Waarom steken wespen juist in augustus?

In het voorjaar sticht de wespenkoningin een nieuw nest. De werksters helpen haar daarbij. De wespen gaan op zoek naar dood hout. Daar schrapen ze houtvezels van af. Daarom zie je wespen ook weleens knagen aan een houten tuinbank.
De vezels kauwen ze fijn, waarna ze er een soort balletjes van maken. Die balletjes van houtvezels plakken ze vast aan een boom of een andere geschikte plek, waar de vezels hard worden. Het lijkt dan wel een soort papier of dun karton.
De koningin legt vervolgens in elke cel van het nest een eitje, dat snel uitgroeit tot een larve. De koningin voedt deze larven op. Ze vangt vliegen en muggen en kauwt die tot een vleespapje voor de larven. Als de wespen volwassen zijn, gaan ze zelf voedsel zoeken. Gek genoeg willen ze dan geen ‘vlees’ meer, maar liever zoetigheid.
Het nest groeit door, want de werksters gaan door met bouwen. De koningin blijft nu in het nest en wordt gevoed door haar dochters, die ook het voedsel verzamelen voor de opgroeiende larven. Een flink nest bestaat uit ongeveer 5000 wespen.

Zoetigheid
Wespen krijgen steeds meer behoefte aan zoetigheid naarmate het volk groeit en de organisatie minder wordt. Vanaf augustus moet elke wesp zo’n beetje voor zichzelf zorgen. Tot die tijd haalden ze hun voedsel uit bloemen en vruchten. Nu moeten ze het (ook) elders zoeken. In de meeste tuinen is er bij goed weer volop zoetigheid te vinden: koek, snoep, gebak, limonade enzovoort. Niet zo vreemd dat de wespen daaropaf komen. Wij lokken ze feitelijk naar ons toe en als ze komen, gaan we slaan. Een wesp zal nooit spontaan een mens steken, alleen als hij zich bedreigd voelt.

Steek voorkomen
- Wild om u heen slaan om een wesp weg te jagen, heeft juist een averechts effect. U kunt beter stil blijven staan, zodat de wesp zich niet bedreigd voelt. Als een wesp tussen uw kleding komt, zal hij zeker gaan steken.
- Wanneer wespen te weinig voedsel kunnen vinden, kunnen ze agressiever worden en steken ze sneller.
- Wees erg voorzichtig met buiten eten en drinken wanneer er wespen in de buurt zijn. Dek eten zo veel mogelijk af en controleer iedere hap of slok. Laat kinderen niet zonder toezicht buiten eten.
- Wees zuinig met het gebruik van sterk geurende parfums, zeep en andere huidverzorgingsproducten. Wespen worden hierdoor aangetrokken. Dit geldt ook voor de geur van transpiratievocht.
- Pas op met zoetigheid en alcoholische dranken.
- Maak handen, gezicht en kleding van kinderen die iets zoets hebben gegeten goed schoon.
- Drink uit een glas en drink niet zonder rietje uit flesjes of blikjes.
- Zet geen wespenval vlak bij de plek waar u zit.
- Maak een wespenval in een hoek van de tuin. Doe in een flesje een beetje bier en wat honing, zodat het gaat gisten. Daar zijn ze dol op!

Toch gestoken?
En als je toch een steek oploopt? Bij het steken laat de bij of wesp een giftige stof in het lichaam achter. Deze gifstof zorgt voor kortdurende verschijnselen en klachten op de plaats van de steek. Na enkele uren heeft u er over het algemeen geen last meer van.
Sommige mensen reageren allergisch op het wespengif. Hun afweersysteem heeft na een eerdere wespensteek allergische antistoffen gemaakt. Bij een volgende steek koppelen deze antistoffen zich aan het wespengif. Deze koppeling zorgt voor het vrijkomen van de stof histamine in het bloed. Histamine is verantwoordelijk voor de ernstige symptomen die in zeldzame gevallen kunnen optreden, zoals benauwdheid en shock. Directe medische behandeling is dan nodig.

Symptomen
Op het moment dat u wordt gestoken, voelt u een stekende, brandende pijn. De huid rondom de steek wordt dik en rood. Bij sommige mensen ontstaat eerst een witte bult, die later rood wordt. De plaats van de steek is vaak zichtbaar als een klein gaatje.
Bij een wespensteek blijft de angel niet achter in de huid. In tegenstelling tot een bij gaat een wesp dan ook niet dood nadat hij gestoken heeft. De huidreactie bij een wespensteek is vergelijkbaar met de reactie die optreedt na contact met een brandnetel. Binnen enkele uren verdwijnen de klachten meestal.
Bij mensen die in meerdere of mindere mate allergisch zijn voor wespensteken kan
de huid flink opzwellen en kunnen er reacties op andere plaatsen van het lichaam ontstaan, zoals het opzwellen van de oogleden en de lippen. Bij een ernstige allergie kan er een levensbedreigende situatie ontstaan.

Behandeling
Bij een plaatselijke reactie is verder geen behandeling nodig. Om de reactie te verminderen, is het handig om met een mesje of nagel de bijenangel te verwijderen. Verwijder de angel niet met een pincet. Het gifblaasje wordt dan in de wond uitgeknepen.
Een wesp laat geen angel achter. Doe ringen en armbanden af, wanneer u gestoken bent op de hand en/of arm. Bijengif is kort na een steek te inactiveren met warmte. Daarna kunt u koelen met koud water of ijs. Desinfecteer het wondje met water, zeep en later met jodium of alcohol. Ook azijn kan de pijn verzachten.
Bent u allergisch voor bijen of wespen, of bent u gestoken door meerdere bijen of wespen, dan is het aan te raden direct contact te zoeken met de hulpdiensten.
Mensen die allergisch zijn voor bijensteken dragen doorgaans een adrenalinepen (epipen), corticosteroid en antihistaminicum bij zich, om de shock tegen te gaan.

112 bellen?
Wanneer een van de volgende situaties van toepassing is, is het belangrijk dat u direct medische hulp inroept via het alarmnummer 112:
- U bent overgevoelig voor wespensteken en heeft geen medicijnen bij u.
- Na de steek treden moeilijkheden op met de ademhaling (benauwdheid, kortademigheid, piepen).
- U wordt na een wespensteek onwel of dreigt het bewustzijn te verliezen (deze ernstige symptomen ontstaan vrijwel altijd binnen een kwartier na de steek).

Wanneer naar de huisarts?
Als een van de volgende situaties van toepassing is, is het belangrijk dat u contact opneemt met een huisarts:
- U bent gestoken in de neus, mond, keel, hals of tong.
- Na de steek ontstaan zwellingen op andere plaatsen dan waar u gestoken bent.
- U heeft last van jeuk over het hele lichaam.
- U heeft een rode huiduitslag.
- U krijgt koorts.
- Er zijn andere verschijnselen waar u zich zorgen over maakt.

In het kort

Steken voorkomen
- Stilzitten, niet slaan
- Geen parfum of zeep gebruiken
- Dek voedsel af
- Controleer elke hap of slok
- Zet een wespenval, ver van u vandaan

Steken behandelen
- Angel verwijderen
- Koelen met water of ijs
- Azijn erop doen

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen