CAMERA OBSCURA,

Hildebrand, CAMERA OBSCURA, bezorgd door Willem van den Berg e.a.. Deltareeks, twee delen:390 en 399 p., ƒ 75, - , ISBN 9025320376, Uitg. Atheneum-Polak & Van Gennep, Amsterdam 1998.

In 1903 stierf Nicolaas Beets, maar Hildebrand leefde voort. Dit dankzij zijn jeugdwerk Camera Ohscura. Daarvan verschenen reeds tijdens zijn leven 21 drukken (nog afgezien van de vele vertalingen), en in 1990 was de honderdste uitgave een feit. Een klassiek boek derhalve. Welke enigszins geletterde Nederiander kent ze niet: Stastok, Kegge, Buikje, Nurks, het diakenhuismannetje en natuurlijk Hildebrand zelf die in de verhalen nogal flatteus getekend wordt. Een boek met grote kwali-

teiten: scheqDe observaties en knap van taal.

Op het gebied van de editietechniek heeft Nederland met name in het laatste decennium een grote achterstand ingehaald - moeten inhalen! - op het Engelse en Duitse taalgebied. Diverse dissertaties gewijd aan deze materie zagen het licht en verscheidene reeksen startten met wetenschappelijk verzorgde edities van klassieken uit de Nederlandse letterkunde. De Deltareeks neemt daarin een prominente plaats in. In 1998 verschenen de eerste drie delen: werk van Jacob van Maerlant, de kindergedichten van Hieronymus van Alphen en de Camera Obscura van Hildebrand.

De uitgave van Hildebrands klassieke boek bestaat uit twee delen. Deel I bevat de tekst, deel II verantwoording en commentaar. Het wetenschappelijke karakter van de uitgave blijkt onder meer hieruit dat de tekst gezuiverd is van allerlei fouten die ingeslopen zijn - op basis van nauwkeurige editievergelijking en bewaard gebleven gecorrigeerde drukproeven van Beets zelf - en dat elke ingreep verantwoord is. De Camera Obscura is het resultaat van een lang groeiproces - pas bij de zevende druk in 1871 kreeg het boek zijn definitieve omvang. Er zijn in de loop der jaren nogal wat onvolledige uitgaven in omloop gekomen. De uitgave in de Deltareeks bevat - terecht - de complete tekst en als basistekst is gekozen voor de 'Text letzter Hand", de 2 T druk uit 1901, die Beets nog eigenhandig heeft geredigeerd.

Deel II maakt duidelijk dat we niet te maken hebben met een zuivere leeseditie, die alleen een gezuiverde tekst biedt met verantwoording, ook niet met een studieuitgave (deze zou een aantal van de belangrijkste varianten moeten bevatten en een analy.se van de tekst), maar met een soort tussenvorm. In dit deel vinden we allereerst, behalve een Verantwoording, een Inleiding met relevante informatie over het leven van Beets, een plaatsing van de Camera Obscura in de tijd van ontstaan, de ontstaans-en drukgeschiedenis. Verder onder meer een lijst van drukken, reproducties van de illustraties die in diverse uitgaven zijn opgenomen en een bibliografie. Maar dit deel bevat nog veel meer: ongeveer 140 pagina's met aantekeningen bij woorden en passages die de lezer moeilijkheden kunnen opleveren - voorbeelden: 'presentie' = corpulentie, 'foulard' = halsdoek, 'den bink steelt' = spijbelt - én de volledige tekst van Na vijftig jaar, het boek met aantekeningen en verhelderingen van Beets zelf dat hij ongeveer 50 jaar na de eerste druk van de Camera Obscura liet verschijnen omdat zoveel vragen hem in de loop der jaren hadden bereikt over de betekenis van bepaalde woorden, kledingstukken, etcetera. De Aantekeningen van de editeurs en Na vijftig jaar geven samen de lezer een schat aan informatie.

De uitgave is uiterst verzorgd en wetenschappelijk verantwoord. De twee delen samen vormen een uitgave die zo'n klassiek werk uit de Nederlandse letterkunde verdient, een betrouwbare gids voor de lezer, ook voor de volgende eeuw. Wie alleen Hildebrands verhalen wil lezen, kan zich beperken tot deel I en kan deel II gesloten laten (al mist hij dan wel veel!). Vooreen fraai gebonden uitgave - twee delen in cassette - is ƒ 75, - naar verhouding een schappelijke prijs. Zeer aanbevolen.

E.

J.d.G.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen