Stille tijd uitgebreid

Diverse recent verschenen boeken laten creatieve manieren zien om teksten of gedeeltes uit de Bijbel of uit de preek extra tot je door te laten dringen. Zo worden Bijbelteksten of thema’s verwerkt met behulp van creatieve schrijftechnieken (boeken van Coby Kremer en Wilma Poolen) of door te tekenen, te schilderen, te plakken en dergelijke (het zogenoemde biblejournaling). Ook het momenteel razend populaire handlettering kan in dit rijtje genoemd worden, waarbij letters op een mooie manier getekend worden. Vaak worden er Bijbelteksten of gedeeltes uit de preek ”gehandletterd”. Daarnaast zijn er ook de kleurboeken met Bijbelteksten, zoals die met wenskaarten voorzien van Bijbelteksten van uitgeverij De Banier.
Wat kenmerkt deze trend? En hoe verbinden de auteurs creativiteit met stille tijd?

Biblejournaling
Vanuit de Verenigde Staten kwam een aantal jaar geheten het biblejournaling overwaaien naar Europa. Inmiddels houden ook in Nederland en omringende landen steeds meer mensen zich hiermee bezig. Wat het is? Het verbeelden van Bijbelse thema’s, Bijbelteksten of -gedeeltes met (kleur)potloden, pennen, verf, inkt, stickers... kortom op allerlei creatieve manieren, in een tekening of collage. Hierbij wordt er in oude Bijbels gewerkt –rechtstreeks over de tekst heen, hiervoor moeten de dunne bladzijden wel eerst behandeld worden– , of in speciale bijschrijf- of craftbijbels. Deze hebben dikker papier en veel witruimtes, waarop de tekeningen gemaakt kunnen worden. Wie niet wil kleuren en verven in de Bijbel, of wie dit te ver vindt gaan, werkt in een schriftje of blanco notitieboek.
De populariteit van biblejournaling is mede te danken aan sociale media. Biblejournalers uit allerlei landen laten op Facebook, Pinterest en Instagram hun werkstukken aan elkaar zien. Ook worden er zogenoemde challenges georganiseerd, waarbij mensen een bepaalde periode lang werkstukken maken aan de hand van dezelfde thema’s.
In Nederland zette creatief onderneemster Kris Bossenbroek de website biblejournaling.nl op. Vanuit deze stal kwam begin dit jaar het eerste nummer van het ”Biblejournaling Magazine” op de markt. „Wat ik mooi vindt aan biblejournaling, is dat het verbindt”, schrijft Bossenbroek hierin. „Kerkmuren en landsgrenzen vallen weg waar we elkaar ”ontmoeten” in het biblejournalen.”

Boekhandels
In christelijke boekhandels is de trend ook op te merken. Bij De Vos Lezen en Wonen in Sliedrecht kwam hij ruim een jaar geleden goed in opmars. „Het begon met mooie boekjes waarin je kon meeschrijven met de preek”, vertelt Jantine de Vos. „Nu wordt er veel gevraagd naar de ”Bijschrijfbijbel”, die is uitgegeven in de Nieuwe Bijbelvertaling. Hij is er niet in de Herziene Statenvertaling, maar zo’n uitgave zou best weleens goed kunnen lopen”, verwacht ze. Volgens haar zijn het vooral vrouwen die naar dit soort boeken vragen. „Niet iedereen voelt zich thuis bij de ”Bijschrijfbijbel”. Diegenen werken gewoon in een schriftje, dat kan net zo goed.”

Bemoediging
Wat heeft het creatief bezig zijn met Bijbelteksten voor meerwaarde volgens de auteurs zelf?
Bij uitgeverij Kok verscheen afgelopen voorjaar ”Creativitijd met de Bijbel” van Linette Trapman. Ze laat daarin weten dat het voor haar „extra waarde” heeft gekregen om „een Bijbelgedeelte te bestuderen en het daarna creatief uit te werken.” De teksten gaan zo veel meer voor je leven, vindt ze.
Het recent verschenen ”Love Letters” van Mirjam Looij en Calyn Verwijs koppelt handletteropdrachten aan Bijbeloverdenkingen. Stille tijd wordt zo volgens de auteurs een combinatie van bidden, lezen en handletteren. „Door betekenisvolle teksten te letteren, kunnen deze in de week die volgt dienen als herinnering, bemoediging en inspiratie.”
Anderen noemen het creatief verwerken een hulpmiddel om Bijbelteksten beter te onthouden en te „beleven.” Wilma Poolen, die cursussen geeft over creatieve schrijftechnieken rondom het Bijbellezen en hierover diverse boekjes schreef, vindt ook dat Bijbelteksten meer voor haar zijn gaan leven sinds ze tijdens het Bijbellezen is gaan schrijven. Deze aanvulling op het traditionele stille tijd houden helpt volgens haar om het Woord bewuster te lezen en „intensiever met de Bijbelteksten om te gaan.”

Focus
Het doel van het creatief verwerken van Bijbelteksten, gedeeltes uit de preek of Bijbelse thema’s lijkt dus vooral te zijn: het beter laten beklijven, er nog eens extra mee bezig te zijn, er langer over te mediteren en bij stil te staan. Wie een tekst uitgebeeld heeft, kan hem letterlijk goed bewaren: in het hoofd, op papier en hopelijk ook in het hart – want daar gaat het tenslotte om.
Een gevaar dat bij dit alles op de loer ligt, is dat het creatief bezig zijn rondom de Bijbel ten diepste afleidt van het zorgvuldig en aandachtig bestuderen van het héle Woord. En daarop zou voor iedere christen toch in de eerste plaats de focus moeten liggen. Een eventuele creatieve verwerking kan een mooie aanvulling zijn op de dagelijkse stille tijd, maar zou wel op de tweede plaats moeten staan. Deze trend heeft het risico in zich dat het andersom wordt: dat er zo veel aandacht uitgaat naar de creatieve kant, dat de belangstelling en inzet voor het lezen en bestuderen van de Bijbel als geheel naar de achtergrond verschuiven.

Commercie
Daarbij is er ook een commercieel kantje. Als je bijvoorbeeld gaat biblejournalen, kun je aan de slag met eenvoudige materialen zoals een schrift, lineaal, (kleurpot)loden en carbonpapier. Maar zodra je meer wilt, komt er een aardig ‘boodschappenlijstje’ aan te pas: goede aquarelverf en -potloden, brushpennen, waterpastels, pastelkrijt en -potloden, stempels, sjablonen, pigment, zuurvrije lijm, knipvellen en noem maar op. Het ”Biblejournaling Magazine” wijst de potentiële koper door middel van advertenties gelijk de weg naar webwinkels die op dit terrein van alles te bieden hebben.

Overtrekvoorbeelden
Ook bij het creatieve karakter van biblejournaling is wel een aantekening te maken. Wat je ziet in boekjes en op internet kun je natuurlijk alleen gebruiken als inspiratie, en er verder je eigen draai aan geven. Maar gemakkelijk ‘kopiëren’ kan ook – en op die behoefte wordt volop ingespeeld. In ”Creativitijd” staan bijvoorbeeld twintig pagina’s met kant-en-klare overtrekvoorbeelden van tekeningen. Hoe creatief is dat nu werkelijk? Aan de andere kant: zo kan iedereen ermee aan de slag op zijn eigen manier, creatief of minder creatief.
Vrijwel alle auteurs benadrukken trouwens dat het niet gaat om een ”perfect” eindresultaat, maar om het bezig zijn met het Woord van God. En dat je ook plezier mag beleven aan creativiteit – want ook dat is tenslotte een gave van God.

Uit de praktijk...
Esther Prijs (36) uit Dordrecht ontdekte biblejournaling zo’n drie jaar geleden op sociale media en een Amerikaanse website. „Via die website heb ik pas nog een compleet pakketje aangeschaft, met stickers, een fineliner en de verf die je volgens hen het beste kunt gebruiken. Ik teken in de Bijbel zelf. Ik heb er meerdere: Bijbels om in te biblejournalen, maar ook exemplaren waar ik niet in kleur. Die gebruik ik alleen om in te lezen. Ik merk niet dat biblejournaling in de plaats komt van het ”gewone” Bijbellezen, dat doe ik ook veel. Het is een aanvulling.
Biblejournaling is een verrijking van mijn stille tijd. Doordat ik teksten accentueer, gaan ze als het ware meer voor me leven. Ook mag je hierin om Gods leiding bidden. Verder uit ik me graag creatief, en daar past dit goed bij.”

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen