart van het museumpark.
Vanaf de heuvel loopt er een rechte lijn naar het klooster van de Redemptoristen, waarvan de toren boven de bomen uitsteekt. „Dit verbeeldt de berg Sion. Het klooster van de Redemptoristen staat op Nebo, de berg van Mozes.”
Anno 2013 is het soms lastig dit aan grote groepen bezoekers uit te leggen. Ze hebben weinig of geen weet van de Bijbelse verhalen. „Het is schokkend om te merken hoe de kennis over de religies is afgenomen. We peilen daarom ook vooraf de groepen met de vraag hoe lang ze een rondleiding willen en hoe uitgebreid we op verschillende deelonderwerpen kunnen ingaan.”
Van het hoofdgebouw gaat naar Beth Juda. Het is een kopie van een dorpje dat zich in het huidige Jordanië bevindt. „Alleen is het iets kleiner, ongeveer een derde. Waarom dat gedaan is, weten we niet”, zegt Verbruggen. Ze toont de binnenkant van een van de woningen.
„Zo moet Maria hebben geleefd. Als ik groepen schoolkinderen meeneem, geloven ze niet dat een huis als dit aan wel tien mensen onderdak bood.”
We passeren achtereenvolgens de voor reizigers in die tijd zo belangrijke herberg en een Arabisch dorpje, dat later is aangebracht. Dat past in de verbrede doelstelling van Orientalis, dat de naam Bijbels Openluchtmuseum achter zich liet en ook uitgebreid aandacht schenkt aan de islam.

Rijksmonumenten
Aan het begin van een drukke stadsstraat valt het paleis van Pilatus op. De route voert verder langs een tentenkamp voor nomaden in een woestijnachtige omgeving, de woning van Abraham. Aan het begin van een drukke stadsstraat valt het paleis van Pilatus op. Daarna komen we in Jeruzalem. Aan het begin van de drukke straat met woningen uit vele culturen staat het paleis van Pilatus. Gids Verbruggen kent Jeruzalem en vindt dat hier de route die Jezus volgde beter tot zijn recht komt dan die in de hoofdstad van Israël. „Die drukke straten daar geven geen helder beeld.”
Vlakbij bevindt zich de begraafplaats van de voormalige Heilig Landstichting. Die behoort niet tot het museumpark, maar vervult wel een belangrijke functie, zeker voor de gelovige rooms-katholieken. Tussen grote praalgraven van belangrijke vertegenwoordigers van de roomse kerk in Nijmegen en omgeving worden de Hof van Gethsémané en Golgotha uitgebeeld. Op een heuvel aan de rand is een zogenaamde Hemelvaartkoepel gebouwd. Er worden nog steeds doden begraven.
Net buiten de begraafplaats staat de parochiekerk. De bijzondere Cenakelkerk met zijn twee torens is, net als verschillende andere rijksmonumenten op de begraafplaats en in het museumpark, de afgelopen jaren gerestaureerd. Ernaast staat een klooster en via bijgebouwen is de kerk verder verbonden met de woning van de parochiepastoor.

Koran
Orientalis, dat vorig jaar ruim 40.000 bezoekers trok, staat voor de zware opdracht het bezoekersaantal weer op te krikken naar circa 100.000. Dat benadert de gouden jaren van weleer, toen de Heilig Landstichting soms door 120.000 mensen werd bezocht.
In het hoofdgebouw is een expositie ingericht. Naast aandacht voor Joden en christenen worden ook Mohammed en zijn Koran belicht. Orientalis spreekt in haar documentatie graag over een ‘reis door de wereld van drie heilige boeken’. Met het toevoegen van de Koran, die pas zeven eeuwen later ontstond, wordt door het relipark gesproken over „rie religies met een en dezelfde God”. Die mening delen reformatorische christenen niet. Zij zullen verder de verwevenheid van de joods-christelijke tradities met die van de islam betreuren.
De dorpjes, het tentenkamp, de herberg en de stadsstraat zijn een goede weergave van het leven van weleer. Gezien de ontstaansgeschiedenis zal het de bezoeker niet verbazen dat verschillende elementen van Orientalis sporen van het rijke roomse leven van weleer vertonen.

Informatie

Orientalis is ‘s maandags gesloten, m.u.v. Tweede Paasdag en Tweede Pinksterdag. De toegangsprijs bedraagt € 8,50. Kinderen tot en met 15 jaar betalen € 6,00. Groepen krijgen korting.

www.museumparkorientalis.nl

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen