Struinen rond de Mosterdpot

Woerkum – zo noemen de autochtone inwoners hun Brabantse stad – oogt op een middag eind juli nagenoeg verlaten. Slechts enkele wandelaars verkennen de wallen rond de stad. ’s Morgens is het noodweer geweest en dat heeft direct gevolgen voor de toeristenstroom die in het hoogseizoen Woudrichem aandoet. Want in de maanden juli en augustus kan het heel druk zijn in het stadje. Terecht. Want Woudrichem is een aanrader voor iedereen die van geschiedenis houdt.

Gevangenpoort
Bij het VVV-kantoor aan de Kerkstraat start een mooie stadswandelroute, die alle hoogtepunten van de vesting aandoet. Wandelaars lopen onder een stokoud pand door, de Gevangenpoort. Het monument uit de 15e eeuw doet dienst als restaurant. Gezien de recensies op iens.nl is het er aanmerkelijk beter toeven dan vroeger.
Een paar stappen verder, bij Den Bol, komen drie rivieren samen. Rechts stroomt de afgedamde Maas en links de Merwede. Achter de groene landtong – waarop slot Loevestein ligt – kabbelt het water van de Waal. Een groot bord geeft uitleg over de binnenvaartschepen die voorbij komen. Leuk om te weten dat de net voorbijvarende rijnaak de inhoud van vijfhonderd volle vrachtwagens vervoert. Tankers of boten vol nieuwe auto’s – goed voor zestig vrachtwagens – laten zich even niet zien.

Volkskost
Verder maar weer. Langs de historische haven, de voormalige kazerne van de Koninklijke Marechaussee, de ijskelders waarin de vishandelaren van Woudrichem hun ijs bewaarden. Over de vishandelaren gesproken: Woudrichem leefde tot in het begin van de vorige eeuw voornamelijk van de visserij. De vissers verschalkten zoveel zalm, dat dienstmeiden bij hun aanstelling bedongen dat ze niet vaker dan twee maal per week deze volkskost wilden eten.
Op dit stukje van de route ligt ook de Bagijnestraat, de favoriete plek van stadsdichter en kinderboekenschrijfster Lizzy van Pelt. De naar de Martinuskerk aflopende straat inspireerde haar tot de volgende regels, die daar op een pand zijn geschilderd: „Ik wit nog goed hoe we ’t deeje: in slierte sjèère naor beneeje, to aon de kerrek hief d’t vol, mè doe sleeke vân d’n Rauwsenhol.”
Lizzy van Pelt glimlacht: „Dat zijn mooie jeugdherinneringen. Ik ben opgegroeid in deze straat. Als het vroor, goten we water op de stoep. Vervolgens gleden we op de slee hard naar beneden. Als je het goed deed, kwam je met je voeten tegen het muurtje van de kerk.”

Lemoncake
Tijd voor een stop bij IJs & Spijssalon Baks. Het zachtgele bolletje lemoncake smaakt heerlijk fris. De uitbater doet zijn best om het passanten naar de zin te maken. Als een echtpaar aan een nat tafeltje strijkt, veegt hij met een grote doek het laatste restant van de ’s morgens gevallen hoosbuien weg. De dame knoopt een Cocker spaniel aan haar stoel. „Heeft u misschien een bakje water voor de hond?” „Ik heb geen bakje. Wel een bak”, grapt de eigenaar van de salon. Dankbaar slobbert het beest even later het water op.
Vanaf het terras hebben toeristen een mooi uitzicht op de markante Martinustoren. In de volksmond draagt de 34 meter hoge toren de bijnaam de Mosterdpot, omdat er vroeger rondwaaiend mosterdzaad zou zijn ontkiemd op de toren. Bijna was de eeuwenoude toren in de laatste dagen van de Tweede Wereldoorlog opgeblazen. Gelukkig bleef de toren gespaard. De Duitsers bliezen wel de molen van Woudrichem op. In 1996 is de korenmolen Nooit Gedagt herbouwd.

Oudste veer
Een bootje in de afgedamde Maas is het domein van veerman Philip Vink. De schipper vaart niet volgens een vaste dienstregeling. Willen er toeristen naar de overkant, dan komt de veerman in actie. Met drukke dagen komt Vink niet van de boot af. Erg vindt hij dat vast niet. Hij moet er zijn boterham mee verdienen.
Vink is niet de eerste veerman die passagiers overzet. Het voetveer is een van de oudste veren van Nederland en bestaat al zeker zeshonderd jaar. Het is ontstaan toen soldaten, die gelegerd waren op Slot Loevestein, naar Woudrichem wilden. Vanaf het veer lopen toeristen in ongeveer tien minuten naar Loevestein. Voor de tocht terug moeten de varensgasten opnieuw de portemonnee trekken, want het bordje voor het veer windt er geen doekjes om: Heen motte betaole en weer weer.

Johan de Witt
Ook het laatste stukje van de route blijft de moeite waard. De Hoogstraat staat vol met authentieke panden. Het Oude Raadhuis bijvoorbeeld, met drie klamme hokken waar gevangenen in konden worden opgesloten. Of het oude poortje uit 1611, dat vernoemd is naar Johan de Witt. Die trouwde er in 1611 en is zelfs nog even burgemeester van de vesting geweest.
Een van de laatste huizen langs de route draagt een waarschuwing uit 1608 op de gevel. Het is er eentje die in 2015 nog niets aan kracht heeft verloren.
Die tidt is cort
Die doot is snel
Wacht u van sonden
So doet Ghy wel.

Slot Loevestein
Wie de boekenkist van Hugo de Groot in het kloeke slot wil zien, kan dat prima combineren met een bezoekje aan Woudrichem. Het kasteel is vanuit de vestigingstad op twee manieren via het water te bereiken. Met het voetveer óf met de veerdienst die tussen Gorinchem, Woudrichem, Slot Loevestein en Fort Vuren vaart. Wie in het hoogseizoen Slot Loevestein bezoekt én gebruik wil maken van de veerdienst (niet het voetveer), kan via slotloevestein.nl een voordelige combikaart aanschaffen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen