Van de Leestafel.

De voorgestelde Grondwetsherziening Door J. A.Nederbragt. Uitgave: Christendom en Maatschappij, G. J A . Ruijs 1913.

De nu voorgestelde grondwetsherziening is niet uit de lucht komen vallen, maar heeft haar geschiedenis.

Om een paar punten te noemen: de kiesrechtkwestie zal net zoolang aanhangig blijven totdat er eens een regeling komt, die, naar gezonde beginselen, het volk als geheel doet medewerken aan de samenstelling der Volksvertegenwoordiging; de actie tegen een geldelijken band tusschen Overheid en Kerk zal voortduren totdat de band definitief is losgemaakt; de strijd voor onderwijsvrijheid duurt zoolang voort als er nog ongerechtvaardigde bevoorrechting van de openbare school blijft bestaan enz.

Dat heeft meegewerkt tot het benoemen van een grondwetscommissie. Het verslag van die Commissie is door de Regeering aanvaard, gewijzigd en toen als voorstel tot grondwetsherziening ingediend. Dat de wijziging van het Verslag der Commissie vooral art. 171, de kwestie van de financiën en de Kerk betreft, is bekend. De Regeering achtte den tijd voor wijziging van art 171 niet rijp. Zoo ligt het voorstel Grondwetsherziening voor ons. En dan gaat het over de troonopvolging, over een vijftal kleine wijzigingen ten opzichte van de Eerste en Tweede Kamer, over het in de grondwet vastleggen van de omschrijving, dat de koning (koningin) regeert bij de gratie Gods; vervolgens wordt voortaan erkend, dat de hoogste Staatsmacht, éen en ongedeeld, bij den koning berust; ook wordt het opschrift „van de godsdienst" boven een grondwetshoofdstuk zóo gewijzigd, dat duidelijk uitkomt, hoe het niet de bedoeling is den godsdienst te regelen; er wordt voortaan gesproken van «godsdienstige gezindheden* welke uitdrukking beter is dan die van »Kerkgenootschappen«; gezegd wordt, dat de openbare godsdienstoefening krachtens eigen recht vrij is, zoodat het genadiglijke »wordt toegelaten*, hier geheel misplaatst, vervalt.

Dat het voornaamste ten slotte is wat over kiesrecht en onderwijs voorgesteld wordt, weet ieder.

Wat het Kiesrecht aangaat stelt de regeering voor: »De leden der Tweede Kamer worden rechtstreeks gekozen door de mannelijke ingezetenen, tevens Nederlanders, die den leeftijd van 25 jaar bereikt hebben en aan het hoofd van een gezin staan, of zonder aan het hoofd van een gezin te staan als zelfstandige personen in de maatschappij optreden, een en ander nader te regelen bij de wet, enz.

Van de onderwijsparagraaf is 't voornaamste: »het geven van onderwijs is vrij. Voor zoover zich eene behoefte aan ander algemeen lager onderwijs openbaart dan waarin door de ingezetenen wordt voorzien, wordt dit onderwijs van overheidswege verstrekt.

De inrichting van dit van overheidswege gegeven onderwijs wordt, onder eerbiediging van de godsdienstige gevoelens van de ouders der schoolgaande kinderen door de wet geregeld."

De zin van deze bepaling is dus: dat de overheid slechts dè.n een arbeidsveld heeft op het gebied van het onderwijs, wanneer de ouders hun taak niet kunnen of willen vervullen. De overheid»zal, geroepen om een school te bouwen en onderwijs te geven, dan de richting van de ouders der schoolgaande kinderen eerbiedigen.—

Ieder leze nu wat de heer Nederbragt in zijn brochure vermeldt, 't Is eigenlijk een zaak waarvan ieder ontwikkeld Nederlander zich op de hoogte moet stellen.

De Tariefwet door C. Smeenk. Uitgave : Christendom en Maatschappij, G. J. A. Ruys 1913.

Ieder heeft het over de Tariefwet De eigenaardige reclame op de advertentiepagina onzer couranten werkt daartoe mee. Het anti-Tariefwet-Comité moet wel over vele tienduizenden beschikken! Jammer voor hen dat er zooveel in ons land zijn en blijven die de tariefwet anders beschouwen dan dat Comité zoo gaarne wil. Vooral de arbeider doet opgeld in deze. Het anti-Tariefwet-Comité stelt het voor alsof de arbeider bizonder zal worden uitgeknepen als een citroen. Maar dat zoo plotseling vele groothandelaren ijveren tegen de Tariefwet en den arbeider daarbij gebruiken als reclame geeft te denken! Heeft men anders zooveel voor de volksklasse over ? Zou het voor de grootindustrieelen ook misschien zijn: een vischje uitwerpen om een snoek te vangen?

Men ijvert voor vrijhandel — die er ook in Nederland nu reeds niet is. Nu reeds zijn er beschermende rechten. En uitbreiding daarvan kan het geld brengen voor het arbeiderspensioen en kan dienen tot verhooging van de Vaderlandsche industrie.

't Gaat hier in Nederland niet om een «agrarische politiek" in Duitschen geest in te voeren. Het ontwerp-Kolkman laat den invoer van de meeste eerste levensbehoeften vrij of belast ze althans niet hooger dan reeds nu het geval is. Geheel vrij blijft de invoer van brood, beschuit, granen, meel, bloem, rijst, ongebrande koffie, vee, eieren, erwten, boonen en andere peulvruchten, versche groenten, aardappelen, reuzel, steenkolen, cokes enz. enz.

Zoo redeneert ongeveer de heer Smeenk — en we zouden ieder wel willen aanraden om bij al het geschreeuw van dure klompen enz. deze brochure eens te lezen, 't Is waarlijk een degelijk stuk werk!

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen