Van de Leestafel

Liberalisme, Socialisme en Christendom. Door Dr. P. J. Kromsigt.

Van de overige Nos. van "Christendom en Maatschappij" willen wij niets afdoen. Maar dit geschrift van den bekenden-Amsterdamschen predikant Dr. Kromsigt vinden wij uitstekend. Het handelt over dingen die diep ingrijpen in ons maatschappelijk en sociaal leven en hij trekt alles op een eenige manier onder het licht van Gods Woord.

Wilt Ge weten waarover de schrijver het heeft en wat hij bedoelt duidelijk te maken.'

Hij zegt "de sociale kwestie is thans de brandende kwestie". En zich dan midden in de sociale kwesties verplaatsend, zegt hij «Liberalisme en socialisme zijn de voornaamste economische stelsels, die niet zijn ontstaan op den bodem van het Christelijk geloof, maar op den bodem der menschelijke rede. Aan liberalisme en socialisme, juist omdat beide stelsels consequent uit één wortelbeginsel zijn opgebouwd, kan men het best de tegenstelling tusschon rede en openbaring bespeuren.

Deze beide stelsels vertegenwoordigen ieder een bepaalde eenzijdigheid en nu kan men zeggen dat het Christendom juist die beide eenzijdigheden, met afwering van de dwalingen en uitwassen, die er aan verbonden zijn, tot een hoogere eenheid samenvat.

Het liberalisme stelde eenzijdig de persoonlijkheid en dus de vrijheid van den mensch op den voorgrond zonder zich om de gemeenschap te bekommeren.

Het socialisme daarentegen komt eenzijdig op voor het sociale, voor de gemeenschap zonder genoegzaam op de persoonlijkheid te letten.

Het Christendom echter laat zoowel de persoonlijkheid als de gemeenschap tot haar recht komen. Waarom? Omdat het bovenal de gedachte van het organische handhaaft en ook op maatschappelijk terrein wil toegepast zien, de gedachte, dat de maatschappij is een lichaam met vele leden. Dat is een gedachte, die het Christendom overal inde H. Schrift heeft gevonden, waarvan de klassieke uitwerking gegeven is in 1 Cor. 12 en voorts ook overal in het leven om zich heen, in de natuurlijke ordinantiën Gods en in de leiding Gods van heel de historie der volken.

Dat is de hoofdgedachte van dit geschrift, die duidelijk wordt toegelicht, om dan te betoogen, dat het Christendom een zoo hooge beteekenis heeft voor de maatschappij als zoodanig.

De staathuishoudkundige vragen rusten zooals telkens weer blijkt, in den diepsten grond op zedelijke en godsdienstige beginselen. Zooals iemand denkt over den mensch en over zijn verhouding tot God, zóo zal ook zijn leer zijn van de menschelijke maatschappij, althans wat de hoofdgedachten betreft.

»En hoeveel verschil er ook wezen moge om der zonde wil en om den bizonderen aard van dit tijdelijke leven, ook de maatschappij zal evengoed als de kerk het karakter moeten dragen van een organisme en als zoodanig door ons moeten worden beschouwd. Waar die hoofdgedachte wordt vastgehouden, daar is dan ook de weg gebaand om èn persoonlijkheid èn de gemeenschap beide tot hun recht te doen komen

«In het organisme der maatschappij zijn economisch sterkere en zwakkere leden, rijkeren en armeren, die ieder naar Gods souverein bestel in het lichaam hun plaats hebben, doch die elkander hebben te dragen, opdat zij samen mogen werken tot den bloei van het geheel..«

En dat geheel moet bezield worden door die twee geboden, die door Jezus zijn genoemd als de samenvatting van de gansche wet: dé liefde tot God als het eerste en groote gebod d. w. z. het gebod dat. alles draagt en de liefde tot den naaste als «daaraan gelijk« d. w. z. daarvan onafscheidelijk.

Maar ... meer citeeren we niet.

Ieder leze deze belangrijke en degelijke brochure waar diep doorgedachte en veel omvattende dingen zóo eenvoudig worden gezegd, dat ieder ze begrijpen kan en zóo schoon en aantrekkelijk, dat ieder met spanning en genot leest, van 't begin tot het eind.

't Is een manier van schrijven, die benijdenswaardig is.

Voor onze jongelingsvereenigingen geknipt.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen