Alleen struisvogels spijbelen

Sommige leerlingen proberen van alles om aan hun school te ontsnappen. Dat is wel een beetje te begrijpen, want niet alle lessen zijn even boeiend. Maar de overheid vraagt niet alleen van scholen, maar ook van ouders om op te treden.
„Hoe krijg ik hem op tijd op school?” verzuchtte de moeder van Leendert, die voor de zoveelste keer te laat kwam. Zij zag de bui al hangen: een melding door de school bij de ambtenaar leerplicht, een uitnodiging voor een stevig gesprek met de ambtenaar en misschien wel een forse straf.
Tja, dat is lastig: ouders moeten zorgen dat hun kind naar school gaat, maar tegelijk kunnen ouders hen niet de hele dag in de gaten houden. Wat kunnen ouders wel doen?

Absent
Voor ouders is het belangrijk te weten waarom hun kind (meestal hun zoon) verzuimt. Sommige leerlingen spijbelen, omdat ze even iets anders willen. Of omdat ze de les nutteloos vinden. Vaak zijn dat leerlingen die een keertje spijbelen en schrikken van de gevolgen.
Joëlle had bijvoorbeeld geen zin in een paar uur Verzorging, dus ging zij lekker naar huis. „Ja”, zei haar moeder achteraf, „ik vond wel dat ze vroeg thuis was.” Eén blik op het lesrooster had Joëlles moeder uit de droom kunnen helpen, want daarop stond haar dochter absent.
Maar meestal is spijbelen verstoppertje spelen, struisvogelpolitiek. In dat geval verzuimen leerlingen omdat zij problemen hebben: thuis, op school, met andere leerlingen of met docenten. Of erger nog, het zijn leerlingen die spijbelen omdat zij bang zijn voor een toets of een les. Die laatste groep spijbelaars zit liever op de blaren...
Cornel liep bijvoorbeeld vast door zijn faalangst. Hij spijbelde liever dan dat hij een spreekbeurt hield. Faalangstbegeleiding op school leek een beetje te helpen, maar niet voldoende. En thuis was het bijna niet mogelijk om zijn spijbelen ter sprake te brengen.

Onbegrepen
Zo’n gesprek is nodig, maar inderdaad niet makkelijk. Veel ouders voelen zich onmachtig en worden boos. Begrijpelijk, want ouders zijn bang voor de gevolgen. „Waarom heb je nou weer gespijbeld? Je weet toch dat...” Zo’n soort gesprek helpt niet: de spijbelaar voelt zich onbegrepen en krijgt niet de kans het probleem uit te leggen.
De Belgische onderwijsdeskundige Piet Raes schrijft in zijn boek over christelijk onderwijs: „Het opvoedende onderwijs van God volgt drie grote lijnen: God daalt af. Hij bevrijdt uit slavernij. En Hij verbindt mensen met Hem en met elkaar. Afdalen, bevrijden en verbinden vormen de kernwoorden van Zijn pedagogie.”
Die drieslag is ook bruikbaar voor het gesprek over spijbelen:

• Afdalen en naast de spijbelaar gaan zitten. „Wat is er aan de hand? Wat is er gebeurd?”
• Bevrijden en proberen oplossingen te vinden. „Wat zou je willen dat er veranderd? Hoe denk je dat we dit samen kunnen veranderen?”
• Verbinden, door op zoek te gaan naar de docent, de leidinggevende op school en afspraken te maken.

Training
Snel contact met school is van groot belang. Een probleem met een docent kan geen weken wachten. Ouderavonden bezoeken, de mentor leren kennen en soms extra gesprekken op school zijn manieren om spijbelaars te helpen. In die gesprekken kan gekeken worden of de leerling bijvoorbeeld extra begeleiding nodig heeft bij het leren. Soms is er een training in sociale vaardigheden nodig of moet er een probleem in de klas worden aangepakt.
Soms moet er meer gebeuren. Dat was bijvoorbeeld bij Evert het geval. Hij was een hardnekkige spijbelaar, die vooral verzuimde als hij ergens tegenop zag. Een ruzie met een docent was een reden om weg te gaan. Of een grote opdracht, waarvan hij niet goed wist hoe hij die moest maken. Gesprekken met ouders en leerplicht hielpen niet en uiteindelijk bleek een hulpverleningstraject nodig. Het kostte wat moeite – en een taakstraf bij Bureau HALT – maar uiteindelijk haalde Evert wel zijn diploma.

De auteur is vader van zes kinderen en werkzaam op het Wartburg College.

Sancties
Marnix, Leendert, Joëlle en Evert zijn niet de enige leerlingen die vaak spijbelen of te laat komen. Recente cijfers van het ministerie van Onderwijs geven aan dat in één schooljaar bijna 80.000 leerlingen spijbelden... Dat zijn er veel, maar Nederland telt in totaal meer dan twee miljoen leerplichtigen.
Spijbelt een kind of komt de leerling vaak te laat, dan volgen niet alleen sancties op school. Een waarschuwing van de leerplichtambtenaar, een HALT-sanctie of een straf via de kinderrechter liggen in het verschiet. Uiteindelijk kan ook de kinderbijslag van oudere kinderen worden stopgezet.
Staatssecretaris Dekker van Onderwijs steunt die strenge aanpak. „Kinderen horen gewoon op school te zitten. En we weten dat wat begint met spijbelen vaak ermee eindigt dat kinderen helemaal niet meer naar school gaan.”

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen