LEBEN BIS WIR ABSCHIED NEHMEN

E. Kübler-Ross, LEBEN BIS WIR ABSCHIED NEHMEN, 174 S.,

In. DM 32, - , Kreuz Verlag, Stuttgart, 1979.

Het fonds van het Kreuz Verlag bevat verscheidene werken - meer dan één uit het Amerikaans vertaald - die betrekking hebben op sterven en stervensbegeleiding. Het is niet verbazingwekkend, dat over deze stof het ene boek na het andere verschijnt. Al wordt veelszins de dood doodgezwegen, hij laat zich niet wegdoezelen en zonder schade verdringen. Van de schrijfster, Zwitserse van geboorte, jarenlang psychiater in Amerika, verscheen in '71 Interviews mit Sterbenden.

In het bovengenoemde werk tekent zij haar levensarbeid van vele jaren als volgt: het gaat er om, de patiënten zo te helpen, dat zij hun dodelijke ziekte niet als een verwoestende kracht beschouwen, maar dat zij de moed hebben om ja te zeggen tegen hun kwaal en hun einde beleven zonder angst, zonder schuldgevoelens, zonder iets te hebben achtergelaten, dat niet afgedaan is.

De auteur neemt de lezer mee op haar bezoeken bij doodzieke patiënten; uitvoerig wordt verhaald van de laatste periode van het ziekteproces van vier patiënten, onder wie een meisje van vijf jaar. Wat moet een mens doen bij wie kanker is geconstateerd? In zelfbeklag en bitterheid zijn laatste dagen doorbrengen? En wat moet ik doen als één van de mijnen aan deze ziekte wegkwijnt? Met een grote boog erom heen lopen in de gedachte: ik kan er niets meer aan doen? De schrijfster zegt, dat wie zelf de grootste angst voor dood en sterven heeft er zich het sterkst tegen verzet om aan een ernstig zieke de waarheid aangaande zijn toestand te zeggen. Dat kan zelfs van een arts gelden. Ook hier geldt, dat wij in dezelfde mate ontvangen, als wij ons geven.

In één van de geschiedenissen lezen wij van een kleine zeer persoonlijke gebedsgemeenschap bij een zieke thuis.

'Dat heeft oneindig veel voor mij betekend.' Zij aanvaardde haar ziekte, alle vrees, schaamte en schuld viel weg; zij werd een zegen voor de velen, die met haar meeleefden. Telkens wordt gewezen op de betekenis van een liefdevolle verpleging in het laatste stadium thuis. In haar talloze cursussen, conferenties en andere arbeid wordt aan zieken en gezonden voorgehouden wat 'Einübung in Leben, Tod und Übergang' is.

In een slothoofdstuk schrijft de Duitse arts P. Becker - leerling van Mevr. Kübler-Ross - over Sterbensbeistand — Lebenshilfe (een titel, die een programma insluit). Het gaat niet (alleen) om de zieken; de stervenden zijn onze leermeesters, zij zijn ons vooruit in wijsheid en levensrijpheid. Zij kunnen ons vertellen wat in de laatste fasen van ons leven nog van waarde en betekenis is. Veel mensen begeren een snel en zo mogelijk een onbewust wegreizen omdat zij machteloos zijn tegenover datgene wat in de dood op hen afkomt. En wat het geloof betreft lezen wij hier: zij konden sterven in menschelijke waardigheid niet in de hoop op een of andere illusie, maar in het geloof aan een belofte.

De zeer bijzondere foto's - tachtig in getal - van W. Warshaw brengen de tekst wel erg dicht bij de lezer.

Ik had nog graag enige stukken, die nu soms slechts kort worden gememoreerd, uitgebreider gezien, over de enige troost in leven en in sterven, maar ook nu heeft dit boek een diepe indruk op mij gemaakt en zielzorgers zullen winst kunnen doen met dit werk.

H.

Bt.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen