Uitgever in crisistijd

Tijdens het gesprek haalt echtgenote Gerdien de krat met boeken die Brevier inmiddels heeft uitgegeven. Het zijn er 25 in anderhalf jaar tijd: theologische en stichtelijke werken, romans, prentenboeken en publicaties over maatschappelijke en psychologische thema’s. Het uitgeversvak was Pieter Rouwendal niet onbekend. Acht jaar werkte hij als acquirerend redacteur bij uitgeverij Kok, onderdeel van VBK Uitgevers. Door de reorganisatie bij het conglomeraat van uitgeverijen moest Rouwendal het veld ruimen. „Ik zag het al een poosje aankomen. Dat was een nare tijd, vooral door de onzekerheid. Per 1 mei 2012 stond ik op straat.”
Het aantal vacatures was door de recessie minimaal. Op de sollicitatiebrieven die hij verstuurde, kwam zelfs geen uitnodiging. „Kort voordat het ontslag zijn beslag kreeg, werd ik benaderd door een aantal auteurs en vertalers.
Johan Schouls was bezig met ‘Up to date gereformeerd’, Ruth Pieterman had nieuwe brieven van Ruth Bryan ontdekt, Henk Bakker zocht een uitgever voor zijn boek ‘Gunnende kerk’. Als ik voor mezelf zou beginnen, wilden ze hun manuscript bij mij uitgeven. Het slechte perspectief op de arbeidsmarkt gaf voor mij de doorslag om halverwege 2012 uitgeverij Brevier op te richten.”
Het was een spannend avontuur. Uitgeverijen halen een behoorlijk deel van hun inkomsten uit oude uitgaven die nog steeds worden verkocht. Rouwendal begon bij nul. „Dat betekent dat je in het begin fors moet investeren zonder dat er inkomsten tegenover staan. Bij de boekhandel en de media heb je nog geen naamsbekendheid. Gelukkig kreeg het boek van Johan Schouls heel veel aandacht. Dat was een mooie binnenkomer.”
Op facilitair gebied plaatst het uitgeversvak beginners niet voor grote kosten. De studeerkamer die Rouwendal thuis al had, heet nu kantoor. Het contact met auteurs en freelance medewerkers, onder meer correctors, verloopt grotendeels via e-mail. De opslag van boeken wordt verzorgd door de Christelijke Boeken Centrale en het Centraal Boekhuis. Het contact met de boekhandel is uitbesteed aan het Servicebureau Voor Christelijke Boeken en Ef&EF Media. Geschikte drukkerijen zijn gemakkelijk via internet te vinden. „Vervolgens is het een kwestie van ofertes opvragen en de goedkoopste uitkiezen.”
Sinds het vijfde kwartaal schrijft Brevier zwarte cijfers. „Dat is in een periode van crisis niet slecht. Onze kracht is dat we nauwelijks overheadkosten hebben: geen duur pand, geen vast personeel.”

Breed fonds
De ochtend gebruikt Rouwendal voor het werken aan lopende titels. De meeste middagen is hij druk met het acquireren van nieuwe boeken. Dat vraagt veel speurwerk en leestijd. Belangrijke bron is Publishers Weekly, het tijdschrift voor de uitgeversbranche. „Daarnaast neem ik de nieuwsbrieven van buitenlandse uitgevers en agenten door, en zoek ik op internet naar buitenlandse boeken die voor ons interessant kunnen zijn. Een groot deel valt af, door de kwaliteit of de identiteit.”
Echtgenote Gerdien, afkomstig uit het onderwijs, heeft de kinderboeken onder haar beheer. Tot nu toe bracht Brevier drie prentenboeken op de markt: ‘Sammie en zijn herder’, ‘Kwaak’ en ‘Een huis voor vogel’. Het laatste boek werd door Publishers Weekly uitgeroepen tot beste prentenboek van 2012.
Rouwendal wilde niet een speciiek fonds opbouwen. „Dan word je al snel gedwongen om titels op te nemen waarmee je niet gelukkig bent maar die je toch uitgeeft, enkel en alleen om je nieuwe catalogus vol te krijgen. Daar komt bij dat ik breed geïnteresseerd ben. Bij Kok hield ik me bezig met theologie en kerkgeschiedenis, maar psychologie en ilosoie interesseren me ook.”
Brevier biedt boeken in vijf genres: christelijk geloof, mens en maatschappij, psychologie, ictie en kinderboeken. „Ik ben geen christelijke uitgever in de zin dat ik exclusief christelijke boeken voor exclusief christelijke mensen breng. Voorwaarde is wel dat de inhoud van de boeken niet strijdt met het christelijk geloof.”
De omzet in de algemene markt stijgt link, met name door vertaalde romans en de psychologische boeken. „‘Het kleine boek tegen burnout’ van Jörg Fengler wordt ook door Bruna verkocht.”
Hoge verwachtingen heeft Rouwendal van ‘Nu zijn vrouwen nog niet vrij’ van de Duitse journaliste Birgit Kelle. „In Duitsland is dat een geruchtmakend boek. Kelle breekt een lans voor vrouwen die ervoor kiezen om moeder te zijn, dat is hun goed recht. Haar verzet tegen het doorgeslagen feminisme is niet allereerst christelijk, maar vooral praktisch van aard. Ik denk dat ook in Nederland voor dit boek een markt is. Vrouwen die thuis voor de kinderen zorgen, hebben in de politiek geen lobby. Daardoor wordt hun stem nauwelijks gehoord, maar het gaat nog altijd om een behoorlijke groep.”
De uitgever uit Kampen steekt niet te veel energie in het benaderen van potentiële auteurs met de vraag over een bepaald onderwerp te schrijven. „De jaren bij Kok hebben me geleerd dat dit weinig oplevert. Mensen die wat te zeggen hebben, zijn druk met tal van andere zaken of publiceren al bij een andere uitgever. Via mijn netwerk probeer ik goede manuscripten binnen te krijgen of ideeën voor een boek te ontwikkelen in samenspraak met een auteur.”

Dissertatie
Door zijn nieuwe loopbaan als zelfstandig uitgever, werkend vanuit huis, vallen werk en privé bij Rouwendal tegenwoordig vrijwel samen. „Dat heeft nadelen maar ook grote voordelen. Ik drink samen met mijn vrouw koffi e, we eten samen, bij mooi weer maken we na de lunch een wandelingetje. Als de kinderen uit school komen, neem ik even tijd om naar hun verhalen te luisteren. Dat zou ik niet graag meer missen. De keerzijde is dat je ervoor moet opletten niet altijd met je werk bezig te zijn. Dat is zeker in de opstartfase van een bedrijf een reëel gevaar. De eerlijkheid gebiedt te zeggen dat ik ook vroeger vaak ’s avonds nog zat te lezen. Het verschil is dat het nu om mogelijk interessante boeken of manuscripten voor mijn eigen uitgeverij gaat.”
Van zijn eigen hand verscheen bij Brevier het boekje ‘Verantwoordelijkheid en verkiezing. Een harde noot’. Daar blijft het voorlopig bij, verwacht Rouwendal. „Al mijn tijd wordt opgeslokt door het werken aan boeken van anderen.”
Ook de arbeid aan zijn dissertatie over de predestinatie en de uitwendige roeping bij Calvijn en zijn opvolgers in Genève ligt daardoor vrijwel stil. „Dat is werk voor de vrije uren. Die heb ik momenteel nauwelijks. En het is geen gemakkelijk onderwerp. Ik ben al een heel eind, maar heb het afgeleerd om een einddatum te noemen.” Mocht het proefschrift tot een goed einde komen, dan verschijnt de dissertatie in ieder geval niet bij Brevier. „Ik schrijf hem in het Engels. Daarmee maak je het bereik veel groter.”

Toekomst
Op digitaal gebied is Rouwendal geen pionier maar volger. „De omzet van e-books is in Nederland nog steeds beperkt en de techniek is volop in ontwikkeling. Ik kijk liever een poosje de kat uit de boom voordat ik er geld in stop. Voorlopig blijft het papieren boek toonaangevend, mogelijk blijft dat zelfs zo. Door de razendsnelle veranderingen in de digitale wereld moet je er rekening mee houden dat een e-book dat je nu aanschaft niet meer te lezen is op de tablet die je over vijf jaar koopt. Daar heb je met een papieren boek geen last van. Dat heeft een lange houdbaarheidsduur.”

Over de toekomst van zijn uitgeverij is de oprichter van Brevier redelijk optimistisch gestemd. „Omzet en resultaat laten een stijgende lijn zien.”
Met zijn relatief brede fonds wil hij zich onderscheiden door kwaliteit. „De tijd van de standaardwerken is voorbij, ook in de gereformeerde gezindte. Mensen willen hapklare brokken, niet te ingewikkeld geschreven, en vlot leesbare romans. Daarmee heb ik zelf niets. De kunst is om boeken te vinden die inhoud hebben, en waarvoor toch genoeg belangstelling is.”

www.brevieruitgeverij.nl

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen