Huisarts van wieg tot graf

De keus voor de gezondheidszorg kwam niet uit de lucht vallen. Beide oma’s van Anieljah de Lange (40) waren verpleegkundige. „Mijn moeder combineerde haar beroep als biostatisticus met dat van homeopathisch arts.” Anieljah koos voor de reguliere geneeskunde, maar met een holistische visie. De moderne geneeskunde is haar te gesegmenteerd. Alsof de mens een auto is, met onderdelen die zo nodig vervangen worden, in plaats van een levend organisme met herstellende kracht.

”Ik zie zwanger worden nog altijd als een wonder, een geschenk. Niet alles is maakbaar”

Tijdens de studie geneeskunde dacht ze aan een carrière als plastisch chirurg. Of kinderarts. Dat idee liet ze varen vanwege alle hiërarchie en regels in een ziekenhuis. „Die sfeer past niet bij mij. Door een stage in Schotland kwam ik op het eiland Lewis. Daar is de huisarts nog een generalist, die bijna alles doet. Tot en met het ontleden van het lichaam van een overleden patiënt als de doodsoorzaak onduidelijk is. Ik was er graag gebleven, maar door omstandigheden lukte dat niet.”

In 2006 rondde ze haar specialisatie tot huisarts af, waarna ze tien jaar als waarnemer werkte. „In het begin dacht ik meer dan eens: is dít het nou? Het vak was me in Nederland te beperkt geworden. Voor mij is de huisarts nog altijd een levenslooparts.”

SOLIST

Bij een oudere collega in het dorpje Venhuizen vond ze wat ze zocht. „Die deed alle diensten voor zijn eigen patiënten, inclusief bevallingen. In zijn apotheek maakten we zelf een deel van de zalven. Zo wilde ook ik huisarts zijn.”

Sinds december 2016 heeft ze haar eigen praktijk in Blokker, een dorp boven Hoorn, verdeeld in Westerblokker en Oosterblokker. „Mijn praktijk, met ruim 2700 patiënten, is voor de mensen van Westerblokker. De sfeer is hier nog echt dorps, daar houd ik van.”

Een eigen apotheek heeft ze niet, vanwege alle regelgeving die eraan vastzit. Voor het overige borduurt ze voort op wat ze in Venhuizen zag. „Ik wil er voor de mensen zijn in alles wat ze meemaken.” Tot nu toe werkt ze als solist met een waarnemer voor één dag. „Het liefst zou ik een duopraktijk vormen, maar het is moeilijk om iemand te vinden die mijn visie deelt.”

Vooral de verloskunde is voor veel collega’s een hinderpaal. De huisarts van Westerblokker ziet dit onderdeel van het vak juist als de crème van haar werk. „Ik vind het bijzonder om de geboorte van nieuw leven mee te maken, met het hele proces dat eraan voorafgaat. Daarom doe ik ook echoscopieën. Je ziet het kind in de baarmoeder groeien, je bent erbij als het op de wereld komt, je kent de gezinssituatie van de ouders. Die sociale kant van mijn werk vind ik heel wezenlijk. Daarom reserveer ik ook veel tijd voor stervensbegeleiding.”

TOESCHOUWER

In het achterliggende jaar assisteerde ze bij twaalf bevallingen. „Daarnaast zie ik veel zwangeren die onder toezicht van een verloskundige of gynaecoloog staan. Ik hoop dat in de toekomst meer vrouwen ervoor kiezen om mij de zorg voor, bij en na de geboorte te laten doen. Twaalf is eigenlijk te weinig. Ik wil wat extra ervaring opdoen in het ziekenhuis van Hoorn. Niet dat ik me onzeker voel, maar bij complicaties moet ik geen steken laten vallen.”

Haar rol bij een bevalling ziet ze als die van een betrokken toeschouwer die het proces bewaakt. „Je moet pas ingrijpen als het echt nodig is. Daarom neem ik alle tijd voor het proces van bevallen. Als een vrouw een paar centimeter ontsluiting heeft, ga ik niet meer naar huis maar blijf ik. Desnoods de hele nacht. Als het overdag is, vraag ik vervanging in de praktijk door iemand van de waarnemersgroep. Een vrouw die gaat bevallen, moet niet met de angst zitten dat de dokter uiteindelijk toch nog te laat komt.”

BEVALLINGSBAD

De bevlogen huisarts geeft de voorkeur aan een thuisbevalling. Liefst met een bevallingsbad. „Water werkt ontspannend, waardoor de kans op inscheuren geringer is. En de moeder of vader kan het kind zelf opvangen.” De meeste verloskundigen in de regio zien haar als concurrent. „Wat ik jammer vind, want we vullen elkaar goed aan. Zij hebben meer ervaring in de verloskunde; ik heb een bredere kijk op de kraamvrouw, omdat ik haar medische dossier goed ken. Daardoor ben ik alerter op complicaties.”

De situatie tekent de ommekeer in de verloskunde. Een generatie terug zagen huisartsen de opkomende verloskundigen als een bedreiging. „De huisarts was destijds een spiliguur tussen de verloskundige en de gynaecoloog, en had bij gezamenlijk overleg de leiding. Nu ligt het primaat bij de verloskundigen.”

De dokters die nog verloskunde beoefenen, zijn gebundeld in de Vereniging van Verloskundig Actieve Huisartsen (VVAH). Het is een gestaag slinkende groep. „De dichtstbijzijnde zit voor mij in Weesp. Alleen de echte idealisten houden het vol. Jonge huisartsen die verloskunde willen doen, moeten tegenwoordig een aparte specialisatie volgen, omdat het vak uit de opleiding is gehaald. Dat vind ik schokkend, want als huisarts krijg je op het spreekuur wel zwangere vrouwen met klachten die gerelateerd zijn aan de zwangerschap.”

HOMEOPATHIE

Haar werk als regulier huisarts combineert De Lange met homeopathie. Vooral bij klachten waarvoor de standaardgeneeskunde geen remedie heeft. De belangstelling voor de alternatieve therapie bepaalt ook haar grondhouding. „De kracht van homeopathische geneeskunde is, dat je naar de totale persoon kijkt. Waarom heeft deze man of vrouw op dit moment een ontregelde schildklier? Die ontregeling is het gevolg van een verstoord systeem. Je moet het lichaam prikkelen om de verstoring op te hefen. Dat is een heel andere manier van denken. Soms ontkom je niet aan een reguliere behandeling, maar ik probeer mensen zo min mogelijk afhankelijk te maken van medicijnen. Het is het mooist als het lichaam zelf herstel bewerkt. Daarom besteed ik veel aandacht aan het veranderen van een ongezonde levensstijl bij patiënten.”

Binnen de VVAH houdt ze zich bezig met het ontwikkelen van preconceptieadvies, in samenwerking met gynaecologen en kinderartsen. „Vrouwen met een kinderwens passen hun ongezonde levensstijl vaak pas aan als ze weten dat ze zwanger zijn. Terwijl de eerste weken na de conceptie voor het kind het belangrijkst zijn. Dat besef leeft in West-Friesland weinig. Er wordt hier vanouds veel gerookt en gedronken. Het valt niet mee om diepgewortelde patronen te doorbreken, maar ik doe er in ieder geval mijn best voor. Het is geweldig belangrijk dat vrouwen gezond een zwangerschap ingaan.”

NIET MAAKBAAR

Ze weet dat ze deze intensieve en tijdrovende wijze van werken op termijn niet vol kan houden. „Hopelijk vind ik bijtijds een geschikte compagnon.” Niet alleen de verloskunde, ook het draaien van alle diensten voor de eigen praktijk schrikt collega’s af. „De meesten willen een baan van acht tot vijf, met af en toe een dienst op de huisartsenpost. Bij voorkeur parttime. Ik ben zeker zestig uur per week in touw. Vrouwen die kunnen gaan bevallen en familie van terminale patiënten geef ik mijn mobiele nummer. Veel geboorten en sterfgevallen vinden ’s nachts plaats. Ook dan wil ik er zijn.”

Soms ervaart ze het bij een bevalling als confronterend dat ze zelf geen kinderen heeft. „Het voordeel is dat ik juist daardoor meer tijd aan mijn werk kan besteden. Ik geloof ook niet dat vrouwen het een bezwaar vinden dat ik geen ervaringsdeskundige ben. Elke bevalling is anders en wordt ook nog eens op een persoonlijke manier beleefd. Het belangrijkst is dat je echt betrokken bent bij de vrouw die bevalt.”

Na een geboorte loopt ze voor zichzelf het hele proces in gedachten nog eens langs. „Heb ik het goed gedaan? Wat had mogelijk anders gemoeten? Ik ben een perfectionist. Daarom zie ik te meer uit naar een collega met dezelfde passie. Twee weten meer dan een. Er zijn altijd verbeterpunten.”

Tot nu toe maakte ze het niet mee dat een boreling onder haar handen overleed. „Daar moet ik ook niet aan denken. Ik ken collega’s die om die reden gestopt zijn met verloskunde. Dat kan ik me goed voorstellen. Assisteren bij een bevalling is prachtig, maar tegelijk heel verantwoordelijk werk. Dat realiseren mensen zich onvoldoende.”

Bij veel vrouwen mist ze het besef dat zwanger worden niet vanzelfsprekend is. „Ik zie het nog altijd als een wonder, een geschenk. Niet alles is maakbaar. Ook dat besef probeer ik over te dragen.”

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen