Voor Jong en Oud.

De Slag bij Nieuwpoort. 2 Juli 1600.

door P. VERGERS.

1.)

Prins Maurits stond slagvaardig. Van zijn paard gestegen, was hij met het leger neergeknield om 's Heeren zegen af te smeeken.

De Aartshertog zond eenige ruiterbenden onder den overste Pedro de Gallero af, om de stelling der Staatschen te verkennen. Maurits, de ruiters langs het strand ziende naderen, zond hun graaf Lodewijk Gunther. (zoon van Jan den Ouden, broeder van Willem den Zwijger) tegemoet. Na een kort gevecht week deze met zijne ruiters opzettelijk terug om den vijand onder het bereik van twee stukken geschut te brengen, welke de Prins op een duinheuvel had doen plaatsen.

Graaf Lodewijk volbracht de hem opgelegde taak met beleid. De Spaansche ruiters vervolgden hem een groot eind. Eensklaps brandde het geschut op hen los Velen werden gedood of gekwetst; de overigen waren genoodzaakt met haast te vluchten en konden aan Albertus berichten, dat het leger van den Prins volkomen in slagorde stond.

Het Spaansche leger zette zich in beweging. Mendoza, de Spaansche veldheer, rukte met zijne voorhoede voorop, 't Was reeds middag. De zon brandde over de vlakte en scheen den Spanjaarden in 't gezicht; bovendien stonden zij tegen den wind, waardoor hun het fijne duinzand en de kruitdamp in de oogen vlogen, 't Was slim van den Prins uitgedacht, dat hij het voordeel en de vijand het nadeel van den wind had ! Voor de slag aanving, maande hij zijne soldaten nogmaals aan, dat het hier geen zaak was zich te verweren, maar er door heen te slaan, want dat of de victorie behaald of de zee moest leeg gedronken worden!

Hij liet een paar stukken gesehut op een duinheuvel brengen, om ook in de duinen en op het daar binnen liggende veld te kunnen schieten en begon met vier andere stukken, welke op het strand stonden, den strijd, 't Was ook slim van hem, dat hij die kanonnen op houten vloeren liet plaatsen om het zakken in het mulle duinzand te voorkomen; Aan zulk een maatregel dachten de Spanjaarden niet, vandaar dat hunne kanonnen bij elk schot zakten, tot ze niet meer gekeerd of omgewend konden worden.

De eigenlijke strijd begon eerst tusschen twee en drie uren in den namiddag. Het tooneel daarvan was op een mijl afstand van Nieuwpoort en twee mijlen vau Ostende, tusschen de dorpen Westende en Wilkenskerk, een afgelegen dorre vlakte.

Het. geregelde gevecht werd geopend door den moedigen Francis Vere, generaal der Engelsche troepen. „Gij zult mij dezen dag dood of levend danken" zeide hij tot Maurits en hij rende aan het hoofd van de voorhoede moedig op de Spaansche musketiers in, welke hij deed wijken. Zij werden echter spoedig ontzet door de ruiters en piekeniers van Monroy. Aan Francin Vere werd een paard onder 't lijf dood geschoten en hij zelf kreeg twee wonden in 't been, zoodat bij genoodzaakt was het slagveld te verlaten om zich te laten verbinden, maar niet, voordat zijn broeder Horatie, wien hij het opperbevel overgaf, met de Friesche benden was ter hulp gesneld.

Intusschen was ook het voetvolk in de duinen aan 't vechten geraakt. Graaf Lodewijk Gunther voerde met de gebroeders Bax zes afdeelingen tegen de Spaansche ruiters aan, die in wanorde gedreven, door de Baxen tot voor Nieuwpoort vervolgd werden. Dit vervolgen was echter oorzaak, dat de manschappen verstrooid en buiten 't gevecht raakten, terwijl van Spaansche zijde nieuwe ruiterbenden aanrukten.

Prins Maurits, wiens oog overal ging, zond nu ook drie versche afdeelingen tot onder­ steuning van graaf Lodewijk Gunther af. Deze won daardoor den tijd zijne in wanorde gebrachte strijders weer te vereenigen. In het heetst van 't gevecht rende hij met slechts een twaalftal ruiters zóó ver vooruit, dat hij midden onder de vijanden kwam. Gelukkig werd hij door den ritmeester Kloet aan zijn oranjekleurige vederbos herkend, die hem dadelijk ter hulpe kwam. Dood of gevangenschap zou anders het deel van Lodewijk Gunther geweest zijn !

Op dit oogenblik stond de kans van den strijd zeer onzeker, ja, het scheen wel dat de Aartshertog zou overwinnen. De Prins gaf daarom aan den graaf van Solms, den bevelhebber van de 2de afdeeling, bevel met den middeltocht aan te rukken. (De voorhoede onder Ernst Casimir van Nassau was 's morgens bij Leffinghen verslagen). De Spaansche en Italiaansche piekeniers verdedigden zich echter zóó hardnekkig tegen twee Fransche regimenten, dat de Prins de „Nieuwe Geuzen" tot hunne hulp afzond, die ook spoedig met de Walen handgemeen raakten.

„Nieuwe Geuzen? "

(Wordt vervolgd, )

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen