Beeldenstorm

Een van de jaartallen die er op school in gestampt moesten worden, was ‘wonderjaar’ 1566. Het jaar van het smeekschrift der edelen, de hagenpreken en de beeldenstorm.
Dit jaar is het 450 jaar geleden dat deze ‘storm’ uitbrak in Nederland. De eerste beeldenstorm vond op 10 augustus plaats in het Vlaamse Steenvoorde. Ze werd in de weken erna gevolgd door vele andere massale vernietigingen van beelden. Tot in het Groningerland toe.
Er waren incidenteel wel meer beeldbrekerijen voorgekomen maar niet zo massaal als in 1566. ’t Had alles te maken met de spanning waaronder de onderdrukte protestanten leefden. Feit is dat er heel wat religieus erfgoed tot puin is geslagen. Om dit alles op het conto van kunstbarbaren te zetten, voert te ver. Men zong immers sedert kort met Datheens psalmberijming:

„Laat u geen beeld maken noch snijden
Van enig ding in ’t aardse dal;
Zo gij die eert ’t enigen tijden,
Uwe God zeer jaloers zijn zal.”

Het beeld was destijds in de roomse eredienst meer dan een boek voor de leken. Het was een voorwerp van devotie, waar vaak ook wonderen aan werden toegeschreven. Wat dat betreft is de beeldenstorm te rechtvaardigen, al zijn er ook op sensatie beluste oproerkraaiers bij geweest.
Onderschat wordt dat het voor de arme laag onder de bevolking ook een actie was om de ontevredenheid tot uiting te brengen over de rijkdom in de kerk, die over hun ruggen was vergaard. Trouwens, elke vrije dag voor een heilige (en dat waren er nogal wat) was een aanslag op de portemonnee.
De beschrijvingen van de ‘storm’ zijn bekend. Jonge kerels die toeterend op orgelpijpen door de straten gingen en gehuld waren in de sierlijke gewaden van de geestelijkheid, terwijl in de kerk de een de ander nauwelijks kon onderscheiden vanwege de mist aan stof.

Bij beeldenstorm denken we vandaag ook nog aan iets heel anders: het uitwissen van alles wat met de Heere en Zijn dienst te maken heeft.
Laat nu juist een politieke partij die exact vier eeuwen na de beeldenstorm werd opgericht daar een meester in zijn. Het betreft D66, volledigheidshalve Politieke Partij Democraten met toevoeging 66, omdat de oprichting op 14 oktober 1966 plaatsvond.
Onlangs werd in het Reformatorisch Dagblad een overzicht gegeven van waarin D66 de afgelopen twaalf jaar voortrekker was geweest, als het gaat om het wegwissen van herinneringen aan onze christelijke wortels. Naast hun libertijnse gedachten over de zondag, smalende godslastering en ambtenaren die weigeren een huwelijk tussen mensen van gelijk geslacht te sluiten, is er ook hun recente initiatief om de formulering ‘Bij de gratie Gods’ bij uitvaardiging van wetsvoorstellen te schrappen. Kamerlid Stientje van Veldhoven kwam daar begin dit jaar mee.
Nu kan een wetsvoorstel vloeken met de aanhef ‘bij de gratie Gods’. Dat was echter bij Stientje niet het belangrijkste motief. Volgens haar is een verwijzing naar een hogere macht niet meer van deze tijd.
Aan Stientje en haar sympathisanten geven we graag de woorden van Nicolaas Beets door:

„Wat afvalt van de hoge God,
Moet vallen.
Een zelfde schuld: een zelfde lot
Voor allen.
’t Gezin, ’t geslacht, het volk, de staat,
De kleinen en de groten:
Verlaten wordt wat God verlaat,
Wat God verstoot, verstoten.
Wel hoort men daaglijks stem op stem
Weerklinken:
„Geen nood! wij redden ’t zonder Hem!”
Maar die het zeggen - zinken.

Ds. M. van Kooten, Elspeet

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen