Rond de dikkerd van Zierikzee

De voet van de toren is 24,5 bij 24,5 vierkante meter. De Domtoren in Utrecht, met 112 meter toch royaal de hoogste van het land, valt er volledig bij in het niet: nog niet eens 20 bij 20 meter. Tientallen jaren is er aan de toren van Zierikzee gebouwd. In 1510 stond hij recht overeind. Hoewel, klaar was hij niet, want de dikkerd had op z’n minst 130 meter hoog moeten worden. De stadskas was echter leeg en de bouw werd gestaakt.
Om op zestig meter hoogte toch tot een bekroning te komen, werd bovenop een houten klokkenhuis met een nooddak gebouwd.
Veel later werd die nog eens vervangen door een nieuwe, met in top een windvaan in de vorm van een schip.
In zijn lange geschiedenis heeft de Dikke Toren (een pláátje van Brabantse gotiek) van alles gezien: overstromingen, stadsbranden, belegeringen door Spanjaarden, Fransen en Engelsen, armoede, welvaart en oorlogsgeweld. Alles kwam en ging, maar de Toren bleef staan, netjes op zijn post, als een onverzettelijke wachter.
De toren vormt een markant onderdeel van de ‘Stadsontdekkingstocht door Zierikzee’. Het is een wandelroute door de stad, langs herinneringen aan een roerig verleden van boeren en vissers, kooplieden en patriciërs, dijkwerkers en Oost-Indiëvaarders, kapers en piraten.
Zierikzee ligt aan de Oosterschelde, telt bijna 11.000 inwoners en is de bestuurlijke zetel van de gemeente Schouwen-Duiveland. De stad, met stadsmuren en poorten, kerken en molens, ziet zichzelf graag als de ‘Parel van de Oosterschelde’. Zierikzee is de achtste monumentenstad van Nederland, na veel grotere steden als Amsterdam, Leiden, Maastricht en Haarlem.

Udemans
De Stadsontdekkingstocht voert vanaf de dikke toren door de Poststraat, met het Burgerweeshuis (huisnummer 45) en op nummer 33 de vroegere herberg ‘De Zoutkeet’. Op het adres Meelstraat 37 staat nog steeds de pastorie van Udemans, die van 1604 tot 1649 Zierikzee diende. Toen was er honger naar het Woord en de kerkelijke gemeente groeide in die tijd van 500 naar 3000 lidmaten.
Tegenover Udemans woning staat de keerzijde: ‘De verkeerde wereld’, het voormalige post- en telegraafkantoor.
De route voert langs het Stadhuis uit de zestiende eeuw, waarin nu het Stadhuismuseum is gevestigd. Naast een collectie glas- en zilverwerk, klederdracht en archeologische vondsten is er ook informatie te zien over de watersnoodramp van 1953.
In het oudste huis van Zierikzee, uit de veertiende eeuw, zit de evangelische boekhandel.

Patriciërswoningen
Het Havenplein is het centrum van de stad, met aan de ene zijde de Gasthuiskerk, die in de tijd van Udemans als tweede kerkgebouw in gebruik werd genomen. De kerk was oorspronkelijk een kapel van het St. Elisabethgasthuis. Strak tegen de Gasthuiskerk werd in 1651 de beurs gebouwd, waar landbouwgewassen verhandeld konden worden.
Aan en rond het Havenplein staan veel oude gevels die namen dragen: ‘De halve mane’, ‘De twaalf apostelen’, ‘de croone’ en ‘Het korenhuis’. In de binnenstad van Zierikzee staan 570 panden die een plaats hebben gekregen op de rijksmonumentenlijst. De stadsontdekkingstocht laat vele ervan zien.
Het Havenplein gaat over in het Kraanplein (hier stond vroeger een kraan, die voor het laden en lossen van de schepen werd gebruikt) en gaat dan langs de Oude Haven, waar nog de glorie van het oude Zierikzee is te zien aan de vele patriciërswoningen en aan de Noordhavenpoort en de Zuidhavenpoort.
De wandeling gaat terug langs het Havenkanaal, met pakhuizen aan de straat en aangemeerde schepen voor de mosselvangst aan de wal. Zeemeeuwen scheren krijsend over het water.

Los van de dikke toren van Zierikzee staat de Nieuwe Kerk. Hij staat op de plaats van de voormalige Grote of Sint Lievensmonsterkerk, in die tijd de grootste kerk van Zeeland. In 1832 ging de enorme hallenkerk in vlammen op. In 1848 werd op dezelfde plaats deze Nieuwe Kerk ingewijd. Best wel een groot gebouw, met een prachtige neoclassicistische gevel, rustend op vier grote zuilen. Maar de vorige kerk, waarvan de contouren nog worden aangegeven in de bestrating, was op z’n minst driemaal zo groot.
Naast de Nieuwe kerk staan eeuwenoude kastanjebomen, die de watersnoodramp hebben overleefd. Ook staat hier de Wilhelminalinde, die in 1898 werd geplant ter gelegenheid van de kroning van koningin Wilhelmina.
Je kunt je best wel voorstellen dat Multatuli lang geleden schreef: „Nooit was ik ergens aangenamer dan te Zierikzee.”

Zierikzee-tips
• Beklimmen van de Dikke Toren. Openingstijden: van 11 april tot 25 oktober, van dinsdag tot en met zaterdag, 10.00-17.00 uur; in de schoolvakanties is de toren ook op de maandagen geopend. Het beklimmen kost € 3,00 (volwassenen) of € 2,00 (kinderen).
• Expositie in het Stadhuismuseum, ‘Silhouetten’, een tentoonstelling tot 6 september. Een portrettengalerij van stadsbewoners uit de achttiende en de negentiende eeuw.
• Cameramuseum, Visstraat 12. Over het ontstaan en de historie van de fotografie. Hier kan men in Zeeuwse klederdracht op de foto; bel voor het maken van een afspraak: 0111-412694.

Omgeving-tips
• In juli is er op enkele dagen gelegenheid om deel te nemen aan een Zeehonden-safari, langs zandbanken in de Oosterschelde. Info: www.zeehonden-safari.nl. Kaarten: VVV, Nieuwe Haven 7, Zierikzee.
• Watersnoodmuseum in Ouwerkerk, over de ramp in 1953 en de strijd tegen het water. Deze zomer geopend van 1 april tot 1 november, dagelijks van 10.00 tot 17.00 uur. Info: www.watersnoodmuseum.nl.
• Recreatieve fiets- en autoroutes, over oude dijken en langs stille dorpen, of langs de Deltawerken. Informatie: VVV Zierikzee.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen