GEBHARD TERSTEEGEN

C. P. van Andel, GEBHARD TERSTEEGEN, 211 blz., f 15.—, Veenman & Zonen, Wageningen, 1961.

Op dit proefschrift heeft de Utrechtse predikant het doctoraat in de theologie verkregen. Het is een goed stuk werk. Tersteegen is een man van gereformeerden huize, maar hij behoort tot de niet weinigen van deze afkomst, die de kerk tenslotte praktisch hebben afgeschreven. Dat moet op vreemde infectie wijzen; of die alleen in een „quietistisehe mystiek" is te vinden, zoals de auteur stelt, lijkt ons niet bewezen. De „Verschreibung", d.w.z. het zich schriftelijk aan God binden en wijden, dat als typerend voor de quietistisch-mystieken wordt voorgesteld, is dat bepaald niet. Het lijkt ons eerder uit de sfeer van de schotse Covenanters afkomstig; Comrie weet er daarom ook van.

In het algemeen zouden we wensen, dat de auteur de zo versleten en verwaterde termen als mysticus, piëtist, quietiat veel kritischer had gebruikt. We hadden verder verwacht, dat het feit, dat „an der Otterbeck" een religieuze broederschap voorkomt, die erg veel op de Moderne Devotie lijkt, aanleiding zou hebben gegeven tot een onderzoek, of Tersteegen niet door deze Moderne Devotie, die in het Rijnland breed vertakt was, is beïnvloed.

Inzake de verhouding van „objectieve" openbaring en „subjectieve" beleving is het exposé o.i. niet overtuigend en ook niet concordant, waar het „objectieve" de ene maal als weinig belangryk wordt getekend (blz. 81), de andere maal wordt erkend, dat het bij Tersteegen toch een grote plaats inneemt (blz. 91). Ons inziens is voor Tersteegen overal het „objectieve" onmisbare voorwaarde voor het „subjectieve", waarop hij echter minder klemtoon logt, omdat de kerk het z.i. te veel deed, met voorbijgaan aan het „subjectieve".

Samenvattend hebben we veel lof voor dit werk, maar vrezen, dat de auteur, al kent hij de smalle kanten van de kerk wel, toch nog te weinig diep kerkcritiseli is, dan om mensen als Tersteegen, die zo diep in de kerk teleurgesteld zijn, eongeniaal te verstaan.

U.

v. d. L.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen