Staat en Maatschappij.

Niet in het teeken der Kerk.

Het valt niet te ontkennen, dat de stembusstrijd, die thans gedurende eenige weken in het district Ommen gevoerd wordt, voor de komende verkiezingen van groote beteekenis zijn. Niet alleen zijn het daarbij de partijen der rechterzijde, die met belangstelling den gang van zaken in dat district gadeslaan, maar in niet mindere mate kan dit ook gezegd worden van de vrijzinnigenen sociaal-democraten. De vrijzinnigen, die in hunne verschillende vergaderingen van Zaterdag 1.1. besloten om in concentratie saam te gaan, hopen er op dat Ommen opnieuw aan de coalitie zal ontvallen. Reeds eenmaal gebeurde dit, toen de heer Mackay gekozen werd, zij verwachten thans dat het succes van blij- venden aard zal zijn. En is eenmaal Ommen dan met hunne medewerking en met die der sociaal-democraten aan de rechterzijde ontnomen, dan is het, naar zij verwachten, met de coalitie gedaan, ten minste als de Christelijk-Historische voormannen zich niet aan de verkiezing van Mr. Van de Vegte laten gelegen liggen. ' Over welken boeg de Christelijk-Historischen te Ommen het nu weer bij deze verkiezing zullen gooien, daarnaar zijn we zeer benieuwd.

Het wil ons voorkomen, dat wanneer men eerlijk spel speelt, de kwestie van art. 171 der Grondwet buiten het geding moet blijven. Het is toch als 't ware van de daken gepredikt, dat in het advies der Staatscommissie de Antirevolutionairen in geen enkel opzicht de hand hebben gehad en voorts dat de Antirevolutionairen bezwaar zouden maken om, mocht de regeering voor haar ontwerp het advies willen overnemen, waarvan geen sprake is, met zulk ontwerp mede te gaan.

Evenmin kan als wapen gebezigd worden het argument, dat de belangen der Herv. Kerk bij de Antirevolutionairen niet veilig zouden zijn. Door dit argument te bezigen zou men de waarheid een klap in het aangezicht geven.

Immers de feiten zijn er om het bewijs te leveren, dat de Hervormden een zeer belangrijk deel der Antirevolutionaire partij in den lande uitmaken.

Het zal zelfs nog zeer de vraag zijn wat de Nederlander in haar nummer van 18 Nov. beweerde, n.l. dat de Hervormden zich inzonderheid voegen bij de Christelijk-Historische Unie.

Zou het mogelijk zijn, om na te gaan welk gedeelte der Hervormden zich bij de Antirevolutionairen heeft gevoegd en welk gedeelte zich bij de Christelijk-Historische Unie aansloot, dan zou het nog wel eens kunnen blijken hoezeer de Nederlander zich op dit punt vergiste. Ook geldt hetzelfde van het optreden dier twee gedeelten bij de verkiezingen.

De ervaring heeft hier geleerd, dat nog altijd het overgroote deel der Hervormden meer sympathiek is aan de Antirevolutionaire dan aan de Christelijk-Historische beginselen.

Ware dit niet zoo, dan zou het aantal stemmen, dat op de Antirevolutionairen wordt uitgebracht, onmogelijk zoo groot kunnen zijn als de stembuscijfers wel aangeven.

Zeker, er zijn ook een groot aantal kiezers, die gewoonlijk met de Christelijk-Historischen medegaan, maar men zal toch, niet meenen, dat dit uitsluitend belijdende leden der Ned. Hery. Kerk zijn.

En waar het nu zoo staat, dat een aanzienlijk contingent van Hervormden Anti. revolutionair zijn, daar is het gevaar denkbeeldig, dat van die zijde de belangen der Ned. Herv. Kerk zouden geschaad worden.

Maar daarnaast staat, dat het ook niet recht is om te denken dat het gedeelte der Antirevolutionairen, dat kerkelijk tot de Gereformeerde Kerk behoort, het op het leven der Ned. Herv, Kerk zou gemunt hebben.

Zoo iets te meenen is absurd. De bewijzen zijn er, die juist het tegenovergestelde aantoonen.

En daarom zijn de belangen der Hervormden even veilig in handen der Antirevolutionairen als in die van de Christ.-Historischen.

Meent men dit metterdaad niet, dan zal men dit hebben te bewijzen, niet door het uitspreken van algemeenheden, maar door het aanvoeren van feiten.

Laat het intusschen voor een ieder duidelijk zijn, dat de stembusstrijd niet in het teeken der Kerk, maar in dat van het beginsel moet staan.

Bij de verkiezing in Ommen blijkt dit ditmaal duidelijk.

Afgegleden.

De Vrijzinnigen zijn onder het caudijnsche juk doorgegaan.

Sedert jaren ijvert de Sociaal-Democratische Arbeiderspartij voor het algemeen kiesrecht en voor de staatspensioneering. Voor die twee punten van haar program heeft zij een stevige propaganda gevoerd.

De agitatie op rooden Dinsdag herinnert er ons aan.

Zooals te verwachten was, kregen de-Sociaaldemocraten niet weinig invloed onder de breede scharen, die gewend waren de leiding der vrijzinnigen te volgen. Dat dit den vrijzinnigen ten slotte verdroot, begrijpt men.

En zoo gebeurde het, dat eerst een deel der vrijzinnigen — de Vrijzinnig-Democraten — zich voor het algemeen kiesrecht begonnen te interesseeren. Daarop volgden de Liberale Unie leden. Echter bleven de Oud-Liberalen nog van verre staan.

Nog niet lang geleden deelde Mr. Tydeman bij gelegenheid van het kiesrechtdebat in de Tweede Kamer mede, dat hij zelfs niet wist wat onder algemeen kiesrecht was te verstaan.

Doch ook hier veranderden de tijden.

Alle drie de vrijzinnige fracties zijn thans in het schuitje van Mr. Troelstra terecht gekomen.

Een dergelijk proces maken de liberalen ook door met betrekking tot het staatspensioen. Eerst was men er sterk tegen, daarna ging men van de overweging uit, dat in de „richting" van staatspensioen behoorde gestuurd te worden en eindelijk zette men met volle zeilen koers om in die haven der Sociaal-Democraten binnen te varen.

Waar blijft de krachtige liberale partij uit de dagen van Thorbecke?

Bestrijding van zedeloosheid.

In de Memorie van Antwoord op de Justitiebegrooting doet de Minister enkele mededeelingen omtrent de werking van de ten vorigen jare bij de wet tot stand gebrachte bepalingen in het Wetboek van Strafrecht ter bestrijding van zedeloosheid.

Uit die mededeelingen blijkt, dat het aantal van de op grond der wet behandelde strafzaken niet minder dan 155 bedroeg. Van die 155 zaken leidden er 109 tot veroordeeling, 1 werd met waarschuwing afgedaan, 1 kwam te vervallen door overlijden, op 20 volgde vrijspraak, terwijl er nog minstens 22 zaken aanhangig blijven.

Van niet minder belang is hetgeen de Minister schrijft over de aanvankelijke werking der Wet ten opzichte van de pornographic en aanverwante onderwerpen: „Na de inwerkingtreding der wet — zoo staat in het regeeringsstuk te lezen — viel waar te nemen eene grootere reinheid van het openbaar verkeer, van winkelkasten en etalages, waaruit aanstonds de aanstootgevende prentbriefkaarten, boeken enz. verdwenen. De winkeliers namen sedert eene groote voorzichtigheid ten deze in acht."

Over het „Hazardspel" heet het, dat de Wet „de dood" geweest is voor het hazardspel, dat - vroeger in verschillende gemeenten — men denke aan de z.g. sociëteiten, aan de bookmakerskantoren, aan totalisator en bookmaker bij de paardenwedrennen — welig tierde. De sociëteiten hebben hun bedrijf, dat zoovelen ten vloek is geweest, gestaakt, de bookmakerskantoren zijn verplaatst naar het buitenland.

Uit deze feiten blijkt, dat de wet tot bestrijding der zedeloosheid, die eerst het vorige jaar in werking trad, nu reeds, gelijk te verwachten was, op gunstige resultaten kan wijzen.

Voorzeker heeft de regeering een goed werk verricht, waar zij de zaak zoo energiek aanpakte.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen