Een oase in Ouddorp

Een dunne nevel drijft vanaf de zee landinwaarts. Het gordijn van ragfijne druppels geeft het weidse land buiten Ouddorp een mystieke sfeer. In de luwte van het dijkje waarachter de N57 en het Grevelingenmeer schuilgaan, ligt diaconaal gastenhuis ‘de Oase’. Ver van de drukte van het Ouddorpse strand. Zelfs geboren eilanders komen zelden in deze uithoek van het dorp. Het woonkamerraam van de riante bungalow is een levend schilderij. „Van de week zat er een hele groep wulpen in het weiland", vertelt Annie. Drie weken geleden kwam ze naar de Oase. Alleen de kerkenraad en een deel van de familie is ervan op de hoogte. De wijdere kring van vrienden en bekenden weet niet beter of Annie is op vakantie. „En dat is het ook wel een beetje", glimlacht de bejaarde weduwe. „Het is hier prachtig."

Na het overlijden van haar man en het ingrijpende verlies van een kind leek ze zich wonderwel staande te kunnen houden, maar in het achterliggende jaar liep ze vast. „Ik had een raar hoofd en kon m’n werk niet goed meer doen. Omdat ik veel te laat naar bed ging, lag ik overdag vaak te slapen."

Aquarel
Een pastoraal medewerker uit haar kerkelijke gemeente wees haar op de Oase. Aanvankelijk wilde ze er niet van horen. In augustus ging ze toch naar Ouddorp. „Ik moest wel een knopje omzetten. Ja, waarom? Schaamte, denk ik. Het is goed mogelijk dat je hier bekenden tegenkomt." Het intakegesprek met de gastbegeleiders Jacoline Stroo en Janneke Grinwis deed haar de knoop doorhakken. „Ik zou eerst voor veertien dagen komen, maar ze vonden het beter dat ik wat langer bleef. Dat voelde ik zelf ook wel. Door alle gesprekken komt er wel het een en ander los. Vooral de gesprekken met de pastoraal werker vind ik heel waardevol."
In de huiskamer hangt de krans die ze met een creatieve workshop heeft gemaakt. Tot haar eigen verbazing komen in de Oase ongedachte kwaliteiten naar boven. Ze maakte ook twee kettingen, en een kunstwerk van ruw hout. „Gisteren hebben we geschilderd."
Het resultaat ligt in haar kamer: een verrassend goed geslaagde aquarel van een roos. „Morgenochtend gaan we wandelen onder leiding van een natuurgids. Zo is er elke dag wel wat."

Vuurtoren
Een bemiddelde sympathisant uit de achterban financierde het pand, dat door stichting de Oase wordt gehuurd. De gastenkamers kregen namen die zijn ontleend aan de omgeving: Zand, Zee, Schelp, Strand, Duin en Branding. De gesprekken met de gastbegeleiders vinden plaats in de Vuurtoren, het kantoor voor het kernteam.
Marleen Bijnagte, gastvrouw van deze morgen, draagt de koffie binnen, met kolossale appelbeignets erbij. Eens in de twee weken komt de inwoonster van Stavenisse naar Ouddorp. Hoewel ze door een parttime baan in de thuiszorg al een behoorlijk gevulde werkweek heeft, gaf ze zich bij de start van de Oase meteen op als vrijwilliger. „Ik heb ook zelf het nodige achter de rug. In die periode heb ik veel onbegrip ervaren." In de Oase probeert ze de gasten te bieden wat ze zelf heeft gemist in de jaren waarin haar leven overhoop lag: een luisterend oor. „Dat is eigenlijk het belangrijkste."
Na de koffie gaat ze de was ophangen in de parkachtige tuin. Achter een fraaie vijver vol waterlelies kregen de ganzen een plek, veilig achter gaas. Gasten die dicht bij huis van de buitenlucht willen genieten zonder gestoord te worden, kunnen verderop in de uitgestrekte hof een zitje zoeken. In het houten tuinhuis staan splinternieuwe tweewielers gereed.

Hoge eisen
Ingrid, die tijdens de koffie stil voor zich uit heeft zitten kijken, gaat de deur van de Vuurtoren binnen, voor een gesprek met gastbegeleider Jacoline. Annie zit in haar eigen kamer te breien. Marleen is in de keuken vlees aan het braden, voor de middagmaaltijd.
Tegen half twaalf arriveert Dieta van Wichen. De wijkverpleegster uit Dirksland raakte tijdens haar jaren in het Van Weel-Bethesda Ziekenhuis geboeid door de psychosociale hulpverlening. „Op de intensive care kregen we ook de mensen die een zelfmoordpoging hadden gedaan. We spoelden hun maag en observeerden of het daarna goed bleef gaan. Daar kon je het als verpleegkundige bij laten, maar daar had ik geen goed gevoel bij. Ik probeerde het gesprek met deze mensen aan te gaan." Om wat meer bagage te hebben, volgde ze de cursus psychopastorale hulpverlening. Het vrijwilligerswerk in de Oase sluit daar naadloos op aan. „Ik zie steeds meer mensen vastlopen. Ik denk door de hoge eisen die de maatschappij stelt. En door de secularisatie. Die gaat de gereformeerde gezindte niet voorbij. We gaan het liefst onze eigen weg."

Ganzen
Half een zijn de aardappels gaar. Dieta opent de maaltijd met gebed. Bij Ingrid zijn de sporen van een huilbui zichtbaar. In gezelschap probeert ze zich te vermannen. Na het dessert leest de gastvrouw van deze middag het gedeelte dat het Bijbelrooster vermeldt: de geschiedenis van Elia’s hemelvaart.
Bij de ochtend- en avondmaaltijd wordt een dagboek gebruikt: ’s morgens ‘Elke dag een belofte’ van C.H. Spurgeon, ’s avonds ‘Kracht naar kruis’ van ds. J.J. Poort. Aansluitend geven de gasten een psalm op, of een gezang uit de liedbundel ‘Tot Zijn eer’.
Halverwege de maaltijd stapt Aart van Wolfswinkel de huiskamer binnen. De huisarts uit Hellevoetsluis is niet alleen bestuurslid van de Oase, maar functioneert in de opstartfase ook als coördinator. „Twee keer per week kom ik hier even binnenvallen. Dat is bepaald geen straf. Ik heb een drukke praktijk, dus ook voor mij is dit een oase."
Van half twee tot half drie verkeert het huis in diepe rust. Het verplichte rustuur wordt strak gehandhaafd. Dieta kiept de resten van de warme maaltijd bij de ganzen. Van Wolfswinkel zakt in de zitkuil onderuit in een makkelijke stoel. Over de eerste ervaringen met het diaconaal gastenhuis is hij niet ontevreden. „De meeste gasten zijn bij hun komst totaal uitgeput. Na vier weken fietsen ze anderhalf uur over de kop van het eiland."

Bijbeluur
Het rustuur heeft Ingrid zichtbaar goed gedaan. Samen met Annie en Dieta loopt ze naar de zitkuil, voor de wekelijkse Bijbelbespreking. Ds. J. Koppelaar heeft plaatsgenomen aan het hoofd van de tafel. De hersteld hervormde predikant uit Abbenbroek vervangt zo nodig ds. L. Krooneman uit Schiedam, de pastoraal werker van de Oase. Hij stelt voor het Bijbeluur te openen met het zingen van twee verzen van psalm 66. „Je hoopt hier op bijstand van mensen, maar vooral bijstand van de Heere. Daarover gaat vers acht. Eerder deze week hebben we het met elkaar over afwijzing gehad. Wat kan afwijzing door mensen pijnlijk zijn. Maar van God mogen we zingen: ‘Die nimmer mij heeft afgewezen, noch mijn gebed gehoor ontzeid’."
Het psalmgezang mengt zich met het geritsel van het blad van de berken naast de zitkuil. Achter de vijver gakken de ganzen.
In verband met het thema van deze middag leest de predikant enkele verzen uit Markus 9, over Jezus’ omvangen van een kind. „Wat is hét medicijn tegen afwijzing? De liefde van Christus! Hij neemt dit kind niet alleen aan, Hij omhelst het zelfs. In een ander evangelie staat dat we moeten worden als een kind. Dat betekent niet dat we even onwetend of spontaan moeten zijn. Het betekent dat we moeten kijken naar de Heere Jezus, Die wilde worden als een kind."

Genade
De geschiedenis vormt de brug naar een gesprek over relaties, het thema dat een hulpverlener van Eleos Dichtbij deze week aan de orde stelde. „Zo denkt de wereld over liefde en relaties", zegt de hulppastor van de Oase, terwijl hij twee lege glazen naar elkaar toe beweegt. „Je nadert elkaar en als het voor je gevoel niet meer loopt, ga je weer uit elkaar. De Bijbel spreekt heel anders over het huwelijk. Dit is christelijke liefde."
Met een plechtig gebaar plaatst hij het ene glas in het andere. „In de wereld blijf je partners, in de kerk zijn man en vrouw een twee-eenheid, zoals Christus één is met zijn gemeente. Helaas zijn er ook in onze gezindte maar weinig die dit begrijpen."
Annie zit druk te schrijven, Ingrid luistert zonder iets te zeggen. „Wat komt er bij jullie op als je dit hoort?" vraagt de predikant uit Abbenbroek.
„Als ik terugkijk, heb ik veel te veel mijn eigen leven geleid", zegt Annie. „Het is genade als het anders is", bevestigt ds. Koppelaar. „Ook in mijn leven."

Na de Bijbelbespreking fietst de bejaarde weduwe nog even naar het dorp, voor de laatste keer. Maandag gaat ze naar huis. „Ik wil het weer zelf gaan proberen. In mijn hoofd is het veel rustiger dan toen ik kwam. Dat wat ik hier heb geleerd, moet ik nu zien toe te passen."

Schuldgevoel
Ingrid wandelt naar een uithoek van de tuin, om dat wat ze net heeft gehoord rustig te overdenken. Een halfjaar geleden wees ze het advies om er een poosje tussenuit te gaan nog van de hand. Tot het echt niet meer ging. „Ook de hulpverlener bij wie ik al liep, vond het een goed plan. Ik kon m’n emoties niet meer uiten. Mijn probleem is dat ik voor iedereen zorg, behalve voor mezelf. Dat houdt een keer op."
Het was haar man die haar op de Oase attendeerde. „Hij had wel in de gaten dat er wat moest gebeuren. We houden ontzettend veel van elkaar, en willen het gewoon weer goed hebben." Vooral het afscheid van haar zoontje vond ze verschrikkelijk. „Dat geeft me nog steeds een schuldgevoel. Toch denk ik dat het goed is dat ik hier ben." Vier weken zou ze blijven. Het worden er zes. „Omdat dit een veilige omgeving is, komt er heel veel naar boven. Ik ben nog nooit zo open geweest. Niemand maakt me verwijten of wijst me af."Ook het contact met de andere gasten is heel goed. „Annie is halverwege de zeventig, ik ben halverwege de twintig, maar dat geeft niet. We hebben een soort moeder-dochter-relatie. We kunnen met elkaar gekken en met elkaar huilen. Van Jacoline krijg ik praktische adviezen voor de invulling van de dag, als ik weer thuis ben. Ik moet voorkomen dat ik in het oude patroon terugval."

Ter bescherming van hun privacy zij voor de gasten schuilnamen gebruikt.

Verlengstuk van de kerkelijke gemeente

De Oase, een interkerkelijk diaconaal project van de (Oud) Gereformeerde Gemeenten (in Nederland) en de Hersteld Hervormde Kerk, opende op 17 mei officieel de deuren. Eind juni kwamen de eerste gasten. Het huis in Ouddorp biedt onderdak aan mensen - in de praktijk voornamelijk vrouwen - die psychisch en lichamelijk uit het lood zijn. Ondersteund door gastbegeleiders, pastoraal werkers en vrijwilligers werken ze aan herstel van de balans in hun leven. Alleen de rust en structuur hebben vaak al een heilzame werking. De Oase ziet haar taak in het verlengde van de thuisgemeente en eventuele bestaande hulpverlening.
De maximale verblijfsduur is zes weken. Een dertigtal vrouwen uit de regio is aan de Oase verbonden als gastvrouw. Nieuwkomers krijgen een toerustingscursus. Ook de creatieve workshops op woensdagmiddag, de natuurwandelingen en de werkzaamheden in de tuin worden uitgevoerd door vrijwilligers. Professionele gastbegeleiders, gedetacheerd door Eleos, bieden persoonlijke psychosociale begeleiding. Elke donderdagmorgen verzorgen collega’s van ‘Eleos Dichtbij’ een themaochtend.
Ds. L. Krooneman, parttime predikant van de hersteld hervormde gemeente in Schiedam, is aangesteld als pastoraal werker. Naast de pastorale gesprekken houdt hij eens in de week een Bijbelbespreking, die aansluit bij het thema dat ‘Eleos Dichtbij’ die week behandelt. Op donderdagavond verzorgt een ambtsdrager uit een van de participerende kerken een avondsluiting. Zondags gaan de gasten ’s morgens naar de hersteld hervormde gemeente, ’s middags naar de gereformeerde gemeente van Ouddorp.
De reële kosten van het verblijf in de Oase bedragen 95 euro per dag. Daarvan betaalt de gast 49,50 euro. De rest komt van giften uit de achterban. Zo nodig betaalt de plaatselijke diaconie de eigen bijdrage voor een opgenomen gemeentelid.

Voor meer informatie: www.diaconaalgastenhuisdeoase.nl

Gastbegeleidster Jacoline Stroo

„De meeste mensen die we hier zien, hebben een burn-out. Vaak in combinatie met relatieproblemen, problemen in het gezin en weggestopte trauma’s. We zien ook nogal wat overbelaste mantelzorgers. Door hun karakterstructuur hebben ze sterk de neiging om voor anderen te zorgen, waarbij ze zichzelf lichamelijk en emotioneel verwaarlozen. Een valkuil hier is, dat ze voor andere gasten gaan zorgen. Daarom adviseren we nieuwkomers om niet met andere gasten over hun problematiek te praten.
|Aan het begin van hun verblijf stellen de gasten bepaalde doelen, die we vastleggen in een begeleidingsplan. Die keren in het wekelijkse begeleidingsgesprek terug. Komen mensen tot rust, dan krijgt alles wat is weggeduwd de kans om naar boven te komen. De eerste week moeten ze wennen, in de tweede week gaan ze vaak onderuit. Daarom is een verblijf van twee weken in de praktijk te kort. Vaak gaat het naar vier of zes weken. We hopen dat de gasten tot meer zelfinzicht komen. Dat is nodig om de patronen waardoor ze overbelast of burn-out zijn geraakt te doorbreken. Eens in de week bespreken we alle gasten in het overleg van het kernteam: de gastbegeleiders, de vrijwilligerscoördinator en de pastoraal werker. We kennen hier geen scheiding tussen hulpverlening en pastoraat: de gasten weten dat binnen het kernteam alles wordt gedeeld. Dat vinden ze geen bezwaar, integendeel.
Veel gasten zijn al bekend met de hulpverlening. Daarmee leggen we contact. Is er nog geen hulpverlening in beeld, dan proberen we voor het vertrek van de gasten zo nodig nazorg te regelen. Je kunt van die paar weken in de Oase geen wonderen verwachten. Wij zijn al tevreden als het verblijf hier een keerpunt is. Tot nu toe oordelen onze gasten heel positief over hun verblijf hier, en het programma dat we bieden. Dat geeft moed voor de toekomst."

Coördinator Aart van Wolfswinkel

„In mijn praktijk als huisarts en door mijn parttime baan bij Eleos ontmoet ik veel mensen met psychosociale nood. Voor een deel van hen is het goed om een poosje afstand te nemen van de thuissituatie. Mensen die zich aanmelden, telefonisch of per mail, komen in de opstartfase bij mij terecht. Ik beoordeel of ze bij ons aan het juiste adres zijn. We krijgen ook mensen met behoorlijk zware problematiek aangemeld. Ik verwacht dat dit de komende jaren alleen maar zal toenemen, door de gedeeltelijke ontmanteling van de geestelijke gezondheidszorg.
Duidelijk moet zijn dat de Oase geen behandelcentrum is, ook geen vakantieoord, maar een plek voor mensen bij wie het evenwicht tussen draagkracht en draaglast is verstoord. Belangrijke voorwaarde is dat ze in een groep kunnen functioneren en willen deelnemen aan de activiteiten. Je herstelt niet door hier de hele dag op bed te liggen. Mensen die naar mijn inschatting in aanmerking komen voor een verblijf in de Oase, hebben hier in Ouddorp een intakegesprek met de gastbegeleiders.
Ik stel het zeer op prijs dat de Oase een eigen pastor heeft. Je ziet nogal eens dat het pastoraat er in de psychosociale hulpverlening maar wat bij bungelt. Bij ons zijn zorg en pastoraat nauw verweven. Heel mooi vind ik dat veel gasten in het evaluatieformulier aangeven dat ze in de Oase geestelijk voedsel hebben gekregen. De een door een Bijbelbespreking, de ander door een persoonlijk pastoraal gesprek, een derde tijdens een wandeling met een vrijwilliger of de weeksluiting van een ambtsdrager uit de regio. De wolken braken even en ze ontvingen een lichtstraal uit de hemel. Dat maakt dit huis voor mij bijzonder."

Jubileum-lezersactie

Ter gelegenheid van het 30-jarig bestaan van Terdege als zelfstandig tijdschrift willen we een lezersactie houden voor diaconaal gastenhuis de Oase, dat dit jaar van start ging. U kunt hiervoor een gift overmaken op rekeningnummer 3876.64.386, ten name van Stichting Draagt Elkanders Lasten, met vermelding: de Oase. Draagt Elkanders Lasten, onderdeel van de Erdee Media Groep, verzorgt de financiële afhandeling van de lezersactie. In een later nummer vermelden we wat de actie heeft opgebracht.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen