Zorgen voor elkaar in de kerk

Het getuigenis van de eerste christengemeente in de Handelingen is jaloersmakend. Wat was er een onderlinge eenheid. De christenen deelden onderling naar dat elk nodig had. Zij prezen God en hadden genade bij het gehele volk. En de gemeente nam dagelijks toe in getal. Nu is de situatie uit Handelingen 2 niet één op één toe te passen in de praktijk anno 2019. Wel mogen we hieruit leren hoe belangrijk de christelijke gemeente is. Juist de gemeente is de plaats die zich moet kenmerken door onderlinge liefde, door zorg voor elkaar. Paulus noemt de gemeente een lichaam, waar de leden meelijden met elkaar (1 Kor. 12). En in de Galatenbrief roept hij ertoe op: „Draagt elkanders lasten en vervult alzo de wet van Christus.”

ONDERLINGE ZORG

Eeuwenlang waren het vaak de christenen die zich ontfermden over de zieken en de armen. Ziekenzorg, hulpverlening, wezenzorg, armenzorg – in de loop van de eeuwen heeft juist de kerk hierin heel veel gedaan. Gedreven door de liefde van Christus. We hebben in Nederland decennia achter de rug waarin de overheid veel taken op zich heeft genomen. Ook de kerken zijn daaraan gewend geraakt. Ds. A. Elshout klaagde jaren geleden al in zijn boekje ”Een helpende hand” dat de kerk haar eerstgeboorterecht verkocht heeft aan de hulpverlening. Hij wijst erop dat de christelijke gemeente haar taak verzaakt als ze het helpen van elkaar vooral overlaat aan professionals. Dit alles onderstreept het grote belang van een kerkelijke gemeente waarin de onderlinge zorg voor elkaar hoog in het vaandel staat. Als het gaat om onderlinge zorg in de gemeente zijn verschillende ”lagen” te onderscheiden:

1. Algemene onderlinge hulp: iemand die hulp nodig heeft doet allereerst een beroep op zijn eigen netwerk, zoals de partner, ouders of kinderen, verdere familie, buren en vrienden.

2. Gestructureerde onderlinge hulp: lukt het niet om binnen het eigen netwerk voldoende steun te vinden, dan is het van belang dat er een georganiseerde structuur is van onderlinge hulp. Deze structuur vormt een vangnet waarop een beroep gedaan kan worden. Denk daarbij aan pastorale zorg, naastenhulp, een vertrouwenspersoon of andere vormen van onderlinge hulp.

3. Professionele hulp: als het niet lukt om een zorgvraag in het eigen netwerk of met gestructureerde onderlinge hulp op te lossen, dan is professionele hulp nodig. Denk daarbij aan de huisarts, thuiszorg of het ziekenhuis. Maar ook psychosociale of psychiatrische hulp hoort daarbij.

Een kerkelijke gemeente doet er goed aan om de algemene onderlinge hulp te stimuleren. Naastenliefde is immers een Bijbels gebod. Een goede structuur van onderlinge hulp kan in een kerkelijke gemeente ontzettend veel betekenen. Ten slotte is het belangrijk dat (de ambtsdragers van) een kerkelijke gemeente goed de weg weten naar professionele zorgverleners.

AAN MIJ GEDAAN

Wat is belangrijk bij het vormgeven van de onderlinge zorg in de gemeente? Lees hiervoor het kader “Praktisch”.

In ieder geval is het een mooie taak om te mogen bijdragen aan onderlinge zorg in de gemeente, maar ook een moeilijke taak. Anderen helpen is niet eenvoudig, en je komt er ook niet mee in de spotlights te staan. Maar het is wél zo dat de Heere Jezus Zelf zegt: „Voor zover gij dit een van deze Mijn minste broeders gedaan hebt, zo hebt gij dat aan Mij gedaan” (Matth. 25: 39).

Praktisch

Wat is belangrijk bij het vormgeven van goede onderlinge zorg in de gemeente?

a. Zorg voor een goede organisatie. Onderlinge zorg binnen de gemeente moet door meerdere schouders worden gedragen. Dan wordt voorkomen dat het initiatief te veel afhankelijk wordt van één of enkele personen. Zorg voor een goede afstemming met de kerkenraad en voor een goede coördinatie van het vrijwilligerswerk.

b. Laat de (georganiseerde) onderlinge zorg in de gemeente niet concurreren met professionele hulpverlening, maar daarop aanvullend zijn. Uiteindelijk heeft de hulpvrager daar het meest aan. Voor professionals is het ook belangrijk om oog te hebben voor de onderlinge zorg in de gemeente. Een goed functionerend sociaal netwerk en een luisterend oor in de gemeente zijn van onschatbare waarde voor een geslaagde therapie.

c. Zorg goed voor vrijwilligers. Vrijwilligerswerk is mooi, maar soms ook heel zwaar. Laat zien dat het gewaardeerd wordt. Het is belangrijk dat vrijwilligers een plaats hebben waar zij om advies kunnen vragen, worden toegerust en zo nodig worden gecorrigeerd. De coördinatoren van een vrijwilligersgroep kunnen daarin een belangrijke rol vervullen.

d. Gebruik elkaars gaven. De Bijbel spreekt duidelijk over de onderscheiden gaven binnen de christelijke gemeente. Laat dat ook naar voren komen in de organisatie van het vrijwilligerswerk. Concurreer daarin niet met elkaar, maar maak binnen de gemeente gebruik van elkaars gaven.

e. Waak over de privacy. Van vrijwilligers in de gemeente mag verwacht worden dat ze heel zorgvuldig omgaan met de privacy. Als je een ander tot een hand en een voet mag zijn, mag die ander ook op vertrouwelijkheid rekenen. Hier geldt de gouden regel uit Matth. 7:12: „Alle dingen dan, die gij wilt, dat u de mensen doen, doet gij hun ook alzo.”

f. Accepteer dat we leven in een gebroken wereld. Wie anderen helpt, loopt veelal het risico om te veel gericht te zijn op het oplossen van problemen. In het vrijwilligerswerk in de gemeente schuilt hier ook een gevaar. Je denkt: Ik zal dit varkentje weleens even wassen. En als het niet snel genoeg gaat, word je gefrustreerd, teleurgesteld of boos. Onderlinge zorg in de gemeente vraagt om bescheidenheid. Om de acceptatie dat veel problemen niet zijn op te lossen. Juist dán doet onderlinge zorg in de gemeente zo veel goed.

Erik-Jan Verbruggen is maatschappelijk werker en regiomanager bij stichting De Vluchtheuvel.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen