CORPUS MYSTICUM

Henri de Lubac, CORPUS MYSTICUM, Eucharistie und Kirche im Mittelalter; Eine historische Studie übertragen von Hans Urs von Balthasar, 369 S., Johannes Verlag, Einsiedeln, 1969.

In 1944 verscheen van dit werk de eerste oorspronkelijke Franse uitgave, vijf jaren later gevolgd door een tweede verbeterde en vermeerderde editie. Nog weer twintig jaren later wordt het werk uitgegeven in een Duitse vertaling door Von Balthasar.

Het boek heeft geschiedenis gemaakt. Vrij spoedig na de uitgave ervan in Frankrijk werd het door de orde-censuur verboden: het zou op een onduidelijke manier spreken over de leer van de transsubstantiatie, of deze op zijn minst als iets bijkomstigs voorstellen. Deze kritiek werd achterhaald. Het werk blijkt een van de beste historische samenvattingen te zijn van een begrip, dat vooral in de roomskatholieke theologie tussen 1920 en 1945 de geesten boeide, n.l. het begrip van het mystieke Lichaam van Christus. Daarmee werd vooral de kerk bedoeld, als eenheid, de Una Sancta, terwijl het begrip een sterk mariologische kleur ontving. Met die inhoud geladen werd het een aanduiding van het diepste wat over de kerk te zeggen zou zijn.

De Lubac toont op grond van een uitermate gedetailleerd historisch onderzoek

aan, dat tot ver in de middeleeuwen het begrip corpus Christi mysticum voor de kerk niet in gebruik was, maar dat het vooral functioneerde binnen een sacramentele context: de eucharistie is bij uitstek de aanduiding van het mystieke Lichaam van Christus. Maar in de eerste avondmaalsstrijd wordt het door Rhabanus Maurus gebruikt om er de kerk mee aan te duiden: de Ecclesia catholica, quae mystice corpus est. Ook bij Petrus Lorabardus is sprake van de kerk als „caro mystica". Toch komt de uitdrukking als duidelijke aanwijzing van de kerk eerst \oor in enkele documenten uit de 12e eeuw. In de tweede helft daarvan wordt de kerk als zodanig ermee bedoeld. Merkwaardigerwijs vindt men de uitdrukking in de beruchte bul van Bonifacius VIII uit het jaar 1302: de kerk vertegenwoordigt het ene mystieke lichaam, waarvan Christus het Hoofd is. Op die manier kwam de uitdrukking terecht midden in het strijdgewoel tussen de paus en de keizer.

De auteur heeft de Duitse vertaling van een voorwoord voorzien, waarin hij de hoop uitspreekt dat zijn onderzoek oecumenische betekenis zal hebben. Vooral is daarbij gedacht aan de verhouding tussen de roomse en de orthodoxe kerken.

Het thema van dit werk raakt echter niet alleen deze kerken. Het zal ieder interesseren, die met Paulus het Lichaam des Heren begeert te onderscheiden en die daarom de nauwe relatie erkent tussen het verbroken Lichaam van het Avondmaal en het éne Lichaam van de gemeente die Christus als Hoofd heeft.

A.

W.van'tS.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen