DIVINE SIMPLICI­TY

F.G. Immink, DIVINE SIMPLICI­TY, De eenvoud Gods (met een sa­ menvatting in het Nederlands, 197 blz., ƒ 39, 50, uitg. J.H. Kok, Kampen 1987.

In deze dissertatie wordt de leer van de simplicitas Dei behandeld: ij geloven allen met het hart en belijden met de mond, dat er is een enig en eenvoudig geestelijk Wezen, hetwelk wij God noemen, art. I van de Nederlandse Geloofsbelijdenis. Dit leerstuk bestaat uit twee componenten. Hier worden theologische voorstellingen onder woorden gebracht met behulp van logischwijsgerig begrippenmateriaal. Daarbij dienen als voorbeelden Anselmus van Canter­ bury, Thomas van Aquino en de gereformeerde scholasticus Hieronymus Zanchius. Indrukwekkend is de wijze waarop Anselmus in zijn Proslogion spreekt over God tot God. Voor Thomas van Aquino is God geen compositum. God is identiek met Zijn Wezen (Esse). Zanchius maakt gebruik van de thomistische scholastiek om de onafhankelijkheid (aseitas) en de heerlijkheid (majestas) van God tot uitdrukking te brengen. Hij denkt daarbij vooral aan de namen van God. Die namen zijn HERE (Ex. 3 : 14) en GOD (Ex. 34).

Om hun filosofische achtergrond wordt de leer van de simplicitas Dei verworpen door H. Cremer (Die christliche Lehre van der Eigenschaften Gottes, 1897), E. Brunner en W. Pannenberg. K. Barth en K.H. Miskotte (in zijn inaugurele rede De praktische zin van de eenvoud Gods op 26 oktober 1945) houden daar echter aan vast in die zin dat er geen sprake kan zijn van een zijns-analogie tussen Schepper en schepsel (analogia entis). Dan wordt het kwalitatief onderscheid tussen God en mens uitgewist en valt men terug in het heidendom. Gods eenvoud garandeert Zijn trouw tot in eeuwigheid.

Verder worden de opvattingen van Alvin Plantinga getoetst (Does God Have a Nature, 1980). Ook hij verwerpt de leer van de simplicitas Dei. Dat vloeit voort uit zijn filosofie. Eigenschappen vormen niet alleen een eigen werkelijkheid maar hebben ook een noodzakelijk karakter (The Nature of Necessity, 1974). God heeft daarover geen controle. Daarom kunnen geen eigenschappen met God identiek geacht worden. Doorgeredeneerd zou God dan een eigenschap worden en daarmee ophouden God te zijn. Zelf trekt Immink de lijn door van Zanchius. Het leerstuk van de simplicitas Dei wil aangeven de unieke bestaanswijze van de God van Abraham, Izak en Jakob.

In deze studie wordt de leer van de simplicitas Dei uit de dogmatiek filosofisch doorgemeten. Zuiver formuleren is noodzakelijk om de waarheid zuiver te bewaren. De logica moet aan het Woord van God dienstbaar gemaakt worden. Scholastiek is de wetenschappelijke uiteenzetting van het christelijk geloof. Maar dan rijst wel de vraag of het wetenschappelijk begrippenmateriaal niet inhoudelijk het geloof mee gaat bepalen. Dan wordt de filosofie inderdaad een aanvullende bron van onze kennis van God (178). Immink wil aan dit gevaar ontkomen door onderscheid te maken tussen God-zoals-Hij-is en de voorstelling die wij ons van God maken op grond van Zijn openbaring. God is van dat beeld niet afhankelijk. Toch houdt hij staande dat dit beeld - hoe onvolledig ook - ons laat zien hoe God in werkelijkheid is. Gods eigenschappen kunnen alleen gekend worden uit Zijn openbaring.

Wie filosofisch en/of dogmatisch geïnteresseerd is, neme dit boek ter hand. Het stemt tot nadenken en aanbidding. Hoe gebrekkig zijn onze woorden, hoe kortzichtig ons begrip, hoe hoog, hoe nabij is Gods Naam. Uw Naam!

H.

H.d.B.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen