THEOLOGIE ALS SCHRIFTAUSLEGUNG

Hans Conzelmann, THEOLOGIE ALS SCHRIFTAUSLEGUNG, Beitrage zur evangelischen Theologie, Band 65, 243 S., DM 27.-, Chr. Kaiser Verlag, München, 1974.

In dit boek zijn 17 artikelen gebundeld, die de auteur — hoogleraar voor de nieuwtestamentische vakken te Göttingen — in diverse tijdschriften heeft gepubliceerd in de jaren 1954-1969.

Conzelmann is een leerling van Bultmann. Hij dankt aan hem het programma voor zijn wetenschappelijke arbeid. Daarom opent hij deze bundel met een artikel over Bultmann. Hij typeert het levenswerk van de „meester" met het adagium „Theologie als Schriftauslegung". Vandaar de titel van het boek. Bij de uitleg van de Schrift mag het volgens Bultmann niet gaan om het doorgeven van leeruitspraken zonder meer. Hij wil het schema objectiefsubjectief doorbreken. Z.i. kan men pas van Schriftverklaring spreken als deze overkomt als opheldering van de situatie, waarin ik mij bevind. Op deze wijze wordt Schriftverklaring de mededeling van mijn rechtvaardiging.

Het laatste artikel behandelt hetzelfde thema. De rechtvaardiging is — zo stelt de auieur — de totaliteit van de omgang van God met de mens. Deze wordt mij aangeboden. Het is een , , kans" die ik grijpen moet, p. 218. Hoe kan dat? Voor de reformatoren wès dit geen vraag. Immers het Woord voert de Geest, dat is de kracht der overtuiging, zelf mee, p. 219.

De auteur meent, dat Luther Paulus juist heeft geïnterpreteerd, maar dat in de (latere) orthodoxie het geloof geworden is tot een reeks leerstukken: roeping — wedergeboorte — heiliging, p. 218.

Het onvoorwaardelijk karakter van de genade is de grondslag voor de ethiek. Daardoor wordt immers de weg geopend tot de naaste. Dan zie ik hem als de „kans", die God mij biedt om mij te brengen tot humaniteit. Dat betekent voor de kerk in concreto: bij die mensen te zijn, aan wie de priester en de leviet voorbijgaan. Daarin ziet de auteur de praktische toepassing van de gelijkenis, dat er in de hemel meer vreugde is over één zondaar die zich bekeert, dan over 99 rechtvaardigen, p. 227.

Talrijke andere onderwerpen, die in de nieuwtestamentische wetenschap aan de orde zijn, komen in deze artikelen ter sprake. Ze geven stuk voor stuk een goede introductie, een compact overzicht van het tot dusver verrichte onderzoek en de daarover gevoerde debatten, en vooral ook veel detail-exegese. Op sommige artikelen wordt in de huidige discussie vaak teruggegrepen, b.v. „Die Mutter der Weisheit" (Sir. 24, waar aan het slot de „wijsheid" wordt geïdentificeerd als de Thora, is een joodse variatie van een lied op Isis).

Daarom is deze bundel van belang voor ieder, die geïnteresseerd is in de bijbelse

theologie, met name die van het N.T. Dit moet wel zo gesteld worden, omdat sinds \'on Rad opnieuw is gebleken, dat een opdelen van de bijbelse theologie in een strikt oudtestamentisch èn nieuwtestamentisch gedeelte weinig vruchtbaar is.

Zowel in zijn woord vooraf als in de meer recente artikelen klaagt de auteur over de tegenwoordige trend in de theologie: „Der deutschen Theologie ist ihre — vermeintliche — Neuorientierung an der Zeit und am Zeitbedarf nicht gut bekomnien. Das Bedürfnis nach „politischer" Theologie ist auszerhalb der Zunft nicht grosz; und die Verkiindigung des Todes Gottes ineressiert auszer den Verkündern selbst kaum jemanden", p. 5. „Auszerhalb der neutestamentlichen Fachdisziplin wird Paulus vielleicht noch erwahnt, aber kaum gelesen", p. 191.

Deze reactie doet ons even denken aan het Getuigenis van 1971. De tragiek van dit boek is, dat de theologie van Bultmann geen medicijn is tegen de theologie van de revolutie.

H.

H.d.B.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen