BAVIANEN EN SLIJKGEUZEN

A.Th. van Deursen, BAVIANEN EN SLIJKGEUZEN. Kerk en kerkvolk ten tijde van Maurits en Oldenbarnevelt, 472 p., ƒ 59, 50, Van Wijnen, Franekerl991(2edr.).

De kloeke, waardevolle dissertatie van Van Deursen uit 1974 is thans herdrukt. Het knappe van het boek is de zeldzame combinatie van wetenschappelijk niveau en een boeiende schrijftrant, dit laatste zowel door de gekozen citaten als door de stijl met ingehouden ironie en voortreffelijke woordkeus. Het commentaar van de auteur op de beschreven zaken valt op door nuchterheid, genuanceerdheid, ironische relativering (zonder tekort te doen aan betrokkenheid!) en voorzichtige conclusies.

Het boek bestaat uit twee delen: 'De hervormde kerk' (dl. I) en 'Het conflict van de bestandsjaren' (dl. II). Daarna volgen nog 45 Bijlagen (originele stukken). Bronnen en Literatuur, een waardevolle index op personen/zaken en een index op relevante bijbelteksten.

Veel onderwerpen die thans nog altijd in protestants Nederland een rol spelen, komen hier aan de orde, zoals de dooppraktijk, de diaconale taken, catechese, christelijke zede, werfkracht van de gemeente, het kiezen van ambtsdragers. De kerkelijke gemeente staat, zo blijkt ook hieruit, in deze

studie centraal. Het boek biedt veel meer dan alleen maar het conflict Arminius-Gomarus, Maurits-Oldenbamevelt, Bavianen (scheldnaam voor remonstranten) en Slijkgeuzen (scheldnaam voor contra-remonstranten).

De auteur gaat een eerlijk eigen standpunt op bepaalde punten niet uit de weg, bijvoorbeeld in het hst. 'Sociale tegenstellingen'. Zo ook in de confrontatie met bepaalde opvattingen van Geyl en Rogier (door Van Deursen met bronnenmateriaal weerlegd).

Een zeer uitgebreid bronnenonderzoek - met name kerkeraadsnotulen en classicale acta - ligt aan de studie ten grondslag. Eén kanttekening hierbij: thans - bijna 20 jaar na de eerste druk - hebben we meer oog gekregen voor het feit dat in kerkeraadsnotulen heel wat niet staat. Ook in dit opzicht gaat de wetenschap door!

Een studie van niveau, royaal gebonden uitgegeven, met vele waardevolle documenten.

E.

J.d.G.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen