NEGATIVE THEOLOGIE

Josef Hochstaftl, NEGATIVE THEOLOGIE, Ein Versuch zur Vermittlung des patristischen Begriffs, 272 S., DM 39, 80, Kösel-Verlag, München, 1976.

Onder .negatieve theologie' (ook wel .apofatische' genoemd) verstaan we een theologie, die diep buigt voor het volle God-zijn van God, wat betekent dat we van ons uit nooit kunnen zeggen hoe Hij is, maar alleen hoe Hij niet is. De aanduiding: negatieve theologie kan licht misleidend zijn, want het zal duidelijk zijn, dat juist deze , negatieve' deemoedige opstelling een zeer positief door deze verborgen en ons onbekende God gegrepen zijn betekent. Ons dunkt dat in de loop van de historie de vrienden van deze theologie niet altijd beseft en beleden hebben, dat waar Gods wezen ons dus zo ontoegankelijk is, we al onze god-geleerdheid dus alleen aan Zijn openbaring hebben te danken, die ons dan ook niet Gods hele wezen uitput, maar ons openbaart wat wij hebben te weten tot Zijn eer en tot ons heil. Waar Gods openbaring zo wordt verstaan, dus in met name het protestantisme, daar speelt die negatieve theologie, die zo sterk op Gods wezen ziet, een andere, beperkter rol dan elders.

De auteur tekent ons de genesis dezer theologie, door de Bijbel heen, via de griekse filosofie naar de patristiek, een hoogtepunt bereikend in Dionysius de Areopagiet. De auteur wil echter niet bij

de patres blijven staan, maar de lijn naar het heden doortrekken. Hem treft namelijk dat juist ook de moderne tijd ook zo licht in een .negatieve' theologie uitmondt, echter met het gevaar dat zij niet meer doorstoot naar de heilrijke transcendentie die er achter dit godsbeeld staat, maar in het negatieve, ontkennende blijft steken. Toch wil hij de moderne mens oproepen tot dat doorstoten, om niet de onvergelijkelijke levende God te maken tot een dood begrippending. Want dat kan Hij immers nooit zijn.

Door het historisch-wijsgerig relaas heen laat de auteur zijn boek uitlopen in enkele moderne geloofsproblemen, als daar zijn: de theodicee, het atheïsme, het moderne humanisme. Op een fijne wijze weet hij dat te verbinden met het Paasgebeuren: een raadselachtig sterven maar uitlopend op een verrassende verrijzenis. Dat is de sleutel: dat richt de blik op Gods eschatologisch handelen, waarin Hij boven alles zal blijken uit te komen. Dat geeft ons de moed om een probleemrijke wereld en een bedreigd bestaan daarin te aanvaarden en niet te versagen.

Ziehier wat ons de kern der zaak lijkt kort, veel te kort, samengevat. We lieten, wat vrijpostig, de wijsgerige verpakking van het kemmotief wat rusten, menen dat de (R.K.) auteur reden gehad kon hebben veel meer op de betekenis van Gods openbaring te wijzen, die de angel uit de negatieve theologie wegneemt. Intussen erkennen we met vreugde dat hij in de erkenning van het Paasgebeuren en Gods eschatologisch doorstoten de Schrift in zijn betoog heeft betrokken. Wie dit boek ter hand neemt (wat wij zeer dringend aanraden) en daarbij de openbaring als de , eiserne Ration des Christen' zo vast mogelijk in het oog houdt, zal aan dit boek intense vreugde kunnen beleven.

U.

S. v. d. L.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen