THEOLOGISCH WERK

A. A. van Ruler, THEOLOGISCH WERK, deel III, 207 blz., f24, 50 (bij intekening f22.-), Callenbach, Nijkerk, 1971.

Dit derde deel van Van Rulers theologisch werk kent drie brandpunten. In de eerste plaats: het ambt, vervolgens de bevinding en tenslotte de theocratie.

Zeven van de negen opstellen zijn geschreven tussen 1950 en 1954. Men kan hier nagaan hoe Van Ruler zijn positie bepaalt ten aanzien van de drie genoemde thema's in de eerste jaren van zijn professoraat. Men kan ook zeggen: hoe hij zijn weg daarin zoekt.

Er zit in de drie opstellen over de bc-

vinding een duidelijke voortgang. Eerst De bevinding, proeve van een theologische benadering (1950); dan: De bevinding in de prediking (1953), vervolgens: Licht-en schaduwzijden in de hevindelijkheid (1954). Direct daarna zijn laatste publicatie: Ultra-gereformeerd en vrijzinnig, verschenen in 1971, na zijn dood. Het is interessant te vernemen dat hij dit opstel hier een plaats wilde geven, omdat hij de schaduwzijden van de bevindelijkheid in 1954 te weinig geaccentueerd achtte.

Voorop gaan de opstellen: Het gezag van het ambt (1954) en De grenzen van de prediking (1952). Men ziet dat de volgorde niet chronologisch is. Men zal deze beide stukken het fundament voor het vervolg in deze bundel mogen noemen.

Uitermate belangrijk voor Van Rulers denken over de theocratie is zijn uit 1966 hier opgenomen opstel: Theocratie en tolerantie. Grondstelling is dat de ware theocratie een maximum aan tolerantie oplevert. Datzelfde wordt nog eens herhaald in het laatste opstel: De overheid in Nederland en het humanisme (1954). Hij maakt daarin duidelijk dat het humanisme terzake van de belijdenis van God principieel onverdraagzaam is. Ik vind dit een geweldig diep borende analyse van het moderne humanisme. Men kan met deze beschouwingen nu nog uit de voeten. Van Ruler is hier al bezig met Bonhoeffer, toen nog weinigen zich intensief om Bonhoeffer bekommerden.

De oplossing van het compromis terzake van de humanistische geestelijke verzorging vind ik teleurstellend. Zij is wel karakteristiek voor Van Rulers aanpak.

Blijft nog te noemen het opstel: Na 100 jaar kromstaf (1953) - een positiebepaling ten opzichte van de rooms-katholieke denkwijze en theologie, die de verschillen duidelijk stelt. Ook hier loopt het betoog uit op de theocratie. Zij is voor Van Ru-Ier geen tegenstelling tot het Evangelie. Theocratie en Evangelie zijn eikaars keerzijden.

Deze bundel is te typeren als praktische pneuraatologie. Zij is voor de kennis van Van Ruler onmisbaar. Hij markeert de weg die Van Ruler gegaan is. Èn bij het ambt en bij de bevinding en bij de theocratie gaat het Van Ruler om pneumatologie in de praktijk.

Men treft ook in deze bundel de merkwaardige verbinding van openbaring en existentie aan. Zij is karakteristiek voor Van Rulers denken. Het zwaartepunt ligt bij al deze opstellen in de openbaring. Zou dat niet de reden zijn waarom ze na bijna twintig jaar nog belangrijk zijn?

Ug.

W.H.V.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen