Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Een eiland zonder Heiland

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Een eiland zonder Heiland

6 minuten leestijd Arcering uitzetten

Aan de Valkenlaan in Oostvoorne staat de Jeruzalemkerk, het kerkje van de gereformeerde gemeente. Binnen wachten lege banken op komende zondag, als de Schrift wordt geopend, de lofzang wordt aangeheven, Zijn aangezicht gezocht in de dienst der gebeden. Onder dit piramide-achtige dak komen de eilandbewoners samen. Hier vonden velen geborgenheid, saamhorigheid, houvast.

Op de kansel ligt het geopende Woord, waarin de weg der zaligheid is verklaard. Tegen de achterwand staat het orgel, vijf stemmen groot, ooit gebouwd door orgelmaker W.N. de Jong, voor scholengemeenschap De Driestar in Gouda. Achter een schuifwand bevindt zich een zaal voor de vrouwenvereniging en de ledenvergadering.
De kerkzaal biedt ruimte aan 120 bezoekers, zegt ouderling-koster R. Koster. „Als er wat bezoek van buitenaf is, van schippers die op de Maasvlakte liggen, of in de Europoort zijn aangemeerd, of van vakantiegasten uit het kustgebied, dan zit het wel eens halfvol. Wanneer we alleen met onze eigen leden zijn, zijn we ongeveer met z’n veertigen. De schuifwand kan open. Dat was vroeger nog wel eens nodig, nu alleen nog met drukbezochte rouw- of trouwdiensten.”
Terwijl Koster hier en daar een stoel rechtzet, zegt hij: „Dit is toch een lief kerkje, het ziet er schoon en netjes uit. Je bent, als het goed is, toch gehecht aan je eigen kerk.”

Ouderling-koster
De gereformeerde gemeente van Oostvoorne is de laatste maanden met zo’n tien leden gegroeid. Die zijn afkomstig uit de gereformeerde gemeente te Hellevoetsluis, die eind vorig jaar werd samengevoegd met Oostvoorne.
Hellevoetsluis telde in 1982 nog ruim 150 leden en doopleden. Zelfs werd er toen nog even aan gedacht de kerk uit te breiden, maar sindsdien liep het ledental terug, naar soms vijf bezoekers op een zondagmorgen. „In Hellevoetsluis werd wel een grote nieuwbouwwijk aangelegd, maar dat bleek geen kerkmensen op te leveren. En ze hadden daar veel last van een supermarkt naast de kerk. Dat gaf nog wel eens wat geluidsoverlast, zeker de laatste tijd door de zondagsopenstelling van winkels.”
De consulent, ds. L. Terlouw, leidde in november 2013 de laatste dienst in Hellevoetsluis. Sommige leden voegden zich bij Oostvoorne, anderen gingen naar Spijkenisse, Melissant of Dirksland. Ouderling T.A. Dijkhuizen uit Hellevoetsluis kwam de kerkenraad in Oostvoorne versterken.
Koster: „In Oostvoorne vonden we het fijn dat we er wat leden bij kregen. En de mensen uit Hellevoetsluis zeiden: „We kunnen nu tenminste weer zingen.” Ze kerken graag bij ons. Anderzijds vindt iedereen het moeilijk om in een kerk de kanselbijbel te sluiten.”
Koster (56) woont naast de kerk aan de Valkenlaan. In zijn dagelijks leven werkt hij bij de douane op de Maasvlakte. In 1983 werd hij benoemd als koster van de gereformeerde gemeente in Oostvoorne. Inmiddels is hij ook ouderling. „De kerkenraad raakte al meer bezorgd over de vervulling van de ambten. Toen de roepstem naar me toekwam, waren er inmiddels ook werkzaamheden met het ambt. Tegen het ambt kon ik geen nee meer zeggen. Maar ik ben ook koster gebleven.”
De Zuid-Hollandse eilanden staan te boek als behoorlijk kerkelijk. Voor Voorne-Putten geldt dat zeker niet. „Dit wordt wel eens een eiland zonder Heiland genoemd. Dat is natuurlijk wat raar gezegd, want het is zeker niet waar dat de Heere hier niet zou werken, maar de boodschap is duidelijk: Voorne-Putten kent geen bloeiend kerkelijk leven. Wat hier aan kerken staat, heeft moeite om te overleven.”
Voorne-Putten is nooit een kerkelijk eiland geweest, zegt Koster. De kinderen van de reformatorische kerken hier gingen in Hoogvliet naar de reformatorische Koelmanschool. „We hadden daar een touringcar voor die een uur lang langs alle dorpen slingerde. Deze school is echter zo erg in leerlingenaantal teruggelopen, dat hij deze zomer moet sluiten.”
De gereformeerde gemeente in Oostvoorne telt 51 leden, onder wie 16 doopleden. „De gemeente vergrijst. Er zijn hier weinig jongeren en jonge gezinnen. Onze catechisanten moeten naar Dirksland, bijna dertig kilometer verderop. Veel mensen trekken dus weg, naar plaatsen waar reformatorische scholen zijn, waar grotere gemeenten zijn met mogelijkheden om naar catechisatie of naar een vereniging te gaan. Velen verhuizen daarom naar groeigemeenten, zoals Barendrecht, Krimpen aan den IJssel, Hendrik-Ido-Ambacht en Alblasserdam. Ik kan dat natuurlijk geen mens kwalijk nemen, maar voor ons is het wel jammer. Onze eigen kinderen zijn ook van het eiland afgegaan, naar Oud-Beijerland, Brielle en Brabant.”
Koster is niet alleen koster en ouderling. Samen met zijn vrouw verzorgt hij ook de kerkbode. Zijn vrouw bespeelt op zondag het orgel. Zij legt ouderenbezoeken af en is ook al negen jaar voorzitster van vrouwenvereniging Eben-Haëzer, die zes leden telt.

Veertig jaar
In 1950 kwamen in Oostvoorne de eerste mensen bijeen die een bevindelijk-schriftuurlijke prediking begeerden. Een paar jaar later kochten ze een klein schuurkerkje, aan de Mildenburglaan. Ds. M. Blok ging hier vele malen voor. Ouderlingen van omliggende gemeenten kwamen naar Oostvoorne om er een preek te lezen.
Lange tijd bleef Oostvoorne een afdeling van een grotere gemeente, eerst van Rotterdam-Centrum, later van Hellevoetsluis. Op 23 maart 1973 werd Oostvoorne door ds. Th. van Stuijvenberg uit Rotterdam-Zuidwijk geïnstitueerd tot een zelfstandige gemeente. Hij preekte toen over Mattheüs 16:18: „En Ik zeg u ook, dat gij zijt Petrus, en op deze petra zal Ik Mijn gemeente bouwen.” Ds. Van Stuijvenberg legde ook de eerste steen voor de Jeruzalemkerk, die in juni van datzelfde jaar in gebruik werd genomen.
In die beginjaren werden er beroepen uitgebracht door Oostvoorne en Hellevoetsluis samen. In september 1976 ging de laatste beroepsbrief de deur uit, naar ds. A. Hoogerland. „Na 1976 kon er niet meer beroepen worden. De beide gemeenten waren te klein geworden.”
In 1990 waren er in Oostvoorne zelfs meer dan 100 leden. Sindsdien daalde het ledental. In 2005 waren het er 46, in 2012 42, op dit moment 51, dankzij de overkomst van 10 leden uit Hellevoetsluis. Er waren ook wel tijden dat er zorgen waren over de vervulling van de ambten. Ouderling J. Boom bijvoorbeeld stopte daarom pas toen hij 84 jaar was. Ouderling J. van de Bergh was zelfs al in de negentig toen hij bedankte.”
Ds. J.J. van Eckeveld leidde in maart vorig jaar de herdenkingsdienst ter gelegenheid van het veertigjarig bestaan van de gemeente. Hij sprak over Deuteronomium 8:2a: „En gij zult gedenken aan al de weg, dien u de Heere, uw God, deze veertig jaren in de woestijn geleid heeft.” Koster: „Ds. Van Eckeveld noemde onze gemeente een gekrookt riet en een rokende vlaswiek, maar die beide zou de Heere niet verbreken en niet uitblussen.”

Eenvoudig volk
De andere gemeenten binnen de gereformeerde gezindte op het eiland zijn ook klein. „De hersteld hervormde gemeente in Abbenbroek telt ruim tweehonderd leden. De christelijke gereformeerde kerk in Spijkenisse een kleine tweehonderd, die in Zuidland maar vijftig.
De gereformeerde gemeente van Spijkenisse heeft ongeveer 150 leden, maar dat wordt ook al minder. Daarom doet Spijkenisse al veel samen met Hoogvliet. Oud gereformeerde gemeenten en gereformeerde gemeenten in Nederland ontbreken hier zelfs helemaal.”
Er zijn wel wat rooms-katholieken op het eiland. „Die komen voor het merendeel bijeen in de kerk van de Martelaren van Gorcum in Brielle, echt een streekkerk.”
In de consistorie staat een kast met boeken, die is meegekomen met de leden van Hellevoetsluis. Het zijn veelal preken van Lamain, Smijtegelt, Floor en Venema. Koster: „In Oostvoorne komt een eenvoudig volk bijeen. We houden hier van de oude waarheid, waarbij God op het hoogst verhoogd wordt en de zondaar op het diepst vernederd.”
Als orthodox kerkmens ben je op Voorne-Putten wel een beetje alleen. Mevrouw Koster: „Je loopt hier altijd als enige vrouw in een rok.” Koster: „Maar met de Heere kun je overal zijn, ook al zijn we maar alleen.”

Dit artikel werd u aangeboden door: Terdege

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van woensdag 26 maart 2014

Terdege | 92 Pagina's

Een eiland zonder Heiland

Bekijk de hele uitgave van woensdag 26 maart 2014

Terdege | 92 Pagina's